Samotna matka – jak samodzielnie poradzić sobie z trudami wychowywania dzieci? Jakie są ulgi, dodatki z tytułu samotnego wychowania dziecka

Samotne wychowywanie dziecka czasami wynika z konieczności spowodowanej śmiercią bądź ucieczką partnera przed odpowiedzialnością albo jest wypadkową trwania w toksycznych relacjach i chęci zapewnienia pociechom warunków spokojnego rozwoju. Samotne rodzicielstwo to trudna droga, usłana szeregiem emocji i codziennymi problemami, których nie ma z kim dzielić.

Wychowywanie młodych ludzi to piękny okres, przepełniony radością, nowymi wyzwaniami, przewartościowujący poglądy, zmieniający cele i idee. To pozytywny, mocno rozwojowy dla człowieka czas, ale nierozerwalnie połączony z problemami życia codziennego, które przeżywane w pojedynkę wymagają podejmowania wielu wyrzeczeń, niosą trudne momenty, strach i wyczerpanie.

Najważniejsze w wychowaniu, szczególnie na wczesnym etapie rozwoju człowieka, jest utrzymanie harmonii, spokoju i wysokiej jakości relacji w rodzinie. Chaos, awantury, kłótnie, przemoc oraz agresja wprowadzają więcej zaburzeń emocjonalnych niż dorastanie w niepełnej rodzinie.

Wychowywanie dziecka w pojedynkę nie oznacza bycia samotnym. Od tej chwili to z dzieckiem tworzymy wspólną drogę, czasami usłaną różami, a czasami nie. To, co można stwierdzić to, że posiadanie dzieci wyzwala energię, dodaje siły i motywuje do działania.

Niezależnie od tego, czy dziecko wychowywane jest w pojedynkę, czy w pełnej rodzinie, społecznie akceptowalne wzory wychowawcze nie ulegają zmianie. Od każdego człowieka oczekuje się uczciwości, dobra, lojalności, umiejętności kochania i przyjaźni. W tym duchu również samotni rodzice powinni wychowywać swoje dzieci.

Matki samodzielnie wychowujące pociechy pragną dla nich dobrej przyszłości, jak najlepszego wkroczenia w dorosłość, utworzenia stabilnego związku. Chcą, aby ich dzieci zdobyły jak najlepsze wykształcenie, aby w przyszłości mogły spełniać się zawodowo i zajmować dobrą pozycję społeczną. Dążą do zapewnienia im poczucia bezpieczeństwa mieszkaniowego i ekonomicznego. Mają dokładnie taki sam obraz na wychowanie dzieci jak pełne rodziny.

Ważną kwestią jest uzyskanie przez matkę autorytetu – poprzez zachowanie silnej więzi emocjonalnej z dziećmi, utrzymywanie naturalnych, ale prawidłowych wzorców moralnych i zachowań – co później znacznie ułatwia skuteczne stosowanie środków wychowawczych.

Dzieci akceptują sytuację wychowywania się w niepełnej rodzinie, jeśli same czują się obdarzone bezpieczeństwem, miłością i zaufaniem. Brak stałej obecności ojca i partnera może się jednak wiązać się z zaburzonym zachowaniem matki, szczególnie w sytuacji, kiedy to ona została porzucona. Rozgoryczone kobiety mogą mieć wówczas negatywny obraz mężczyzny i w sposób nieświadomy mogą przekazywać dzieciom negatywne emocje. Wszystko to może prowadzić do zachwiania ich obrazu prawidłowej rodziny. Chłopcom brakuje wzorców zachowań mężczyzny, ponieważ znają tylko te kobiece, przez co nie mają pojęcia o prawidłowych normach dla ojca. Dziewczynki nie są w stanie wypracować obrazu męża na podstawie zachowań ojca, co może skutkować, ale nie musi tworzeniem w przyszłości patologicznych, nieudanych związków.

Część porzuconych kobiet przejawia silną tendencję do cedowania całych swoich uczuć, również tych, które uprzednio były przeznaczone dla byłego partnera, na dzieci. Za wszelką cenę dążą do zacieśniania więzów ze swoimi pociechami, są nadopiekuńcze, chcąc tym samym zrekompensować im brak ojca. Zaburza to przyszłą postawę dziecka, które albo będzie dążyć do ucieczki, albo całkowicie się temu podporządkuje i w przyszłości w swoim związku będzie oczekiwać od swojego partnera podobnej postawy.

Najważniejszą rzeczą po rozpadzie związku, śmierci lub porzuceniu partnera jest pogodzenie się z zaistniałą sytuacją i ułożenie sobie życia na nowo:

• znalezienie formy zatrudnienia, która pozwoli na pogodzenie roli rodzica z pracą zawodową, a jednocześnie da satysfakcję i uczucie rozwoju (dobrym rozwiązaniem może okazać się założenie własnej działalności, uelastycznienie godzin pracy lub przejście na niższy wymiar etatu),
• znalezienie autorytetu, który doskonale odnajduje się w podobnej sytuacji lub osób, które przeżywają to samo (rozmowa o problemach z ludźmi, które są w stanie doskonale je zrozumieć to doskonałe lekarstwo),
• znalezienie czasu tylko dla siebie i realizowanie swoich pasji (trzeba zrozumieć, że pomimo zmian, zachowało się prawo do normalnego życia i chwil bez nieustannej obecności dzieci),
• pokazywanie dzieciom właściwych wzorców pełnej rodziny, a w przypadku wychowywania dzieci samodzielnie prze kobietę, wskazywanie zalet w mężczyznach, ich zachowaniu i postępowaniu (pokazanie, że istnieją wartościowi partnerzy i ojcowie, pomimo tego, że właściwy tata sprawił zawód).

Przyczyn samotnego rodzicielstwa może być wiele – śmierć partnera, porzucenie, rozwód, separacja, emigracja zawodowa itp., jednak niezależnie od tego samotne matki są narażone na podobne problemy związane z kłopotami finansowymi czy pogodzeniem opieki nad dziećmi z pracą zawodową.

Problemy związane z samotnym rodzicielstwem:

• ekonomiczne – kłopoty finansowe związane z utrzymaniem dodatkowej osoby,
• lokalowe – często kobiety są wyrzucane przez partnerów z obecnego miejsca zamieszkania lub z innych względów są zmuszone do jego opuszczenia,
• psychologiczne – samodzielne rodzicielstwo wiąże się z nieuniknionym uczuciem strachu o przyszłość swoją i dziecka, brakiem wsparcia ze strony partnera, zmęczeniem i rezygnacją,
• zawodowe – problemy z pogodzeniem rodzicielstwa z karierą zawodową.

Rodzice samotnie wychowujący dzieci mogą liczyć na szereg form pomocy. Przede wszystkim są nimi świadczenia pieniężne przyznawane przez państwo – zasiłek rodzinny, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka.
Zasiłek rodzinny przyznawany jest, kiedy na rzecz dziecka zostały zasądzone alimenty, gdy sąd oddalił powództwo albo zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka. Otrzymują go też rodzice samotnie wychowujący swoje pociechy z powodu śmierci ojca lub w przypadku nieujawnienia tożsamości ojca przy rejestracji dziecka po urodzeniu. Podstawowym warunkiem uzyskania zasiłku jest spełnianie kryterium dochodowego.

Samotne matki, które otrzymały zasiłek rodzinny, mogą również postarać się o dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka.

Powyższe formy wsparcia wypłacane są przez gminy i przyznawane na okres roku. Oprócz tego jednostka administracyjna jest w stanie udzielić pomocy w postaci nisko oprocentowanej pożyczki, przyznając mieszkanie komunalne lub socjalne.

Kolejnym źródłem pomocy dla samotnych matek jest fundusz alimentacyjny. Warto się do niego zgłosić, gdy ojciec uchyla się od płacenia alimentów na dziecko, a ich egzekucja jest bezskuteczna. Pieniądze z tego tytułu przysługują dzieciom do 18. roku życia lub w przypadku kontynuowania nauki do ukończenia 25 lat. Gdy dziecko cierpi na niepełnosprawność, alimenty z funduszu przyznaje się bezterminowo.

Samotni, bezrobotni rodzice, którzy decydują się na podjęcie pracy i posiadają dzieci poniżej 7. roku życia, mogą ubiegać się o zrefundowanie kosztów opieki nad dzieckiem. W tym przypadku również obowiązują ściśle określone kryteria dochodowe. Inna forma pomocy dla pracujących rodziców to preferencyjne rozliczenie zeznania podatkowego. Mogą oni rozliczać się razem z dzieckiem, płacąc podatek w podwójnej wysokości obliczony od połowy swoich rocznych dochodów – tym samym możliwe staje się podwójne odliczenie kwoty wolnej od podatku i skorzystanie z niższej stawki podatkowej.

Jak nie zatracić się całkowicie w macierzyństwie i znaleźć chwilę tylko dla siebie?