Papryka
Papryka ma bardzo wiele odmian. Szczególnie dekoracyjnie wyglądają odmiany miniaturowe karłowe, które bywają gęsto pokryte kolorowymi owocami. Zresztą papryki od dość dawna są sprzedawane jako również jako rośliny ozdobne. Wprawdzie najczęściej są w doniczkach, ale można przesadzić je do gruntu lub ustawić w doniczce na tarasie jako dekorację.
Papryki są dość wymagające – potrzebują dużo słońca i ciepła (powinny być umieszczone w zacisznym miejscu), a także żyznej i wilgotnej ziemi.
Róże
Jadalnymi i ozdobnymi roślinami są także róże. Najczęściej kulinarnie wykorzystuje się owoce tzw. „dzikich róż” – róży psiej i róży pomarszczonej (choć jadalne są wszystkie). Można z nich robić przeróżne przetwory: dżemy, konfitury, wina, a suszone można dodawać do herbaty. Te róże można też uprawiać jako ozdobne, tym bardziej, że są mało wymagające, a kwiaty róży pomarszczonej intensywnie i pięknie pachną. I właśnie jej płatki również możemy wykorzystać. Podobnie jak płatki róży damasceńskiej, francuskiej czy stulistnej, które również mają wyjątkowy aromat. Z płatków róż robi się przede wszystkim konfitury, ale można je także dodawać do napojów, różnych wypieków, deserów czy sałatek. Zbierając płatki róż, warto usuwać białą końcówkę (a właściwie – nasadkę), bo jest gorzkawa.
Róże mają różne wymagania w zależności od gatunku i typu. Generalnie lubią słońce i żyzną, przepuszczalną ziemię, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie.
Słonecznik zwyczajny
Słoneczniki to niemal kwintesencja rośliny jadalnej i ozdobnej jednocześnie. Okazałe kwiatostany, pojawiające się na wysokich (nawet do 2 m!) łodygach, ozdobią każdą rabatę. A nasiona wykorzystamy jako przekąskę lub dodatek do wielu dań.
Słoneczniki, m.in. z racji rozmiarów, jakie osiągają, są dość wymagające. Koniecznie muszą mieć słońce (warto wiedzieć, że odwracają kwiaty zgodnie z ruchem słońca). Ale trzeba im też zapewnić bardzo żyzną, próchniczą i przepuszczalną ziemię, a także zadbać o podlewanie. Przesuszone (ale też zalane), nie wyrosną dobrze i nie dadzą pięknych kwiatów.
Słoneczniki są jednoroczne, wysiewa się je pod koniec kwietnia wprost do gruntu. Pamiętajmy, że muszą mieć miejsce wokół siebie, trzeba m też zapewnić podpory. Jest też sporo ozdobnych odmian słoneczników, ale one przeważnie nie dają nasion, więc jeśli chcemy je mieć, wybierzmy „zwykłe” słoneczniki zwyczajne.
Topinambur (słonecznik bulwiasty)
Topinambur to warzywo, które zyskuje ostatnio coraz większą popularność, ale do Europy (i Polski) trafił już przed wiekami. Tym smacznym i zdrowym warzywem są podziemne części… słonecznika bulwiastego, który, podobnie jak słonecznik zwyczajny, został sprowadzony z Ameryki.
Słonecznik bulwiasty ma drobniejsze kwiaty niż zwyczajny (za to wytwarza ich więcej), ale bywa równie wysoki. Bardzo ładnie wygląda na rabatach, świetnie pasuje m.in. do ogrodów w nieco rustykalnym stylu. Ale topinambur ma też pewną wadę – rozrasta się jak szalony. I odrasta nawet z niewielkich fragmentów bulw pozostawionych w ziemi. Dlatego jeśli chcemy go posadzić, powinniśmy wkopać w ziemię bariery, które ograniczą jego rozrost.
Jadalną częścią są bulwy topinamburu. Co ciekawe, można je wykopywać również zimą, jeśli tylko ziema nie jest zmarznięta. Można je jeść na surowo, gotowane, smażone, duszone. Przypominają nieco ziemianki, ale o bardziej orzechowo-słonecznikowym posmaku.
