Elżbieta Rafalska: Nie ma danych, które wskazują, że jedynym powodem dezaktywizacji kobiet jest 500 plus

Agencja Informacyjna Polska Press: Jak podaje "Gazeta Wyborcza", powołując się na dane Instytutu Badań Strukturalnych, od lipca 2016 roku do czerwca 2017 w związku z otrzymywaniem świadczenia 500 plus decyzję o rezygnacji z pracy podjęło ok. 103 tys. matek. Czy to wiarygodne dane? Czy wciąż możemy mówić o sukcesie rządowego programu?
Po pierwsze nie ma żadnych danych, które wskazują, że jedynym i wyłącznym powodem dezaktywizacji kobiet jest program 500 plus. Na to mogło się nałożyć wiele czynników, natomiast nie ma żadnego badania, które powiedziałyby o tym, że kobiety rezygnują ze swojego zatrudnienia tylko i wyłącznie dlatego, że otrzymały świadczenie 500 plus. Po drugie proponuję, żeby spokojnie poczekać jeszcze na dane z BAELa (Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności) w czwartym kwartale, ponieważ skokowy wzrost bierności jest o tyle zaskakujący, że było to w starym okresie zasiłkowym, czyli rodziny miały wydane decyzje obowiązujące przez 1,5 roku i te decyzje wygasały 30 września.

CZYTAJ TAKŻE: 500 plus: Rodziny nie ujawniają dochodów i tracą świadczenie

Od 1 października zaczynał się nowy okres zasiłkowy, więc trzeba zobaczyć, jak to zadziałało na styku starego i nowego okresu. Dodatkowo musimy pamiętać, że nowy okres został oparty o zaktualizowane kryteria dochodowe - w pierwszym okresie dawaliśmy świadczenie w oparciu o dochód z 2014 roku. I tych czynników jest więcej. Pamiętajmy, że zostały wprowadzone urlopy rodzicielskie, że mamy świadczenia rodzinne, że jest bardzo dobra sytuacja na rynku pracy i wzrost wynagrodzeń. To może powodować, że inne czynniki poza 500 plus też mają w tym swój udział. Ale przede wszystkim chce poczekać na dane z czwartego kwartału. Nigdy nie może być winny tylko 500 plus. W rodzinie gdzie występują tak niskie dochody to często za tym stoją też niższe kwalifikacje albo też brak zatrudnienia w przeszłości. Naprawdę trzeba to uważnie przeanalizować. Od wprowadzenia programu 1 kwietnia 2016 roku takie tendencje nie były zauważalne. Poza tym bierność zawodowa wzrasta w tych grupach zawodowych od 2014 roku - wówczas nie było jeszcze 500 plus.

Spodziewaliście się państwo takiego efektu?
Oczywiście można było przewidzieć, że część kobiet np. wydłuży sobie opiekę nad dzieckiem do czasu osiągnięcia przez nie wieku przedszkolnego. Ale jak nie było "pięćsetki", a dziecko albo dzieci chorowały - wtedy rodziny też podejmowały najlepsze dla siebie decyzje. Jeżeli mówimy, że jest to kilkadziesiąt tysięcy rodzin czy kobiet, no to popatrzmy, jaka grupa rodzin pobiera to świadczenie w całej Polsce - to 2 mln 400 tys. rodzin. Popatrzmy, czy wskaźniki aktywności zawodowej spadają nam gwałtowanie - i spokojnie, rzetelnie oceńmy: 500 plus może być jednym z czynników, ale nie koniecznie. Przed tym przestrzegam.

CZYTAJ TAKŻE: 500 plus w 2018 będzie rozszerzony? Tłumaczy minister Rafalska

W ostatnich tygodniach wiele rodzin musiało zwrócić pobrane pieniądze, ponieważ jak się okazuje świadczenie z różnych powodów im się nie należało.
Jeżeli wydajemy na 500 plus dziesiątki miliardów złotych - w skali roku 24 mld zł, a zwroty wynoszą 20-30 mln zł to jest to 0,2 proc. całej kwoty. To nieduża skala, nieduży problem. Jeżeli ktoś nie składa wiarygodnych danych, jeżeli wie, że dostaje świadczenie na pierwsze dziecko i w międzyczasie podjął pracę to musi wiedzieć, że pieniądze dostaje w oparciu o kryterium dochodowe. Trzeba przestrzegać obowiązujących przepisów. W decyzji, które otrzymuje rodzina mamy pouczenie pod jakim warunkiem je się dostaje. Rozwiązanie zastosowane przy 500 plus nie jest nowatorskie, ono obowiązuje też przy innych świadczeniach. Trzeba spełniać określone warunki. Przed laty, gdy nie było zintegrowanych systemów, nie było dostępu do danych z ZUS-u stwierdzenie wiarygodności danych było znaczne trudniejsze, dziś jest prostsze.

Czy planowane są jakieś zmiany w programie?
W zeszłym roku mieliśmy dużą nowelizację. Jest nowy okres zasiłkowy, dopiero po pół roku będzie można ocenić jak zafunkcjonowały zmiany i na pewno cały czas będziemy je monitorować. Nie uchylamy się od zmian.

POLECAMY:

10 przepisów drogowych,
które często łamiemy, bo o nich... zapominamy

10 zdań, których twój szef nie powinien nigdy usłyszeć. Czego nie mówić, jeśli chcemy dostać podwyżkę lub awans

Najseksowniejsze imiona. Sprawdź, czy jesteś na liście! [RAPORT]

Luksusowe życie mafijnych bossów i gangsterów w Polsce [PRYWATNE ZDJĘCIA]

Olbrzymi podziemny obiekt pod Poznaniem. Niezwykłe odkrycie z czasów PRL i zimnej wojny. Czym była Rokada? [ZDJĘCIA]

Zobacz, jak mieszka Robert Lewandowski! Nowe mieszkanie piłkarza w Warszawie [ZDJĘCIA]