Spis treści
Współczesne andrzejki cieszą się ogromną popularnością, ale czy wiesz, że istniał ich męski odpowiednik – katarzynki?
Kiedy wypadają katarzynki?
Katarzynki przypadają 24 listopada, dzień przed wspomnieniem świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Kościele katolickim. Św. Katarzyna była uważana za patronkę młodych mężczyzn, studentów, filozofów oraz rzemieślników zajmujących się kołami młyńskimi.
Historia i znaczenie tego święta. Skąd się wzięły katarzynki?
Katarzynki mają swoje korzenie w ludowych wierzeniach i obrzędach – podobnie, jak andrzejki. Kiedyś to był szczególny, wyjątkowy i pełen magii dzień, na który czekali wszyscy kawalerowie. Bowiem 24 listopada mogli m.in. poznać imię swojej przyszłej żony. W tym czasie na wsiach było mniej pracy, a więcej czasu na towarzyskie spotkania i rozrywkę.
W odróżnieniu od hucznych zabaw andrzejkowych katarzynki miały bardziej kameralny charakter. Bywały spotkania młodych mężczyzn, gdzie przy blasku świec analizowano wróżby i dyskutowano o przyszłości.
„W noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny” - wróżby dla kawalerów
W wigilię imienin Katarzyny można było wywróżyć sobie przyszłą żonę. Wielu z młodych chłopaków wierzyło, że to właśnie w tę noc św. Katarzyna wskaże im przyszłą wybrankę serca, inni natomiast traktowali to jedynie jako rozrywkę. Wróżby katarzynkowe wiązały się przede wszystkim z symboliką snów. To, co przyśniło się panom tej nocy, miało znaczenie:
Jeśli chłopakowi przyśniła się biała kura, oznaczało to rychły ożenek z panną. Jeśli czarna kura - wdowę.
Czarny lub siwy koń zwiastował starokawalerstwo.
Katarzynki były także okazją do wróżb, które miały odpowiedzieć na pytania o przyszłość kawalerów. Oto niektóre z tradycyjnych wróżb:
Losowanie przedmiotów: Do misy wrzucano różne symbole, np. obrączkę (oznaczającą rychły ślub), kawałek chleba (dostatnie życie), czy nitkę (przyszłe trudności). Losowany przedmiot miał przepowiadać przyszłość.
Kawaler ścinał gałązkę wiśni i wstawiał ją do wody. Jeśli zakwitła w okresie Bożego Narodzenia, szczęśliwiec mógł liczyć na to, że jego zaloty zostaną przyjęte, a ślub zbliża się wielkimi krokami.
Zgodnie z powiedzeniem „w noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny”, pod poduszką umieszczano karteczki z imionami kobiet. Zaraz po przebudzeniu mężczyzna losował imię swojej przyszłej towarzyszki życia.
Katarzynki a andrzejki – różnice
Chociaż katarzynki obecnie są niemal zapomnianym świętem, mogłyby stanowić ciekawą inspirację do odnowienia dawnych tradycji. Jaka jest różnica między andrzejkami a katarzynkami?
Katarzynki były skierowane do kawalerów, podczas gdy andrzejki dedykowano pannom.
Katarzynki miały spokojniejszy i bardziej refleksyjny charakter, w przeciwieństwie do zabaw i tańców organizowanych podczas andrzejek.
Z biegiem czasu tradycje katarzynek zanikały, a andrzejki zyskały na popularności, przejmując elementy wspólnej zabawy i wróżb zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.
Katarzynki to niezwykły kawałek polskiej tradycji, który warto odkryć na nowo – jako czas dla refleksji, wspólnoty i symbolicznych wróżb, szczególnie wśród młodych mężczyzn.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Kobiet codziennie.
