Jak działa płyn micelarny i jak go stosować? Czym różni się od toniku i innych kosmetyków? Czy wodę micelarną trzeba zmywać?

Płyn micelarny to roztwór wody zawierający micele, czyli mikrocząstki o kulistym kształcie, zawierające w środku nierozpuszczające się w wodzie związki tłuszczowe. Są one otoczone warstwą surfaktantu – substancji powierzchniowo czynnej, która w swojej budowie ma zarówno grupy rozpuszczające się w wodzie, jak i w tłuszczu. Nazwa micel pochodzi od łacińskiego słowa „mica”, czyli okruszyna.

Z racji swojej budowy micele mają specyficzne właściwości, które są bardzo przydatne w oczyszczaniu skóry bez konieczności używania wody. Zewnętrzne cząsteczki miceli przyciągają wodę i odpychają tłuszcze, natomiast ich cząsteczki wewnętrzne (estry kwasów tłuszczowych) odpychają wodę i wiążą się z tłuszczami. To sprawia, że micele pochłaniają nadmiar sebum, składniki wodoodpornych kosmetyków oraz zanieczyszczenia, które są następnie usuwane ze skóry wraz roztworem na waciku.

Płyn micelarny łudząco przypomina tonik do twarzy, jednak należy pamiętać, że ma inne działanie i zastosowanie. Podczas gdy woda micelarna jest tak naprawdę roztworem detergentu przeznaczona do oczyszczania cery, tonik to kosmetyk, który ma po umyciu skórę tonizować, czyli przywracać jej prawidłowe pH, czyli nieco kwaśny odczyn skóry.

Tonizacja skóry pozwala na zachowanie płaszcza wodno-tłuszczowego skóry twarzy, który pełni wiele istotnych funkcji, m.in. umożliwia utrzymanie odpowiedniego nawilżenia cery oraz jej ochronę przed czynnikami atmosferycznymi, drobnoustrojami, zanieczyszczeniami czy alergenami.

Tymczasem płyn micelarny to środek myjący, który narusza warstwę hydrolipidową skóry, i z tego powodu nie może być używany wymiennie z tonikiem. Tak naprawdę również w tym przypadku tonik powinien być stosowany na zakończenie etapu oczyszczania cery.

Co więcej, w zależności od składu tonik do twarzy może spełniać dodatkowe funkcje, m.in. zwężać pory skóry, ograniczać produkcję łoju czy hamować rozwój bakterii powodujących trądzik. Niektóre toniki są jednak produkowane na bazie alkoholu etylowego, przez co mogą nadmiernie wysuszać skórę. Dlatego nawet osobom z cerą tłustą, skłonną do łojotoku i powstawania zaskórników zaleca się wybór kosmetyków bezalkoholowych.

Płyn micelarny nie zawiera alkoholu i może zastąpić mleczko kosmetyczne, które w większości przypadków wyprodukowane jest na bazie oleju parafinowego lub mineralnego. Składniki te otrzymuje się z ropy naftowej i z tego powodu są one całkowicie niekompatybilne z ludzką skórą. Pozostawiają na niej trudną do zmycia warstwę, która zaburza dostęp powietrza i uniemożliwia sprawne odprowadzanie wilgoci. Znacznie lepsze właściwości mają mleczka naturalne na bazie olejów roślinnych, jednak również w ich przypadku skóra powinna być potraktowana na końcu tonikiem.

Pod względem sposobu działania płyn micelarny jest jednak podobny do dwufazowego płynu do demakijażu, który również składa się z substancji o charakterze tłuszczowym (zazwyczaj są to składniki sztuczne, czasami olejki naturalne) oraz wodnym, tyle, że fazy te są rozdzielone i można połączyć je na chwilę poprzez energiczne wstrząsanie kosmetykiem.

W kwestii demakijażu oczu woda micelarna jest przy tym lepszym rozwiązaniem niż płyn dwufazowy. Stosowanie kosmetyków z olejami jest niezalecane przez okulistów, ponieważ ich składniki mogą blokować gruczoły tarczkowe znajdujące się w powiekach, prowadząc do powstawania infekcji takich jak jęczmień czy gradówka.

Płyn micelarny to kosmetyk wygodny, łatwo dostępny i stosunkowo ekonomiczny, należy jednak pamiętać, że też pewne wady. Zawarte w nim surfaktanty mają działanie detergentu, przez co mogą w nadmiernym stopniu redukować warstwę hydrolipidową naskórka, co zmniejsza jego właściwości ochronne. Stosowanie takiego produktu dwa razy dzienni może wysuszać skórę i powodować podrażnienia. Dlatego warto czytać skład produktów i wybierać tylko takie, które mają właściwości i składniki odpowiednie dla konkretnego typu cery.

Dobry płyn micelarny nie powinien zawierać barwników i sztucznych substancji zapachowych, a ilość konserwantów powinna być minimalna. Tego rodzaju płyny micelarne najrzadziej powodują uczulenia lub podrażnienia skóry i oczu.

Dla osób ze skórą wrażliwą i atopową, czyli ze skłonnością do podrażnień i uczuleń, najbardziej odpowiednie są łagodne płyny micelarne zawierające jak najmniej składników, głównie konserwantów. Warto wybierać produkty z kwasem dehydrooctowym, który jest stosunkowo dobrze tolerowany przez skórę, natomiast kosmetyki pozbawionych substancji konserwujących można znaleźć głównie w opakowaniach o małych objętościach.

Wiele z płynów micelarnych ma też w swoim składzie substancje o właściwościach kojących i nawilżających, jak np. przykład pantenol (prowitamina B5) i alantoina o działaniu łagodzącym i wspomagającym regenerację naskórka czy kwas hialuronowy, który ma właściwości silnie wiążące wodę i ujędrniające skórę. Mogą też zawierać naturalne oleje, np. olejku arganowego, składniki wzmacniające naczynia krwionośne, rozjaśniające skórę czy antybakteryjne.

Aby dobrać właściwy płyn micelarny – na przykład do cery wrażliwej, tłustej, suchej, mieszanej, z rozszerzonymi naczynkami, ze skłonnością do alergii lub atopowej, warto poszukać informacji w internecie i sprawdzić opinie użytkowniczek konkretnych produktów.

Używanie płynu micelarnego jest bardzo proste. Wystarczy nanieść niewielką jego ilość na płatek kosmetycznych i kolistymi ruchami usunąć z twarzy makijaż lub zanieczyszczenia, powtarzając tę czynność przy użyciu obu stron płatka i wymieniając go na nowy do momentu, aż na jego powierzchni nie będzie widać już zabrudzeń.

Po użyciu wody micelarnej można od razu nałożyć krem lub serum kosmetyczne, jednak najlepiej jest użyć jeszcze toniku lub wykorzystać w tym celu hydrolat bądź wodę mineralną w aerozolu. W przypadku skłonności do uczuleń i atopii micele mogą bowiem wywołać zmiany skórne, często też powodują uczucie ściągniętej skóry.

Jeżeli płyn micelarny jest używany do demakijażu oczu, warto stosować go w taki sposób, by nie dostał się pod powieki, powodując podrażnienia oczu. Najlepiej jest nasączyć nim płatek higieniczny i nałożyć na powiekę, po czym lekko docisnąć i trzymać przez ok. minutę, aż kosmetyki się rozpuszczą – wtedy można usunąć je, ściągając płatek delikatnie w dół i w kierunku od zewnętrznego kącika oka do nosa. Po demakijażu warto przetrzeć powieki i przepłukać oczy solą fizjologiczną, by usunąć z nich pozostałości płynu micelarnego i kosmetyków do makijażu.

ZOBACZ: Czy istnieje zdrowy makijaż? Ekspert: Bożena Społowicz, pierwszy skin coach w Polsce