Czy szczepionka wyprodukowana na bazie wcześniejszego wirusa jest nadal skuteczna, gdy ten ciągle mutuje? W przypadku grypy musimy co roku właściwie tworzyć nową odmianę szczepionki.

Rzeczywiście w grypie jest tak, że ten wirus, który zaczyna krążyć w czasie sezonu grypowego i te wirusy, które monitorujemy pod koniec tego sezonu, to często są już troszkę inne wirusy. Nie jest to perfekcyjna szczepionka, ale mimo wszystko jest najlepszym sposobem zapobiegania grypie, który mamy. Wirusa Covid, też mutuje, akumuluje mutacje, natomiast te mutacje nie zmieniają w takim stopniu tego wirusa, żeby nie był neutralizowany przeciwciałami. Cały czas monitorujemy, jak ten wirus się zmienia.

Szczepionka na COVID-19 w pytaniach i odpowiedziach. Zobacz kolejne zdjęcia/plansze. Przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Na podstawie jakich kryteriów Europejska Agencja Leków (EMA) dopuszcza szczepionki do obrotu?

Korzyści zastosowania szczepionki muszą przewyższać ryzyko.

Europejska Agencja Leków, z którą bardzo ściśle współpracujemy, dopuszcza szczepionki, na podstawie głównej zasady, jaką jest stosunek korzyści do ryzyka. Korzyści zastosowania szczepionki muszą przewyższać ryzyko. Korzyści, czyli zapobieganie chorobie, która jest potencjalnie ciężka, czasem śmiertelna i może wywoływać długotrwałe konsekwencje, a z drugiej strony ryzyko stosowania szczepionki.

Szczepionka na COVID-19 w pytaniach i odpowiedziach. Zobacz kolejne zdjęcia/plansze. Przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Czym różnią się szczepionki Moderny i Pfizera od szczepionki AstraZeneca?

Dwie z tych szczepionek – szczepionka Pfizera i szczepionka firmy Moderna, są oparte o tzw. mRNA. RNA jest kwasem nukleinowym. Jest to kod genetyczny, na podstawie którego budowane są białka. Tutaj, zamiast podawać całego wirusa, albo zamiast podawać białko tego wirusa, podawany jest kawałeczek kodu genetycznego. Pomagamy organizmowi, aby sam zrobił sobie szczepionkę. Na podstawie tego kodu genetycznego organizm sam sobie produkuje to białko, o które tutaj nam chodzi, a chodzi o jedno białko wirusa, ang. Spike(kolec).

Zaletą szczepionki mRNA jest to, że można ją szybko zaprojektować, bo wystarczy znać kod genetyczny wirusa, nie trzeba hodować wirusa, nie trzeba go zabijać czy osłabiać. Te szczepionki nadają się bardzo do sytuacji jak z Covidem, kiedy mamy kryzys i trzeba szybko wytworzyć szczepionkę.

Trzecia szczepionka, firmy AstraZeneca, jest trochę inna.To jest szczepionka tzw. wektorowa. Tutaj do dostarczenia kodu genetycznego białka S, używany jest adenowirus, który nie powoduje choroby u człowieka, nie replikuje, nie namnaża się, ale jest środkiem transportu dla tego kodu genetycznego i umożliwia przedostanie się do komórki, żeby ta komórka utworzyła białko wirusa, żeby powstała odporność.


Szczepionka na COVID-19 w pytaniach i odpowiedziach. Zobacz kolejne zdjęcia/plansze. Przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Jak sprawdzić, czy dana osoba może przyjąć szczepionkę? Co jeśli w momencie podania szczepionki będzie się przechodzić COVID-19 bezobjawowo? Czy osoba, która już przeszła COVID-19 również powinna przyjąć takie szczepienie?

Na pewno nie będzie testów przed szczepieniami. Szczepienia będą bardzo dużymi przedsięwzięciami logistycznymi i byłoby bardzo trudno testować osoby, które podchodzą do szczepień, czy mają przeciwciała, czy przeszły COVID-19, czy nie mają COVID-19 w tym momencie. Wiemy z badań klinicznych, że uwzględniały one osoby, które były zakażone wirusem COVID-19 i one też dostawały szczepionkę. Z tych badań wiemy też, że szczepionki były bezpieczne w tych grupach chorych i nie było różnic w ich działaniu. To są duże badania, często na ponad 40 tysiącach ochotników. Nawet, jeśli osoba przechodzi COVID-19 bez objawowo i dostanie szczepionkę, to jest to bezpieczne i wywoła prawdopodobnie dodatkowy efekt-silniejszą ochronę w przyszłości. Z drugiej strony,nie wiemy na ile samo zachorowanie zabezpiecza przed kolejnymi infekcjami. Wiemy, że ponowne infekcje zdarzają się rzadko, ale do końca nie wiemy, czy już choroba zabezpiecza, w związku z tym trudno jest wykluczać osoby, które przeszły COVID-19 z grupy do szczepień. Wiemy, że po przebyciu COVID-19 wytwarzają się przeciwciała w ponad 90% przypadków, natomiast nie wiemy jak długo będzie trwała ta ochrona. Myślę, że w większości krajów nie będzie wykluczenia osób, które przeszły COVID-19, z grupy osób, którym będzie oferowana szczepionka. To, co teraz mówię, jest oparte na badaniach klinicznych, których dane mamy i w oparciu o to, co wiemy z krajów, które zrobiły taką kryzysową autoryzację tych szczepionek, jak np. Wielka Brytania, gdzie szczepionka jest już stosowana.

Szczepionka na COVID-19 w pytaniach i odpowiedziach. Zobacz kolejne zdjęcia/plansze. Przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE