Osłoniły blok przed słońcem i zgarnęły złoto. Innowacyjny projekt polskich studentek zwyciężył w konkursie International VELUX Award 2022

W międzynarodowym konkursie International VELUX Award 2022 wzięło udział aż 507 projektów z całego świata. Z tej liczby wytypowano dziesięcioro zwycięzców regionalnych, wśród których znalazły się dwie studentki architektury z Poznania – Zuzanna Sazonow i Aleksandra Pytka. Ich projekt, stworzony pod okiem opiekunki naukowej z Politechniki Poznańskiej, mgr inż. arch. Patrycji Kamińskiej, wygrał w kategorii „Światło naturalne w budynkach” w regionie Europa Wschodnia i Bliski Wschód. Na tym się jednak nie skończyło – w grudniu podczas Światowego Festiwalu Architektury (WAF) w Lizbonie Pytka i Sazonow zgarnęły Grand Prix, czyli nagrodę główną całego konkursu (w jednej z dwóch finałowych kategorii – w drugiej zwyciężył irański projekt „Flight”).

Czego dotyczyła zwycięska koncepcja? Projekt „TIP – Time Indicate Protection” to ciekawy pomysł na ochronę starych bloków mieszkalnych przed przegrzaniem w czasie upałów. W takich pozbawionych klimatyzacji budynkach często panują latem nieznośne warunki. Polskie studentki zaproponowały unikalne rozwiązanie – modułowy system zacieniający, który zarazem chłodzi i wpuszcza do środka duże ilości światła.

– Zależało nam na tym, aby wyeliminować jego niepożądane skutki, jednocześnie zachowując te dodatnie. Inspirowała nas przede wszystkim obserwacja życia codziennego i analiza warunków, w jakich obecnie mieszka spora część Polaków – powiedziały autorki zwycięskiego projektu.

Zwycięski system zacieniający przypomina w działaniu ogromny wachlarz wykonany z włókna szklanego. Lekką przesłonę montuje się na elewacji budynku. Jest ona podzielona na moduły, a więc osobne części, którymi można poruszać niezależnie od siebie.

Gdy słońce zaczyna prażyć, napędzany siłownikami „wachlarz” rozkłada się, tworząc częściowo przejrzystą barierę, która odbija promienie słoneczne, dzięki czemu budynek tak się nie nagrzewa. Jednocześnie przesłona wpuszcza do środka dużo światła dziennego i umożliwia kontakt z otoczeniem. Modułowość projektu sprawia, że w zależności od tego, która część budynku jest w słońcu, a która w cieniu, indywidualne przesłony można składać lub rozkładać.

– Już od początku pracy nad koncepcją projekt miał znamiona innowacyjnego rozwiązania w architekturze. Jestem szczęśliwa, że ta praca została zauważona. Studentki rzetelnie pracowały w trakcie powstawania projektu. Ich twórcze podejście, wyobraźnia, poczucie estetyki, nabyta wiedza inżynierska oraz przeprowadzone badanie na temat najnowszych materiałów i technologii pozwoliły im stworzyć nowatorski projekt modułowej fasady budynku w pełni stanowiący odpowiedź na wyzwania współczesnego świata – skomentowała mgr inż. arch. Patrycja Kamińska, opiekun naukowy zwycięskiego zespołu.

Jury doceniło w zwycięskich projektach – między innymi w tym autorstwa Aleksandry Pytki i Zuzanny Sazonow – przede wszystkim to, w jaki sposób pomagają one w wyrównywaniu szans w społeczeństwie przy użyciu rozwiązań architektonicznych. Zwracano też uwagę na wpływ proponowanych rozwiązań na środowisko naturalne.

Pierwsza edycja konkursu International VELUX Award odbyła się w 2004 r. Jak dotąd wzięli w nim udział studenci już 800 uczelni ze 130 krajów, a jurorzy ocenili ponad 6000 projektów. Prestiżowy konkurs powstaje przy bliskiej współpracy z Międzynarodową Unią Architektów (UIA) oraz Światowym Festiwalem Architektury (WAF).