Spis treści
Oscary 2023 i 2022 – polskie filmy z nominacjami
Oscary to jedne z najbardziej prestiżowych nagród filmowych na świecie. 12. marca dowiemy się, kto w tym roku odbierze statuetkę od Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej. O Oscara walczy m.in. film „IO” Jerzego Skolimowskiego. W jego obsadzie znalazła się Sandra Drzymalska. „IO” otrzymał nominację w kategorii „najlepszy pełnometrażowy film międzynarodowy obok czterech innych tytułów. Natomiast w 2022 r. szansę na złotą statuetkę miała „Sukienka” Tadeusza Łysiaka, film krótkometrażowy.
Nagrody Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej rozdawane są od 1929 roku. W tym czasie tylko raz pełnometrażowy, polski film zdobył złotą statuetkę. W 2015 r. nagrodę Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej w kategorii „najlepszy film nieanglojęzyczny” otrzymała „Ida”. Jej reżyser, Paweł Pawlikowski, pojawił się na gali rozdania nagród w towarzystwie odtwórczyń głównych ról: Agaty Trzebuchowskiej (tytułowej Idy) i Agaty Kuleszy (ciotki głównej bohaterki). W kategorii „najlepsze zdjęcia” szansę na statuetkę za „Idę” mieli także Łukasz Żal i Ryszard Lenczewski. W historii polskich filmów z nominacjami do Oscara najwięcej zdobyły dzieła Andrzeja Wajdy.
Polacy z Oscarami – kto zdobył złotą statuetkę?
Pierwszym Polakiem, który otrzymał Oscara, był kompozytor, Leopold Stokowski. Nagroda została mu przyznana w 1942 roku. Oscary wędrowały także do innych osób polskiego pochodzenia. Natomiast na przestrzeni lat jedyną Polką, która dostała nagrodę Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej, jest Ewa Braun. W 1994 r. scenografka otrzymała wraz z Allanem Starskim złotą statuetkę za najlepszą scenografię.
Na przestrzeni lat Oscar powędrował do 10 Polaków (w tym Janusz Kamiński zdobył nagrodę dwukrotnie). Osoby polskiej narodowości, które otrzymały dotychczas Oscara, to:
- Leopold Stokowski (1942)
- Bronisław Kaper (1953)
- Zbigniew Rybczyński (1983)
- Janusz Kamiński (1994 i 1999)
- Ewa Braun i Allan Starski (1994)
- Andrzej Wajda (2000)
- Roman Polański (2003)
- Jan A.P. Kaczmarek (2005)
- Paweł Pawlikowski (2015)
Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej nagrodziła także Oscarem film animowany z polskiej wytwórni, krótkometrażowego „Piotrusia i wilka” (2008). Jednak wyreżyserowała go Brytyjka (Suzie Templeton), która wspólnie z urodzoną w Wenezueli Marianelą Maldonado napisała także scenariusz do krótkiego metrażu. Film powstał w łódzkim studiu Se-ma-for. Przy jego powstaniu pracowało wielu Polaków.
Kim jest Ewa Braun, jedyna Polka z Oscarem?
Ewa Braun jest nie tylko scenografką, ale i dekoratorką wnętrz. Córka pisarza, Andrzeja Brauna, przyszła na świat w 1944 r. w Krakowie. W 1970 r. ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, a w 2014 r. obroniła doktorat na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 2019 r. przyznano jej tytuł naukowy profesora sztuki.
Wykładowczyni na ASP w Warszawie i PWSFTviT w Łodzi (Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera) jest członkinią najważniejszych instytucji filmowych na świecie i w Polsce: przyznającej Oscary Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej oraz w Polskiej Akademii Filmowej. Pod jej opieką artystyczną łódzcy studenci stworzyli ponad 100 etiud studenckich.
Braun zajmuje się kostiumografią od 1970 roku. Odpowiadała za kostiumy, scenografię i dekorację wnętrz w 60 polskich filmach i serialach. Wśród nich warto wymienić takie tytuły, jak „Barwy ochronne” (współpraca scenograficzna), „Kariera Nikodema Dyzmy” (dekoracja wnętrz), „Europa, Europa” (dekoracja wnętrz), „Lista Schindlera” (dekoracja wnętrz), „Les Milles” (dekoracja wnętrz) czy „Król Olch” (dekoracja wnętrz).
Ewa Braun współpracowała z wieloma wybitnymi reżyserami, m.in. z: Krzysztofem Kieślowskim, Wojciechem Hasem, Januszem Majewskim, Tadeuszem Konwickim, Krzysztofem Zanussim, Agnieszką Holland i Andrzejem Wajdą, a także z: Johnem Irvinem, Constantinem Costa-Gavrasem, Stevenem Spielbergiem, Peterem Kassovitzem i Volkerem Schlöndorffem. W 1994 r. wspólnie z Allanem Starskim otrzymała Oscara za scenografię do „Listy Schindlera” Stevena Spielberga. To nie jedyna prestiżowa nagroda na jej koncie. Jak wspominała później, po statuetką szła po czerwonym dywanie za Paulem Newmanem i Alem Pacino.
W 1987 r. Ewa Braun zdobyła Brązowego Lwa za film „Cudowne dziecko” na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (FPFF). W 2014 r. przyznano jej Złoty Medale Zasłużonych Kulturze Gloria Artis i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Natomiast w 2018 r. otrzymała nagrodę Specjalnego Złotego Dinozaura dla wybitnego twórcy i zasłużonego pedagoga za działalność dydaktyczną.