Małe porty morskie apelują do rządu o utworzenie Funduszu Portowego

Propozycję rozwiązania problemu, z którym od lat mierzą się tzw. małe porty morskie (wszystkie poza największymi: Gdańskiem, Gdynią, Szczecinem i Świnoujściem, które na mocy ustawy funkcjonują jako porty o podstawowym znaczeniu dla gospodarki), członkowie ZMPM przesłali do Arkadiusza Marchewki, sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Inicjatorem tego wystąpienia, w którym zarządcy małych portów mówią jednym głosem, jest Artur Lijewski, prezes Zarządu Portu Morskiego Kołobrzeg, pomysłodawca utworzenia w 2016 roku Związku Małych Portów Morskich, do dziś także jego prezes. ZMPM zrzesza 11 morskich portów i przystani, które apelują do rządu o zmianę optyki w postrzeganiu ich potrzeb.

Rzecz w tym, że nadzór właścicielski nad spółkami zarządzającymi portami w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu, sprawuje minister właściwy do gospodarki morskiej. Ich działalność, w przeciwieństwie do pozostałych portów, jest finansowana z budżetu państwa. - To zrozumiałe, że stanowią one fundament gospodarki morskiej – podkreśla Artur Lijewski. - Nie można jednak zapominać o dziesiątkach małych portów, których rozwój opiera się wyłącznie na ciężkiej pracy, kreatywności zarządów portów i władz lokalnych. To one muszą sprostać zarządzaniu złożonym organizmem gospodarczym, znalezieniu finansowania bieżącej działalności portów, a także poszukiwać środków umożliwiających realizację inwestycji w ramach programów unijnych.

Przedstawiciele ZMPM przypominają, że wymagania związane z administrowaniem portami, są takie same dla portów lokalnych, jak i dla wspomnianych portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Tymczasem ograniczone środki finansowe małych portów, w przypadku większości z nich, utrudniają albo wręcz uniemożliwiają wykonywanie ustawowych obowiązków, co potwierdził raport Najwyższej Izby Kontroli z maja 2023 roku.

- Sytuacja ta skłania do zastanowienia się nad dalszym funkcjonowaniem małych portów morskich – zwracają uwagę przedstawiciele ZMPM. - Bez utworzenia dedykowanego im funduszu, skierowanego do podmiotów zarządzających portami, będziemy świadkami sukcesywnego umniejszania ich roli i bezpowrotnych zmian w ich funkcjonowaniu w kolejnych latach. Dlatego proponujemy podjęcie prac nad Funduszem Portowym – dodają i proszą o spotkanie w celu przekazania kompleksowej informacji na temat ich propozycji.

Wskazują, że Fundusz Portowy mogłyby zasilić pieniądze, które rząd zabezpieczył na realizację inwestycji strategicznych, nim uruchomiono środki unijne w ramach Krajowego Planu Odbudowy, jak się okazało po ustaleniu listy inwestycji, niedostępne dla większości zarządów małych portów. - Małe porty morskie nie są i nigdy nie będą w stanie samodzielnie podołać potrzebom inwestycyjnym i modernizacyjnym w zakresie infrastruktury hydrotechnicznej – mówi Witold Wawrzonkoski, prezes spółki Szkuner, zarządzającej portem Władysławowo. - Są one liczone w dziesiątkach lub setkach milionów złotych. Dlatego gorąco popieram utworzenie funduszu, systemowo wspierającego zarządy naszych portów w realizacji tak ważnych teraz inwestycji, spójnych z wizją rozwoju gospodarczego kraju.

Joanna Kosińska, prezes Zarządu Portu Morskiego Hel, również przekonuje, że fundusz adresowany do portów regionalnych, rozwiązałby wiele aktualnych i przyszłych problemów: - Dla Portu Hel strategiczne z punktu widzenia pełniejszego wykorzystania posiadanej infrastruktury hydrotechnicznej jest wydłużenie Falochronu Zachodniego. Problemem jest duże falowanie w basenie zewnętrznym. Przeprowadzone analizy wskazują, że wydłużenie falochronu osłonowego pozwoli uzyskać dobre warunki dla postoju przy nabrzeżach wokół basenu zewnętrznego nawet w warunkach sztormowych. To najpilniejsza potrzeba inwestycyjna portu, ale sami nie mamy szans na jej realizację.