Moda zamkniętego obiegu. Dowiedz się, czym jest moda cyrkularna. Bycie eko jest modne, postaw na zero waste

Moda cyrkularna obejmuje wszelkie działania, które przyczyniają się do tego, aby odzież pozostała w obiegu jak najdłużej. Ma ścisły związek z ideą zero waste – podobnie jak ona zakłada, że niewyrzucanie rzeczy, które mogą się jeszcze przydać, jest dobre. Wpisuje się także w zasady zrównoważonego rozwoju.

Chcesz zobaczyć przykłady mody zamkniętego obiegu? Odwiedź galerię zdjęć i zobacz topowe kreacje w duchu zero waste!

Ta moda obejmuje zarówno wymianę nowej i używanej odzieży wewnątrz społeczeństwa, jak i wykorzystanie do produkcji ubrań materiałów z recyklingu oraz tych, które można ponownie przetwarzać. Jej nadrzędnym celem jest ochrona naszej planety poprzez ograniczanie produkcji śmieci i odpadów. W inicjatywy z obszaru mody cyrkularnej wpisują się więc:

• wykorzystanie ekologicznych materiałów do szycia odzieży,
• ograniczenie zużycia surowców potrzebnych do produkcji ubrań,
• minimalizacja ilości odpadów produkcyjnych i konsumenckich,
• stawianie na trwałość i wysokiej jakości tkaniny, które wolniej się zużywają,
• wykorzystanie biodegradowalnych, nadających się do recyklingu tkanin w krawiectwie,
• umożliwianie ponownego wykorzystania ubrań,
• ograniczanie zasobów związanych z transportem i dystrybucją odzieży czy obuwia,
• stosowanie do produkcji ubrań środków, które nie są szkodliwe dla środowiska i ludzi, np. ekologicznych barwników,
• korzystanie w procesie produkcji z odnawialnej energii,
• oczyszczanie wody wykorzystanej w procesie wytwarzania ubrań.

Moda zamkniętego obiegu wpisuje się w holistyczną ideę gospodarki obiegu zamkniętego, czyli ekonomii cyrkularnej. Jej zwolenniczkom i zwolennikom bliskie są zagadnienia etyczne. Z tego powodu osoby żyjące zgodnie z zasadami mody cyrkularnej unikają kupowania ubrań w sieciach handlowych. Nie każdy wie, że dużym problemem znanych marek jest nadprodukcja odzieży. Nie wszystkie egzemplarze produkowanych masowo ubrań udaje się sprzedać. Te, które nie znajdą właściciela, często lądują na wielkich wysypiskach śmieci z odzieżą. Jednym z najsłynniejszych z nich jest wysypisko ubrań na pustyni w Peru.

Pionierką mody cyrkularnej jest Stella McCartney. Projektantka mody słynie z nowoczesnych ubrań, wytwarzanych z materiałów pochodzących z recyklingu.

– Wierzę w to, że przyszłość mody jest cyrkularna – moda będzie odbudowująca się i regenerująca z założenia, a ubrania, które kochamy, nigdy nie skończą jako odpady – zadeklarowała projektantka Stella McCartney na swojej oficjalnej stronie internetowej.

Również w Polsce można znaleźć przedstawicielki mody zamkniętego obiegu.
W Polsce propagatorką tego nurtu jest Monika Surowiec, projektantka mody i założycielka marki Saint Warsaw Circular Fashion. Wymyślane przez nią ubrania często są szyte metodą upcyklingu, czyli przy ponownym użyciu wykorzystywanych wcześniej materiałów.

W duchu mody zamkniętego obiegu organizowane są wyprzedaże garażowe. Odzież vintage jest bardzo modna. W większych miastach powstaje coraz więcej kiosków i butików z ubraniami w stylu retro. Moda z lat 70., 90., czy 2000. przenika także na światowe wybiegi. Jak wskazują zwolenniczki „old schoolowego” stylu, stare tkaniny często charakteryzuje lepsza jakość. Przede wszystkim jednak, inwestując w noszone ubrania, przyczyniamy się do zmniejszenia związanego z transportem śladu węglowego i dbamy o czystsze środowisko.

Te pierwsze często mają miejsce we własnym garażu. Na luksus wystawienia na sprzedaż niepotrzebnych ubrań mogą pozwolić sobie mieszkańcy domów jednorodzinnych i bliźniaków z własnym ogródkiem. Z założenia każdy przechodzień może zadzwonić do organizatora, wejść na podwórko czy do pomieszczenia, w którym wystawione są rzeczy na sprzedaż i nabyć coś na własny użytek. Na wyprzedaże garażowe trafiają:

• ubrania,
• obuwie,
• rękodzieło,
• naczynia,
• przedmioty codziennego użytku.

Inną formą wpierania idei mody cyrkularnej jest organizacja wymiany ubrań. Przeważnie poprzedzają ją wcześniejsze zapisy. Osoby chętne, aby podzielić się niepotrzebnymi ubraniami czy obuwiem, mogą wpisać się na listę uczestników, aby w dniu wymiany przynieść i zaprezentować na własnym stoisku rzeczy do oddania, na wymianę lub na sprzedaż. Tego typu inicjatywy odbywają się często w:

• klubach,
• szkołach,
• siedzibach organizacji społecznych.

W zależności od organizatora, uczestnictwo w wymianie ubrań jest bezpłatne lub wymaga uiszczenia niewielkiej opłaty. Z założenia jednak tego typu wydarzenia mają być ogólnie dostępne. Ich celem jest umożliwienie wymiany lub sprzedaży niepotrzebnych rzeczy, nie tylko odzieży.

W założenia mody cyrkularnej wpisują się pop-up story, czyli tymczasowe komisy z używaną odzieżą. Nie posiadają one stałego adresu, ale można odwiedzić je w wynajmowanej przestrzeni, np. w galerii handlowej. W tego typu miejscach przeważnie znajdziemy wyselekcjonowaną, wysokiej jakości odzież retro, w tym markowe ubrania znanych producentów:

• odzież typu casual,
• eleganckie stroje,
• produkty premium,
• streetwear,
• spodnie, bluzy i kurtki w stylu hipsterskim i wiele innych.

Ciekawe inicjatywy, o których warto wspomnieć, to Cyrkularny Butik i Bazar Miejski. Ten pierwszy jest prowadzony przez fundację Ubrania do Oddania w warszawskiej Galerii Mokotów. Umożliwia sprzedaż markowej, wysokiej jakości odzieży z drugiej ręki.

Ubrania do Oddania nawiązały także współpracę z EPP – największym zarządcą centrów handlowych w Polsce, aby w dniach od 24 marca do 1 kwietnia 2023 r. przeprowadzić zbiórkę odzieży w nieruchomościach komercyjnych. Od każdego zebranego kilograma marka przekaże 1 zł na rzecz programu Uniwersytet Sukcesu, w ramach którego kobiety o niskim statusie materialnym mogą szkolić się na przyszłe pracownice branży IT (program realizuje Fundacja Digital University).

– 60 proc. śladu węglowego w branży mody powstaje podczas transportu ubrań do Europy. Wprowadzając do drugiego obiegu niepotrzebne rzeczy, wspólnie redukujemy tę emisję. Drugi obieg to też kreatywne podejście do trendów w modzie i definiowanie stylu po swojemu, bo przecież moda jest dla nas, nie my dla mody – mówi Zofia Zochniak, współzałożycielka marki Ubrania Do Oddania i organizatora zbiórki odzieży w centrach handlowych.

Natomiast założenia Bazaru Miejskiego, funkcjonującego m.in. w warszawskiej Galerii Młociny (centrum handlowym na Bielanach) są proste: klientki oraz klienci mogą wynająć półkę w komisie i wystawić na niej na sprzedaż własne rzeczy. Dzięki temu każdy ma szansę zaprezentować swój asortyment w nieruchomości komercyjnej.

Coraz więcej marek deklaruje podejmowanie działań, realizujących cele mody cyrkularnej. Przykładowo, warszawski odział sklepów z sieci Polar Sport umożliwił wykonanie na miejscu poprawek krawieckich, np. skrócenie spodni. Marka Patagonia wprowadziła bezpłatną wysyłkę odzieży do naprawy, natomiast C and A wykorzystuje do produkcji ubrań ekologiczne fabryki, a odzież szyje z materiałów, które w 100 proc. nadają się do recyklingu. Z kolei firma Levi’s w ramach akcji „Buy better, wear longer” umożliwiła korzystanie z punktów Tailor Store, przeznaczonych do przedłużenia życia jeansów.

Ostatnio również polska marka 4F podjęła inicjatywę w duchu mody cyrkularnej, 4F Change. Celem tego przedsięwzięcia jest nadawanie ubraniom drugiego życia. Klienci 4F mogą są także edukowania na temat przedłużania żywotności odzieży, jak również mają okazję zrobić zakupy w strefach z odzieżą używaną Wear_Fair.

Z badania przeprowadzonego w marcu 2023 r. przez SW Research na zlecenie EPP na reprezentatywnej próbie pełnoletnich Polek i Polaków wynika, że mieszkańcom naszego kraju bliska jest idea wymiany ubrań. Organizacja postanowiła sprawdzić, jakie są nawyki i opinie Polaków na temat nieużywanej odzieży. Aż 80 proc. respondentów potwierdziło, że najlepszym sposobem na pozbycie się niepotrzebnych ubrań jest ich oddanie. Badanie pokazało również, w jaki sposób Polacy znajdują drugie życie zbędnym rzeczom. Wśród najbardziej popularnych metod warto wymienić:

• zaniesienie odzieży do specjalnych pojemników (42 proc. respondentów),
• rozdanie ubrań rodzinie lub znajomym (34 proc.),
• sprzedaż ubrań (27 proc.),
• dostarczenie odzieży na zbiórkę (22 proc.),
• przekazanie ubrań organizacjom wspierającym osoby potrzebujące (21 proc.).

Dziewięciu na dziesięciu respondentów (89 proc.) przyznało, że oddawanie nienoszonej odzieży to sposób na pomaganie potrzebującym, a 86 proc. zgodziło się ze stwierdzeniem, że to przejaw dbania o środowisko. Warto więc szerzyć świadomość na temat mody cyrkularnej. Dzięki działaniom wpisującym się w jej nurt możemy przyczynić się do wzrostu dbałości o środowisko i zrównoważony rozwój.