„Sami swoi”. Ilona Kuśmierska nie żyje. Jako Jadźka zachwycała na ekranie. Jej karierę przerwał wypadek!

Nie żyje Ilona Kuśmierska, czyli odtwórczyni roli Jadźki w filmie „Sami swoi”. Aktorka miała 74 lata. O jej śmierci poinformował mąż, Ireneusz Kocyłak, który napisał w mediach społecznościowych:

Żegnaj, kochana, odeszłaś tak nagle i niespodziewanie. Jeszcze wczoraj bawiłaś się pod Wrocławiem w towarzystwie rodziny „Samych Swoich”, w rocznicę jej powstania... Cieszyliście się, wspominaliście bliski waszemu sercu tryptyk Sylwestra Chęcińskiego... Szczęśliwa, nocą wróciłaś do Warszawy, aby nazajutrz ucałować najmłodszą wnuczkę, która właśnie skończyła dwa latka, uściskać czteroletniego wnuka, kochanych syna i synową. Ale nie doczekałaś rana.

We wrześniu 1967 roku swoją premierę miał film „Sami swoi”. Produkcja spotkała się z fenomenalnym przyjęciem i stała się jednym z kultowych polskich filmów. Jej sukces doprowadził do powstania trylogii, składającej się również z filmów „Nie ma mocnych” (1974) i „Kochaj albo rzuć” (1977).

Film opowiada o losach skonfliktowanych ze sobą rodzin Pawlaków i Karguli, które zmuszone są wyjechać z Kresów Wschodnich i osiedlić się na Ziemiach Odzyskanych. W główne role wcielili się Wacław Kowalski (Kazimierz Pawlak) oraz Władysław Hańcza (Władysław Kargul).

W „Samych swoich” można zobaczyć wielu fenomenalnych aktorów. W rolę Jadźki Kargul (a później Pawlak) wcieliła się piękna Ilona Kuśmierska. Kojarzycie scenę, w której Jadźka i Witia (Jerzy Janeczek) zaglądają do studni? Wówczas z ust chłopaka (który wyraźnie patrzy Jadźce na biust) pada zdanie:

Z bliska to masz ze trzy lata więcej.

Co ciekawe, tak naprawdę Ilona Kuśmierska była bardzo drobną, wręcz filigranową kobietą. Miała zaledwie 158 centymetrów wzrostu! Jak czytamy w książce „Sami swoi. Na planie i za kulisami komedii wszech czasów” autorstwa Dariusza Koźlenko, „Jadźka była ubierana na planie w przyciasne bluzki i wełniane sweterki w poprzeczne pasy, które ją poszerzały i eksponowały biust. Podwójne, fałdowane spódnice powiększały jej biodra. Specjalnie dobrane ubranie zmieniło proporcje ciała Kuśmierskiej tak, że w filmie wydaje się dużo wyższa i masywniejsza”.

Choć aktorka jest najbardziej kojarzona z rolą Jadźki w trylogii o losach Karguli i Pawlaków, zagrała w wielu filmach, serialach i sztukach teatralnych. Kaźmierska udzieliła swojego głosu w dubbingu do kilkudziesięciu produkcji. Kuśmierska po raz pierwszy zagrała w filmie, kiedy miała zaledwie 16 lat. Była to produkcja „Lenin w Polsce”. Po ukończeniu szkoły dostała się do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

Jeszcze będąc na studiach, Ilona Kuśmierska została matką bliźniąt. Dziewczyny były owocem wielkiej miłości, jaka łączyła aktorkę z Ireneuszem Kocyłakiem - także aktorem. Kobieta przyznała w wywiadach, że w tamtych czasach studentka z dzieckiem była ewenementem.

Zostałam matką jako studentka, choć mnie udało się skończyć szkołę. Wtedy ciężarna studentka była ewenementem. Przetarłam szlak - przyznała w rozmowie dla „Rewii”, którą przywołuje serwis Plejada.pl.

Aktorka zawsze stawiała rodzinę na pierwszym miejscu. Właśnie dlatego albo ona albo jej ukochany co jakiś czas musieli zrezygnować z propozycji grania. Jak wyjaśniała, wszystko dla dobra dzieci.

Po sukcesie Jadźki z „Samych swoich”, Kuśmierska zdobyła popularność także między innymi po zagraniu Emilii w filmie i serialu „Noce i dnie”. Choć była już dorosłą kobietą, grała panienkę.

Emilką Niechcicówną zostałam, kiedy moje córki miały dwanaście lat. Grałam panienkę, a moją filmową matką była Jadwiga Barańska. Zagrała kwintesencję kobiecości: śmiech, za chwilę łzy i znów śmiech... Byłam tą aktorką oczarowana. Jerzy Antczak cieszył się jak dziecko, że jesteśmy ze Staszką do siebie podobne i rzeczywiście wyglądamy na córki Barbary. Antczak potrafił kochać aktorów. Patrzył na nas z taką wiarą, że nie można było czegoś nie zagrać – powiedziała w rozmowie dla „Kuriera Lubelskiego”.

W latach 80. aktorka zajęła się dubbingiem. Na świat przyszło jej trzecie dziecko – syn Krzysztof.

W 1998 roku Ilona Kuśmierska uczestniczyła w bardzo poważnym wypadku. Jej samochód wjechał pod tramwaj.

Byłam połamana, skasowana jak samochód. Trzy miesiące leżałam w szpitalu, do domu wróciłam na noszach. Jeździłam na wózku inwalidzkim, uczyłam się chodzić na nowo. To mnie całkiem odsunęło od grania – opowiedziała „Rewii”, co przypomina „Viva”.

Ilona Kuśmierska przeżyła ze swoim mężem ponad 40 lat. Choć od premiery „Samych swoich” minęło już ponad pół wieku, produkcja do ostatnich chwil była aktorce bardzo bliska. Bardzo przeżyła śmierć Jerzego Janeczko, czyli filmowego Witi, który odszedł w 2021 roku.

Powiem szczerze – gdyby mi ktoś powiedział, że umrze wkrótce ktoś z ekipy „Samych swoich”, stawiałabym raczej na... siebie. Wszyscy, tylko nie on - mówiła w rozmowie z WP.pl