Funkia (hosta)
Roślina, którą pewnie dobrze znamy jako ozdobę cienistych rabat, pochodzi z Azji, gdzie jest uprawiana jako warzywo. Szczególnie popularna jest w Japonii. Liście funkii można jeść na surowo lub po obgotowaniu – jak młodą kapustę. Najsmaczniejsze są młode liście, ścinane zanim w pełni się rozwiną lub wkrótce po tym.
W Polsce hosty są uprawiane przede wszystkim jako rośliny ozdobne - mają przeróżne odmiany ozdobne o fantazyjnie ubarwionych liściach. Mogą one różnić się smakiem, ale są jadalne. Jednak nie podsuwajmy ich kotom i psom oraz koniom, bo dla nich są szkodliwe.
Te rośliny uprawia się przede wszystkim ze względu na piękne liście, choć mają też ładne kwiaty, u niektórych odmian pachnące. Hosty nie są trudne w uprawie – najlepiej rosną w zacienionych miejscach. Jedyny problem może stanowić konieczność ochrony przed ślimakami, które są ich wielkimi amatorami.
Jarmuż
To warzywo zrobiło się ostatnio wręcz modne. Warto docenić jego smak oraz wartości odżywcze, ale także oryginalny i dekoracyjny wygląd. Ciemnozielone liście o pofałdowanych brzegach, przypominających mocno marszczoną falbankę, mogą być ozdobą każdej rabaty. A są też odmiany jarmużu o liściach fioletowobordowych. W dodatku nie zanikają one na zimę, a po pierwszych przymrozkach robią się jeszcze smaczniejsze.
Jarmuż nie jest trudny w uprawie. Najwygodniej kupić jego sadzonki (około czerwca). Urośnie na prawie każdej ziemi, chyba że jest zdecydowanie kwaśna lub piaszczysta. Najlepiej sadzić go w słońcu i czasem podlewać (szczególnie kiedy jest młody).
Karczoch zwyczajny
Karczochy mogą stanowić wykwintne danie i oryginalną ozdobę ogrodu. W odróżnieniu do większości opisanych tu roślin są dość wymagające, ale ich uprawa w Polsce również udaje się (pochodzą z południa Europy, dlatego mają szczególne zapotrzebowanie na słońce i ciepło).
Karczochy mogą kojarzyć się z wielkimi ostami. Tworzą dość duże, kuliste kwiaty, które od spodu wyglądają jak pokryte łuskami, a od góry – jak zwieńczone fioletowym pióropuszem. Kwiatostany karczochów są nie tylko ciekawe – to właśnie one są jadalną częścią rośliny. A dokładnie – dno kwiatowe i otaczające go listki. Jada się je, po dokładnym obraniu, gotowane, duszone lub smażone. Nadają się również do marynowania.
Karczochy uprawia się z rozsady, przygotowanej wiosną. Do ogrodu można je posadzić dopiero, kiedy minie ryzyko nocnych przymrozków (po połowie maja). Potrzebują miejsca ciepłego i zacisznego oraz żyznej, przepuszczalnej ziemi, najlepiej o lekko zasadowym lub obojętnym odczynie.
Koper ogrodowy
Koperek jest jedną z bardziej popularnych roślin przyprawowych. Najsmaczniejsze są młode pędy i liście, ale kiedy koperek wyrośnie i zakwitnie – wygląda naprawdę oryginalnie, bo zdobią go rozłożyste i ażurowe baldachy, najpierw kwiatowe, potem pokryte nasionami. A wykorzystać nadal go możemy, szczególnie do kiszonek i marynat. Takie wyrośnięte kopry mogą też urozmaicić rabaty kwiatowe. Koper można siać przez cały sezon i nie ma on szczególnych wymagań. Wystarczy zapewnić mu słoneczne miejsce, w miarę spulchnioną, przepuszczalną i lekko wilgotną ziemię.
Można też się pokusić o uprawę kopru włoskiego (fenkułu), który kwitnie jeszcze okazalej, ale jest też bardziej wymagający w uprawie.
