Witamina D dla niemowląt. Dlaczego jest jedną z ważniejszych witamin dla dzieci? Suplementacja witaminy D dla niemowląt i jej dawkowanie

Witamina D rozpuszcza się w tłuszczu i występuje w dwóch formach:

• ergokalcyferol (witamina D2 ), występuje naturalnie w niedużych ilościach w roślinach, grzybach i drożdżach,
• cholekalcyferol (witamina D3), pod wpływem promieni słonecznych syntetyzowana jest w skórze w organizmie człowieka, a także występuje w mięsie tłustych ryb morskich.

Czytaj także: Jesienią tej witaminy mamy jak na lekarstwo. Zadbaj o odporność i uzupełnij jej niedobór

Dzienna dawka pokrywająca zapotrzebowanie na witaminę D jest wytwarzana w skórze już w ciągu 15 minut przebywania na słońcu, w godzinach od 10.00 do 15.00 (wówczas panuje największe nasłonecznienie). Nie jest możliwe przedawkowanie witaminy D w tej formie, ponieważ jej nadwyżki organizm gromadzi w tkance tłuszczowej. W Polsce czynne promieniowanie słoneczne przypada głównie na miesiące wiosenno-letnie, czyli od marca do października, przy czym najmocniejsze jest w czerwcu i lipcu.

Przeczytaj: Jak sprawdzić niedobór witaminy D3? Zobacz normy badania i dowiedz się, jak szybko podnieść jej poziom w organizmie

Aby zapobiegać niskiej ilości witaminy D u niemowląt, warto spędzać z maluszkiem czas na świeżym powietrzu, w godzinach o najefektywniejszym nasłonecznieniu. Zabieraj niemowlaka na częste, odpowiednio długie spacery w okolicy godzin południowych. Jeżeli nie doskwiera upał, nie stosuj kremów z filtrem od razu, a dopiero po ok. 30 minutach spaceru. Przebywając w lesie odbite promienie słoneczne, także przenikają do skóry, racząc nas wysoką dawką potrzebnej witaminy D.

W górach zaś panują najlepsze warunki nasłonecznienia, a taka aktywność niesie ze sobą cały wachlarz korzyści w postaci lepszego samopoczucia oraz poprawy kondycji w wyniku częstych spacerów wysokogórskich. Na wycieczkę w góry śmiało, można zabrać i malucha. Odpowiednia chusta pozwoli przenosić go blisko ciała matki i uchroni przed niebezpieczeństwem.

Witamina D u niemowląt i osób dorosłych pełni szereg ważnych funkcji, co w literaturze naukowej określa się plejotropowym działaniem. Witamina D wraz z wapniem reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową wpływając na prawidłowy metabolizm tkanki kostnej. Dba by kości oraz zęby były zdrowe i mocne, a tym działaniem zapobiega krzywicy u niemowląt i dzieci, a u osób starszych pomaga chronić przed rozwojem chorób kręgosłupa i kości. Witamina D zapobiega i pomaga leczyć osteoporozę, ponieważ zwiększa gęstość mineralną kości, oraz pomaga zachować odpowiednią ich strukturę.

Odpowiednia podaż witaminy D przeciwdziała mięśniobólom i reguluje sen. Ważną funkcją witaminy D jest jej udział we wzmacnianiu odporności organizmu oraz poprawa samopoczucia. Zwraca się uwagę także na działanie ochronne witaminy D przed chorobami skóry.

Jeszcze wiele lat temu, za główne źródło witaminy D był uznawany tran, który podawano zarówno dzieciom, jak i dorosłym. W niektórych krajach nadmorskich nadal spożywa się go w dużych ilościach. Wynika to z faktu, że np. w Islandii dominuje wietrzna i deszczowa pogoda, a mieszkańcy odczuwają wyraźnie brak promieni słonecznych.

Witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego spotyka się ją najczęściej w formie kapsułki wypełnionej olejem, w którym jest rozpuszczona. Na rynku dostępne są także roślinne odpowiedniki tej witaminy (bez żelatyny i produktów odzwierzęcych). Warto zawsze sprawdzić skład produktu, jeżeli zależy nam na wysokiej jakości zawartości. Można spotkać też witaminę D w kroplach, która jest najłatwiejszą formą preparatu do podawana niemowlętom i dzieciom. Równie wygodną dla młodej mamy będzie witamina D w aerozolu.

Suplementy zawierające witaminę D dla niemowląt i dzieci są zazwyczaj bezpieczne w stosowaniu, nie niosą za sobą zagrożeń dla dziecka. Jednak wybierając lek (nie suplement!) mamy pewność, że dawka jest wymierzona idealnie, a i sam skład nie pozostawia wątpliwości. Warto poradzić się lekarza lub farmaceuty, jeżeli sami nie potrafimy ocenić, który z leków czy suplementów jest najwłaściwszy dla niemowlaka.

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę D niemowląt do ukończenia pierwszego roku życia wynosi 10 mcg. cholekalcyferolu. Dzieci w wieku 1-3 lat potrzebują o 5 mcg. więcej, czyli 15 mcg dziennie. Z powodu ograniczonej syntezy skórnej, zalecana jest suplementacja tej witaminy.

Dawkowanie witaminy D dla niemowląt zależy od terminu porodu, a konkretnie od tego czy poród odbył się planowo, czy przed czasem.

Niemowlęta 0–6 miesięcy urodzone o czasie powinny otrzymywać 400 IU/dobę witaminy D już od pierwszych dni życia i niezależnie od formy karmienia. Noworodkom urodzonym przed czasem (wcześniaki) zaleca się suplementację witaminy w dawce 800 IU/d od pierwszych dni życia, również niezależnie od formy karmienia. Niemowlęta w wieku 6–12 miesięcy powinny otrzymywać dawkę witaminy D wysokości 400–600 IU/dobę w zależności od porcji witaminy przyjętej wraz z pokarmem uzupełniającym.

W czasopiśmie Żywienie Człowieka i Metabolizm w 2015 roku ukazały się wyniki ciekawego badania, w którym autorka oceniła zawartość witaminy D w produktach przeznaczonych do żywienia niemowląt dostępnych na rynku. Zbadała kaszki zbożowe, serki, deserki i jogurty wzbogacone o witaminę D. W preparatach do początkowego żywienia niemowląt zawartość witaminy D w 100 ml preparatu wynosiła 1,1 mcg., do dalszego żywienia – 1,2 mcg., natomiast w kaszkach mleczno-zbożowych ok. 1,6 mcg. W produktach mlecznych zawartość na 100 ml wynosiła ok. 0,9 mcg witaminy D.

Po oszacowaniu spożycia zgodnie z zaleceniami producentów okazało się, że niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym w pierwszych 6. miesiącach życia otrzymują ok. 8,4 mcg. witaminy D, a karmione mlekiem matki tylko 0,5 mcg. W drugim półroczu życia pobranie witaminy D wynosiło ok. 9,7 mcg, uwzględniając rozszerzanie diety. Zatem można wnioskować, że dieta niemowląt karmionych preparatami mlekozastępczymi, może pokryć dzienne zapotrzebowanie na witaminę D.

Witamina D dla niemowląt jest jedną z najważniejszych witamin w całym okresie rozwojowym. Jej odpowiednią dawkę w łatwy sposób zapewnić w okresie letnim. Wystarczy wystawić na działanie promieni słonecznych skórę przedramion lub nóg, na ok. 15 minut między 10 a 15. Spacer na świeżym powietrzu to dobry pomysł, by zapewnić podaż witaminy D dla niemowlęcia, oraz mamy.

Brak odpowiedniej ilości witaminy D w organizmie prowadzi do zaburzeń wchłaniania wapnia i fosforu, które są pierwiastkami wchodzącymi w skład kości. Mała mineralizacja kości w wieku dziecięcym może skutkować krzywicą, a w wieku dorosłym i w okresie pokwitania, zwiększa ryzyko wczesnego wystąpienia osteoporozy starczej.

Na rozwój krzywicy u dziecka istotny wpływ ma dieta matki w okresie ciąży. Witaminy dla dziecka są dostarczane przez pępowinę, a ich ilość zależna jest od zawartości ich w diecie kobiety ciężarnej. Między innymi z tego powodu, niezalecane jest odchudzanie się w okresie ciąży.
Objawy niedoboru witaminy D u niemowląt są bardzo niespecyficzne:

• częsty płacz,
• pocenie się głowy i całego ciała,
• zaburzenia snu,
• brak apetytu i zahamowanie przyrostu wagi ciała,
• biegunka lub zaparcia,
• ograniczenia ruchowe.

W zasadzie młoda mama może nie powiązać wymienionych objawów z niedostateczną podażą witaminy D. Dopiero w miarę rozwoju maluszka mogą pojawić się bardziej charakterystyczne objawy w postaci nieprawidłowości wzrastania.

Bibliografia:

1. Wierzejska R.: Analiza rynku produktów dla niemowląt w zakresie zawartości witaminy D i oszacowanie jej pobrania z dietą wzorowaną na schemacie żywienia. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2015.
2. K. Janickiego K. (red): Domowy poradnik medyczny. Warszawa, 1989.