Ciąża po 40. roku życia. Jakich zagrożeń i komplikacji powinny być świadome kobiety, które decydują się na późne macierzyństwo

Ciąża po 40. określana jest mianem bardzo później. Nie bez powodu o kobietach rodzących w tym wieku mówi się „mama last minute”. Z biegiem lat zdolność do poczęcia dziecka metodą naturalną ulega znacznemu obniżeniu. Należy jednak wiedzieć, że problemy z zajściem w ciążę nie są jedynymi, które można napotkać, gdy decydujemy się na dziecko w średnim wieku.

Ciąża po 40. jest według lekarzy obarczona sporym ryzykiem wystąpienia powikłań. Z punktu widzenia biologii rozrodu, najlepszy czas na rodzenie dziecka ma miejsce w wieku 20-30 lat. W późniejszym czasie naturalne poczęcie dziecka nie jest niemożliwe, jednak może wymagać większych starań. Wynika to z faktu, że potencjał rozrodczy kobiety nie jest stały.

Zdolność do poczęcia dziecka zaczyna obniżać się po 30. roku życia, kiedy rezerwa jajnikowa wynosi 12 proc. wartości maksymalnej (w przypadku zdrowej przedstawicielki płci żeńskiej średnia wielkość rezerwy jajnikowej to 400 tys. pęcherzyków, szczytowa wartość to natomiast od 500 tys. do 1 mln pęcherzyków).

Czytaj także: Naturalny afrodyzjak wzmocni libido i pomoże zwalczyć stres. Korzeń maca poprawi też nastrój i płodność. Wypróbuj jego właściwości

W wieku 40 lat pozostała rezerwa jajnikowa wynosi 3 proc., a w wieku 45 lat – zaledwie 1 proc. Z wiekiem roślnie liczba cykli bezowulacyjnych, a faza płodna ulega skróceniu. W praktyce oznacza to, że między 40. a 45. rokiem życia prawdopodobieństwo naturalnego poczęcia dziecka zmniejsza się do 3-10 proc. Po 45. roku życia szanse maleją do ok. 1 proc.

Nie oznacza to jednak, że ciąża w tym wieku w każdym przypadku jest mało prawdopodobna. Należy mieć świadomość, że dane statystyczne mają charakter ogólny i zdarza się, że 40-latka wykazuje potencjał rozrodczy charakterystyczny dla 30-latki.

Ciąża po 40. jest możliwa, jednak sporo argumentów przemawia za wcześniejszym porodem. W wielu przypadkach organizm kobiety w średnim wieku wykazuje mniejszą wydolność fizyczną niż organizm 20-latki. Ciąża stanowi znaczne obciążenie, zwłaszcza od 28. do 34. tygodnia, kiedy serce zaczyna przepompowywać nawet 6 litrów krwi na minutę. Nie można też zapomnieć o tym, że wiele kobiet po 40. roku życia cierpi na choroby przewlekłe, jak cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie tętnicze, co znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia komplikacji.

Wraz z wiekiem matki wzrasta prawdopodobieństwo ciąży mnogiej. Niestety, jednocześnie rośnie ryzyko wystąpienia powikłań, zarówno dla mamy, jak i dla dzieci.

Dziecko 40-latki może być obarczone wadami chromosomalnymi, wśród których należy wymienić przede wszystkim zespół Downa. Wzrasta też ryzyko przyjścia na świat dziecka z niską wagą urodzeniową oraz wystąpieniem na przykład cukrzycy typu 1 i wysokiego ciśnienia krwi.

Warto zaznaczyć, że ciąża 40-latki może wiązać się też z utrudnionym porodem, który trwa dłużej i bardziej obciąża organizm. Wynika to m.in. z obniżonej elastyczności tkanek, co doprowadza do wystąpienia problemów z rozwarciem szyjki macicy. Z tego powodu wiele późnych ciąż wymaga rozwiązania przez cesarskie cięcie.

Po 40. roku życia wzrasta ryzyko wystąpienia zatrucia ciążowego. Wiek jest również ponadto czynnikiem zwiększającym ryzyko poronienia – 40-latki ronią ponad 40 proc. ciąż, a 45-latki – nawet połowę.

Trzeba pamiętać, że nie tylko pierwsza, ale i każda kolejna ciąża po 40. roku życia wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia powikłań. Oczywiście poczęcie drugiego, a nawet trzeciego dziecka w średnim wieku jest możliwe, należy jednak pamiętać, że każda ciąża to olbrzymie obciążenie dla organizmu. Oznacza to, że drugie lub trzecie dziecko po 40. stanowi znacznie większy wysiłek dla ustroju kobiety.

Nie należy jednak z góry zakładać, że późna ciąża jest równoznaczna z wystąpieniem powikłań. Współczesna medycyna znacząco zwiększa prawdopodobieństwo urodzenia zdrowego dziecka, warto jednak mieć świadomość, że nie wszystkim komplikacjom można zapobiec.

Ciąża po 40. najczęściej wymaga dłuższych starań, jednak w niektórych przypadkach, poczęcie dziecka sposobem naturalnym i tak okazuje się niemożliwe. W takiej sytuacji nie należy zwlekać z decyzją o podjęciu specjalistycznego leczenia – każdy kolejny rok zmniejsza szansę na powodzenie terapii.

Hormonalne wspomaganie zapłodnienia zwiększa prawdopodobieństwo naturalnego poczęcie dziecka, ale kobiety po 40. roku życia wymagają szczególnego podejścia do kwestii leczenia niepłodności. W sytuacji, gdy przeprowadzone badania wykażą niską rezerwę jajnikową (podstawowe badanie pozwalające określić liczbę rosnących pęcherzyków jajnikowych to oznaczenie AMH), lekarz może zaniechać wdrażania mniej skutecznych metod. W takiej sytuacji należy liczyć się z koniecznością przeprowadzenia zabiegu zapłodnienia in vitro.

Szanse na powodzenie zapłodnienia pozaustrojowego maleją wraz z wiekiem, jednak obecna medycyna i badania z tym związane pokazują, że coraz więcej kobiet ma szanse na dziecko nie tylko w wieku 40 lat, ale i w późniejszym.

Alternatywną metodą jest inseminacja domaciczna, która polega na wprowadzeniu nasienia do żeńskich dróg rodnych. W tym przypadku efektywność leczenia jest jednak mniejsza.

Ciąża po 40. stwarza ryzyko wystąpienia komplikacji, zatem niektóre pary decydują się na alternatywne rozwiązanie, jakim jest adopcja. Czy jednak przysposobienie dziecka, a zwłaszcza niemowlaka, przez rodziców w średnim wieku jest możliwe?

Aktem prawnym, który reguluje kwestie adopcji, jest Kodeks Rodzinny. Art. 114 wskazuje, że występująca między przysposabiającymi a przysposobionym różnica wieku musi być odpowiednia. Jest to bardzo nieprecyzyjny zapis, który nie określa jednoznacznie granicy wiekowej rodziców adopcyjnych. Należy zatem liczyć się z tym, że interpretacja tego przepisu leży przede wszystkim w gestii ośrodków adopcyjnych.

W praktyce różnica wieku powinna stwarzać możliwość zapewnienia dziecku opieki do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletności. Najczęściej dolną granicą jest różnica wynosząca 18 lat, a górną – 40 lat.

Nie oznacza to jednak, że osoby, które skończyły 40. rok życia, nie mogą starać się o adopcję małego dziecka. Każdy ośrodek adopcyjny stosuje swoją indywidualną politykę i niektóre placówki są przychylniejsze rodzicom w średnim wieku.

Zobacz: Paris Hilton urodziła dziecko. 41-latka pochwaliła się zdjęciem na Instagramie małej rączki