Uczniowie jak wielbłądy. Noszą zbyt ciężkie plecaki

- Mam tutaj podręczniki, ćwiczenia, zeszyty, piórnik, śniadaniówkę i strój do wf-u - pokazuje zawartość swojego tornistra Wiktoria, uczennica piątej klasy szkoły podstawowej. - Najwięcej waży książka do języka polskiego, jest najgrubsza. To samo kryje plecak jej koleżanki z klasy - Kamili.

Wiktoria w zeszłym roku sprawdzała ciężar swojego tornistra. Jak mówi piątoklasistka, waga pokazała 10 kilogramów. Według obowiązującej normy, by nosić taki ciężar, dziewczynka musiałaby ważyć... 100 kg.

Ponad połowa tornistrów jest za ciężka

Zgodnie z zaleceniami sanepidu waga tornistra nie powinna przekraczać 10-15 procent masy ciała dziecka. Rzeczywistość pokazuje jednak, że plecaki są nawet cztery razy cięższe.

- W gimnazjach problem zbyt ciężkich tornistrów występuje sporadycznie. Gorzej jest w szkołach podstawowych, zwłaszcza w najmłodszych klasach - przyznaje Cyryla Staszewska, rzecznik Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu.

Jak wynika z ostatnich badań przeprowadzonych przez Główny Inspektorat Sanitarny w około 700 szkołach, co drugie dziecko w klasach 1-3 ma za ciężki plecak. Tornister rekordzisty ważył 11 kilogramów i należał do... drugoklasisty. Chłopiec nosił na plecach ciężar, który stanowił połowę masy jego ciała.

Ważenie szkolnych plecaków przeprowadzono też w ponad 30 powiatach województwa wielkopolskiego. Plecak, którego waga przekraczała 10 proc. masy ciała, miało ze sobą 63 proc. uczniów szkół podstawowych (a 18 proc. dzieci nawet cięższe niż 15 proc. masy ich ciała). Lepiej było w gimnazjach. Tam zbyt ciężkie tornistry miała ze sobą zaledwie setka z ponad 4,3 tysiąca uczniów, którzy wzięli udział w badaniu.
Konsekwencje dźwigania

Na negatywne konsekwencje powyższego zjawiska wskazują eksperci zajmujący się leczeniem wad postaw u dzieci i młodzieży.

- Noszenie nadmiernego obciążenia w postaci plecaka może mieć wpływ na pogłębianie się już istniejących wad - tłumaczy prof. Maciej Głowacki ze Szpitala Klinicznego Rehabilitacyjno-Ortopedycznego im. W. Degi w Poznaniu. - Leczenie skoliozy, czyli bocznego skrzywienia kręgosłupa jest wtedy znacznie utrudnione.

Jak tłumaczy profesor, powstawanie nowych schorzeń, będących wynikiem noszenie ciężkiego plecaka jest trochę mitologizowane. Na pewno nie wpływa jednak korzystnie na rozwój układu kostno-szkieletowego. - Szczególnie w czasie intensywnego wzrostu w okresie dojrzewania. To właśnie u pacjentów w wieku 10-15 lat najczęściej pojawia się skrzywienie kręgosłupa - wyjaśnia prof. Maciej Głowacki.

Książki można zostawić

Jak wyjaśnia Wioleta Pietryszyn - koordynator projektu „Lekki Tornister”, najmłodsze dzieci często zabierają do szkoły rzeczy niepotrzebne. Pakują do plecaków nie tylko podręczniki, ale też zabawki: pluszowe misie, kucyki Pony czy zestaw samochodzików; kilka piórników i ciężkie bidony. W starszym wieku uczniom przybywa książek.

Nie wszyscy mogą zostawić niepotrzebne podręczniki w szkole - tak jak np. w poznańskiej Publicznej Szkole Podstawowej „Cogito”. - Dzieci z klas 1-3 nie korzystają z pakietu edukacyjnego. Do szkoły przynoszą ze sobą tylko zeszyt, piórnik i śniadanie - wyjaśnia Marzena Kędra, dyrektorka szkoły. W każdej klasie są elementarze i przybory plastyczne, z których uczniowie mogą korzystać na lekcji. Dzieci zarówno te młodsze, jak i starsze, mają do swojej dyspozycji szufladki i szafki, gdzie mogą zostawić rzeczy, które nie będą im potrzebne w domu np. strój do wf-u.
Akcja „Lekki Tornister”

„Lekki Tornister” to program skierowany do uczniów klas I-III szkół podstawowych. Jego celem jest profilaktyka chorób układu ruchu wśród dzieci. Szkoły biorące udział w projekcie otrzymują bezpłatne materiały dydaktyczne. Mają też szansę otrzymać dofinansowanie na zakup i montaż szafek szkolnych. W ramach akcji dla dzieci nagrano słuchowisko pt. „Lekki Tornister i Zielona Kropeczka”. Akcja bajki dzieje się w plecaku, w którym mieszkają: Kanapeczka, Pan Podręcznik, Ogryzek, Trampki i Tablet. Organizatorem kampani są: Fundację Rosa i Sensoria, a partnerem GIS.

Współpraca: Marta Żbikowska