Olga Tokarczuk odebrała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego

Z wnioskiem o nadanie tytułu doktora honoris causa Oldze Tokarczuk wystąpiła grupa profesorów Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, natomiast decyzja o przyznaniu tytułu zapadła podczas posiedzenia Senatu UJ 28 kwietnia 2021 roku. Przeszło pięć miesięcy później, 7 października 2021 roku, w auli Collegium Novum Olga Tokarczuk odebrała honorowy tytuł. Laudację wygłosił prof. Ryszard Nycz.

Olga Tokarczuk jest jedną z najwybitniejszych, a także najbardziej cenionych, znanych i popularnych polskich pisarek i pisarzy w Polsce i na świecie. Wedle przeważającej opinii w osobie autorki "Ksiąg Jakubowych" mamy do czynienia przede wszystkim z mistrzynią literackiej sztuki opowiadania. Magiczna władza narracyjnej wyobraźni, tworzącej i narzucającej czytelnikowi sugestywne obrazy działa w niej z nadzwyczajną empatyczną wrażliwością kreowania wiarygodnych, skomplikowanych psychologicznie bohaterów odkrywczo odsłaniających prawdę o człowieku - mówił prof. Ryszard Nycz. A wspomaga to wszystko ogromnie rozległa wiedza o świecie, jego przeszłości, pozytywnych i negatywnych tendencjach rozwojowych, wiedza, której autorka potrafiła nadać przekonującą, a zarazem fascynującą czytelników postać fabularnej opowieści.

Po wygłoszeniu laudacji dziekan Wydziału Polonistyki UJ prof. Jarosław Fazan odczytał łaciński tekst nadania honorowego doktoratu UJ, a następnie rektor prof. Jacek Popiel wręczył Oldze Tokarczuk odznaczenie. Jak dodał, noblistka jest jedenastą kobietą z honorowym tytułem w ponad 200 letniej tradycji przyznawania doktoratów honoris causa UJ. Olga Tokarczuk zabrała głos na końcu uroczystości:

Moją pracą jest scalanie naszego sfragmentaryzowanego doświadczenia ludzkiego, nadawanie mu sensu i znaczenia, sprawianie że jest ono transmitowalne z jednego indywiduum na drugie - powiedziała w przemowie noblistka. Nie jest to naukowe badanie literatury, ale samo jej tworzenie, proces wciąż mało rozumiany, a nawet tajemniczy. Kiedy zastanawiam się nad tym, jakie miejsce ma literatura w ludzkim doświadczeniu, staję przed ogromem pytań i wyzwań. Na usta cisną mi się metafory i pytania, ale trudno jest w prosty sposób zdefiniować miejsce opowieści w cywilizacyjnym uniwersum. Wiem tylko, że literaturę rozumiem bardzo szeroko, jako uczestniczenie w odwiecznym nurcie opowieści, głębokiej ludzkiej potrzebie rozumienia swojej egzystencji. Jest to jednocześnie wyrafinowany sposób komunikacji, który przekracza nie tylko granice kultur i języków, ale przede wszystkim granice pojedynczych ludzkich istnień. Może zabrzmi to podniośle i uroczyście - ale w końcu taki jest dla mnie ten moment – myślę, że uczestniczenie w tej opowieści, którą od tysięcy lat snujemy w piśmie, mowie, w druku i obrazie, wydaje się być czymś w rodzaju quinta essentia, piątego żywiołu, dopełniającego i animującego pozostałe cztery i będącego pradawną siłą ludzkiego życia. To sprawia, że staje się ono refleksyjne i rozumne.

Natomiast 8 października na uroczystej sesji Rady Miasta Krakowa Olga Tokarczuk otrzyma honorowe obywatelstwo Krakowa, przyznane jej przez radnych w czerwcu.