Ceny masła rosną. Kostka kosztuje 10 zł? Pytanie brzmi: dlaczego?

Jak donosi „Fakt”, niebawem cena masła może wynieść nawet 12 zł. Według danych, które zebrał dziennik, ceny masła w większości przypadków oscylują wokół kwoty 10 zł, a producenci zmniejszają gramaturę produktu. Czy faktycznie tak jest? Postanowiliśmy sprawdzić aktualne ceny masła w Polsce.

Jak wynika z biuletynu Ministerstwa Rolnictwa „Rynek mleka – notowania za okres: 10-16.10.2022 r.”, ceny sprzedaży produktów mleczarskich odnotowały znaczne wzrosty. O 46 proc. podrożało rok do roku masło konfekcjonowane. Obecnie (dane za 16.10.2022) kosztuje 3 431 zł za 100 kg, podczas gdy rok temu było to jeszcze 2 348 zł za 100 kg (17.10.2021). Dane te pochodzą ze Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MriRW.

Ceny w sprzedaży detalicznej siłą rzeczy także urosły: we wrześniu w przypadku margaryny o 60,1 proc., a masła – o 50,4 proc. rok do roku, wskazują autorzy cyklicznego raportu „Indeks cen w sklepach detalicznych" autorstwa UCE RESEARCH i Wyższych Szkół Bankowych.

– Jest problem z niektórymi tłuszczami roślinnymi, np. z olejem słonecznikowym czy oliwą z oliwek, bo one drożeją. Kompensuje to zjawisko stosunkowo wysoka podaż rzepaku, ale oznacza to zwiększony nań popyt i w efekcie wzrost ceny. W ww. kategorii idzie więc w górę wszystko, co ważne dla konsumenta. Do tego wzrost cen energii, paliw, pasz, kosztów pracy i obsługi łańcuchów dostaw powoduje, że tłuszcze zwierzęce są coraz droższe – stwierdza w przywołanym raporcie dr Maria Andrzej Faliński, wiceprezes Stowarzyszenia Forum Dialogu Gospodarczego, były wieloletni dyrektor generalny POHID-u.

W Biedronce 25 października kostkę 200 g masła można było kupić za 7,59 zł.

W Lidlu najdroższe były masła o masie 500 g – Łaciate Masło Extra za 18,94 zł (37,88 zł za kg) oraz masło klarowne od za 23,99 zł (47,98 zł za kg). Znajdziemy także masło irlandzkie o gramaturze 250 g za 11,25 zł.

W Carrefourze kupimy kostkę masła 200 g kosztującą prawie 10 zł, a nawet takie po 300 g w cenie 15 zł.

Dziennik „Fakt”, który obawia się o wysokie ceny masła, zapytał ekonomistę Credit Agricole Jakuba Oliprę o to, z czego wynikają aktualne ceny nabiału. Zdaniem analityka rynku rolno-spożywczego jednym z czynników jest zbyt niska produkcja mleka w stosunku do wysokości aktualnego popytu.

– Drugą przyczyną są drożejące alternatywy masła. Konsumenci muszą więcej płacić za margarynę i inne tłuszcze, bo Ukraina była jednym z najważniejszych dostawców oleju słonecznikowego. Efekt wojny jest bardzo widoczny w kategorii „oleje i tłuszcze” – powiedział Jakub Olipra.

O przyczynach wzrostu cen masła możemy przeczytać również w specjalnym raporcie przygotowanym przez ekspertów banku PKO BP.

Uwagę zwraca szczególnie wysoka dynamika cen masła, obserwowana mimo spadku cen olejów roślinnych. Oprócz wzrostu popytu w UE, czynnikiem wspierającym ceny na rynku przetworów jest osłabienie EUR w stosunku do USD oznaczające wzrost konkurencyjności unijnej produkcji na rynkach pozaeuropejskich. Drożejące produkty mleczarskie sprzyjają oferowaniu wyższych cen za mleko – w sierpniu wzrost cen skupu wyniósł 59% r/r. – czytamy w „Agro Nawigator 3/2022. Analizy Sektorowe” przygotowanego przez specjalistów banku PKO BP.

Podstawowym czynnikiem wzrostu cen masła oraz szerzej wszystkich produktów mleczarskich jest wzrost kosztów produkcji i dostaw w każdym ogniwie łańcucha dostaw.

- Dość powiedzieć, że tylko od początku bieżącego roku cena mleka w skupie wzrosła o niemal 37%, a w stosunku rocznym o ok. 60%. Do tego należy wziąć pod uwagę wzrost kosztów transportu, opakowań i samego przetwórstwa wynikający choćby z dramatycznych podwyżek cen energii elektrycznej i gazu. Warto jednak zauważyć, że hurtowe ceny sprzedaży masła konfekcjonowanego wzrosły od początku roku „zaledwie” o 35%, zatem wzrosty cen detalicznych to nie jest skutek „pazerności” mleczarni – tłumaczy Marcin Hydzik, prezes zarządu Związku Polskich Przetwórców Mleka.

Jak dodaje sytuacja jest dokładnie przeciwna, gdyż sam wzrost kosztów zakupu surowca uzasadniałby dynamiczniejszy wzrost cen produktów gotowych.

- Na szczęście branża mleczarska dysponuje wentylem bezpieczeństwa w postaci eksportu – w sytuacji słabej złotówki nasza oferta eksportowa jest bardzo konkurencyjna na rynku światowym – wyrażona zarówno w złotówkach, jak i w euro wartość polskiego eksportu masła w okresie styczeń sierpień 2022, w porównaniu do roku ubiegłego wzrosła o ponad 150%, przy wzroście wolumenu eksportu wynoszącym jedynie ok. 55% - mówi Marcin Hydzik.

Tłumaczy, że dlatego popyt ze strony rynków eksportowych jest duży, chociaż w przypadku innych produktów eksportowych aż tak imponujące wyniki nie są notowane.

- Oczywiście nasuwa się pytanie o przyszłość i ewentualne dalsze podwyżki cen. Niestety nie będzie to tylko zależało od wypadkowej sił rynkowych, sporo w tej kwestii ma do zrobienia polski rząd - tłumaczy Hydzik.

Związek Polskich Przetwórców Mleka, również we współpracy z innymi organizacjami branżowymi od miesięcy apeluje do rządu o wyłączenie mleczarni spod ewentualnych ograniczeń w dostępie do energii elektrycznej i gazu.

- Dosłownie kilka dni temu wnosiliśmy o uwzględnienie również dużych zakładów przetwórczych w planach rządu odnośnie działań interwencyjnych na rynku energii elektrycznej i gazu, a wraz z branżą transportową domagaliśmy się obniżki cen gazu LNG wykorzystywanego w transporcie - dodaje Marcin Hydzik, prezes zarządu Związku Polskich Przetwórców Mleka.

Zdaniem związku przetwórców aktualnie największą bolączką branży mleczarskiej są rosnące koszty nośników energii.

- Dopóki problem ten nie zostanie rozwiązany, nie tylko branża mleczarka, ale cała branża spożywcza nie będzie miała dobrych wiadomości dla konsumentów – tłumaczy Marcin Hydzik.

Udało się nam znaleźć w Carrefourze także kostkę 200 g miksu tłuszczowego do smarowania za 3,39 zł.

Ekstra Pasłęcki, chociaż wygląda jak masło (ma podobne opakowanie), to nim nie jest. Jest to miks tłuszczowy: całkowita zawartość tłuszczu wynosi 76%, w tym to 64% tłuszcze roślinne, a 12% – tłuszcz mleczny. Oprócz tego produkt składa się z emulgatorów, barwnika, regulatora kwasowości i aromatów – czytamy na stronie www.czytamyetykiety.pl, która zajmuje się rozpracowywaniem składu produktów.