Przesądy i przysłowia związane z Zimną Zośką. Jednej rzeczy lepiej się wystrzegać i wcale nie dotyczy to ogrodu! Tak „uciekną” ci pieniądze

Co oznacza Zimna Zośka? To powszechnie przyjęta nazwa święta ludowego, przypadającego 15 maja. Jest dniem przypadającym po tzw. Zimnych Ogrodnikach – okresu, w którym mogą występować nieoczekiwane, późne przymrozki. Nazwa pochodzi od świętej Zofii, której wspomnienie obchodzone jest właśnie 15 maja. W kulturze ludowej przyjęło się, że do dnia Zofii należy uważać na kapryśną pogodę, ponieważ mogą wystąpić nagłe ochłodzenia, niebezpieczne dla młodych roślin w ogrodach. W związku z tym dniem powstało wiele przestróg, a także powiedzeń i przesądów. Większość z nich dotyczy pogody oraz uprawy roślin, choć istnieje też taki, który ma chronić przed pechem.

Przez chwilę myśląc o Zimnej Zośce, nie skupiajmy się na roślinach. Choć to właśnie wokół nich kręcą się ludowe wierzenia dotyczące połowy maja, istnieje też przesąd obejmujący pieniądze, a dokładniej ich pożyczanie. Niegdyś wierzono, że pożyczanie, zarówno od kogoś, jak i komuś, pieniędzy 15 maja może przynieść pecha.

Zimni Ogrodnicy to trzech świętych wspominanych kolejno 12, 13 i 14 maja: Pankracy, Serwacy i Bonifacy. W tradycji ludowej uważa się ich za zwiastunów ostatnich wiosennych przymrozków. Ich dni poprzedzają Zimną Zośkę, która symbolicznie kończy ten niepewny pogodowo okres. Choć wszystkie te dni mają wspólne znaczenie – ostrzegają przed późnowiosennym ochłodzeniem – to Zimna Zośka jest często traktowana jako jego kulminacja i ostatni moment, kiedy należy zachować ostrożność w ogrodzie. W praktyce ogrodniczej często zaleca się, by dopiero po 15 maja sadzić wrażliwe na mróz warzywa i kwiaty.

Z Zimną Zośką i zimnymi ogrodnikami wiąże się wiele ludowych powiedzeń i przesądów. Oto niektóre z nich:

• „Pankracy, Serwacy, Bonifacy, to źli na ogrody chłopacy”.

• „Święta Zofija kłosy rozwija”.

• „Pankracy, Serwacy i Bonifacy to wielcy dziwacy, a każdy zimnem raczy”.

• „Przed Pankracym nie ma lata, po Bonifacym mróz ulata”.

• „Dla świętej Zosi kłos się podnosi”.

• „Jasny dzień Pankracego przyczynia wina dobrego”.

Przesądy odnoszą się głównie do tego, że dni Trzech ogrodników i Zimnej Zośki mogą przynieść zerowe oraz ujemne temperatury. Dopiero po imieninach Zofii można sadzić wrażliwe rośliny. Co więcej, jeśli w Zimną Zośkę mamy zimną i deszczową pogodę, możemy spodziewać się ciepłego lata.

Przesądy te wpływały (i wciąż wpływają) na decyzje ogrodników, którzy wstrzymują się z sadzeniem bardziej wrażliwych roślin do końca tego okresu.

Chociaż żyjemy w czasach prognoz pogody, majowe przymrozki nadal potrafią zaskoczyć. Oto kilka praktycznych sposobów, jak zabezpieczyć ogród:

• Okrywanie roślin. Użyj agrowłókniny lub nawet zwykłych prześcieradeł, by chronić delikatne sadzonki przed nocnym chłodem.

• Wiosną zrezygnujmy z nawozów zawierających azot, bo może on przyczyniać się do podatności roślin na przymrozki.

• W szklarniach oraz tunelach możemy rozpalać ogniska lub znicze.

Doniczkowe rośliny przestaw do wnętrza lub garażu: To najprostszy sposób ochrony – rośliny w donicach łatwo przemieścić.

Choć Zimna Zośka brzmi jak folklor, to zjawisko ma swoje potwierdzenie w statystykach meteorologicznych. Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego przeprowadziło analizę z lat 1881-1980. Jak zaobserwowano, aż w 95 z tych lat pomiędzy 1 a 25 maja znacznie się ochłodziło. Z kolei największe prawdopodobieństwo ochłodzenia występuje pomiędzy 10 a 17 maja.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Kobiet codziennie; Obserwuj StronaKobiet.pl!