Mama wraca do pracy: co dalej? Czy babcia jako niania to dobre rozwiązanie, a może lepiej starać się o dofinansowanie do zatrudnienia niani?

Mamom wracającym do pracy po urlopie macierzyńskim często towarzyszą obawy związane z pozostawieniem dziecka i rozpoczęciem pracy. Miesiące opieki nad maluchem i wypadnięcie z dotychczasowego rytmu pracy sprawiają, że kobiety odsuwają rozwój zawodowy na dalszy plan i odczuwają niepewność związaną z brakiem wiary we własne umiejętności.

Bardzo ważne jest wyjście ze strefy komfortu, jaką stał się dom i opieka nad dzieckiem. Nie ma optymalnego czasu na powrót do obowiązków zawodowych po porodzie – jedne mamy wykorzystują wszelkie dostępne możliwości, by jak najdłużej cieszyć się dzieciństwem malucha, a inne dość szybko wracają do aktywności zawodowej. Na szali stoi możliwość dbania o właściwy rozwój dziecka oraz fakt, że maluch szybciej przystosuje się do zmian i nieobecności mamy niż większe dziecko. W podjęciu decyzji sporą rolę odgrywają z pewnością względy finansowe i możliwość zapewnienia dziecku jak najlepszej opieki podczas nieobecności mamy w domu.

Powrót do pracy jest trudny nie tylko dla mamy, ale przede wszystkim dla dziecka, które do tej pory miało mamę na wyłączność. Z tego powodu przed właściwym rozpoczęciem pracy zawodowej należy przygotować dziecko na codzienną rozłąkę.

Separacja może zachwiać poczuciem bezpieczeństwa dziecka, dlatego ważne jest, aby stopniowo przyzwyczajać je do tego, że mama nie zawsze będzie obok. Sposoby wprowadzania zmian zależą od wieku malucha – młodsze dzieci szybciej przyzwyczają się do nowej sytuacji, starsze nie będą rozumiały, dlaczego mamy nie ma w domu, więc dobrze jest spokojnie z nimi porozmawiać i wyjaśnić, że mama musi na chwilę wyjść, ale niebawem wróci.

Warto zacząć zostawiać dziecko z innymi członkami rodziny albo opiekunką i kontrolować sytuację na przykład z drugiego pokoju. Takie pierwsze próby nie powinny trwać dłużej niż kilkanaście minut, po kilku dniach można zacząć przedłużać nieobecność. Ważne, aby przed każdym „wyjściem” pamiętać o pożegnaniu z dzieckiem, przytuleniu i zapewnieniu, że niedługo mama znowu będzie w domu. Pożegnanie z dzieckiem może też stanowić formę zabawy – dzięki temu maluch zrozumie, że nieobecność mamy nie jest czymś złym.

Powrót do pracy oznacza konieczność powierzenia opieki nad dzieckiem innej osobie – babci, niani albo opiekunce w żłobku. Decyzja w tej sprawie powinna uwzględniać aktualne potrzeby dziecka – maluszkiem najlepiej zajmie się babcia albo wynajęta opiekunka, ale starsze dziecko w żłobku będzie miało szansę poznać nowe otoczenie i przebywać z dziećmi w swoim wieku.

Wybór opieki dla dziecka jest kwestią indywidualną. W wielu przypadkach babcia wydaje się najlepszym rozwiązaniem – kocha malucha i wzbudza zaufanie rodziców, którzy mogą być pewni, że dziecko będzie w pełni bezpieczne. Problem mogą natomiast stanowić inne poglądy babci na wychowanie – poza kwestią wieku do głosu dochodzi także brak stanowczości babci, która często nie potrafi egzekwować zasad, niekorzystnie wpływając na zachowanie dziecka. Istotny jest też stosunek wieku babci i dziecka – szalejący maluch może sprawiać nie lada problemy i starsza osoba nie zawsze będzie w stanie sprostać opiece nad wnuczkiem. Nie można zapominać również o tym, że decyzja o powierzeniu opieki nad dzieckiem musi być zarówno świadomą decyzją rodziców, jak i samej babci.

Popularnym rozwiązaniem jest korzystanie z pomocy opiekunki do dzieci, która w określonym czasie zapewnia maluchowi opiekę, dbając o jego potrzeby i prawidłowy rozwój. Wybór niani powinien być bardzo dobrze przemyślany, ponieważ pomiędzy nią a dzieckiem powinna zrodzić się swego rodzaju więź – gdy maluch spędza z opiekunką sporo czasu, może się do niej silnie przywiązać. W takiej sytuacji częste zmiany niań nie są dobrym pomysłem i mogą mieć negatywny wpływ na dziecko. Minusem zatrudnienia opiekunki są związane z tym koszty, które wahają się w przedziale 1 000-2 500 zł. Dokładna kwota zależy od wymiaru czasu opieki, miejsca zamieszkania, zakresu obowiązków i doświadczenia niani.

Innym rozwiązaniem jest wysłanie dziecka do żłobka. W otoczeniu rówieśników maluch będzie zgłębiał stosunki międzyludzkie i rozwijał swoje umiejętności, ale jest także narażony na zarażenie infekcjami czy problemy z asymilacją w grupie. Faktem jest jednak, że pobyt w takich placówkach stymuluje rozwój fizyczny i intelektualny, a dzieci wspólnie poznają świat. Koszt pobytu dziecka w żłobku zależy od miasta i rodzaju placówki, może wynosić od kilkuset złotych wzwyż. Należy też brać pod uwagę, że ilość miejsc w żłobkach jest ograniczona.

Kobiety, które wracają do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, mają prawo do powrotu na wcześniej zajmowane stanowisko – jeśli z jakiegoś powodu jest to niemożliwe, pracodawca powinien zapewnić stanowisko równorzędne bądź inne odpowiadające posiadanym kwalifikacjom zawodowym. Warto pamiętać, że wynagrodzenie nie może być niższe niż to otrzymywane przed urlopem.

Kodeks Pracy określa wymiar urlopu i dni wolnych, z jakich może skorzystać młoda mama po powrocie do pracy. Podstawą jest urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni od dnia porodu. 6 tygodni urlopu macierzyńskiego można wykorzystać jeszcze przed przewidywaną datą porodu, jednak w takiej sytuacji po urodzeniu dziecka mamie przysługuje jedynie niewykorzystana wcześniej część urlopu.

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego mama może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w maksymalnym wymiarze 32 tygodni. Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo albo w maksymalnie czterech częściach – do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy sześć lat, można wykorzystać 16 tygodni urlopu.

Rodzice mogą także wykorzystać przysługujący im urlop wychowawczy – do 36 miesięcy do momentu zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy sześć lat, które można podzielić na maksymalnie pięć części. Urlop wychowawczy udzielany jest rodzicom, którzy posiadają co najmniej sześciomiesięczny okres zatrudnienia.

Jeśli mama urodzi wieloraczki, wymiar urlopu zwiększa się kolejno do 31-37 tygodni urlopu macierzyńskiego oraz do 34 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Kobietom przysługują dodatkowe dni wolne, tak zwane „dni opieki nad dzieckiem” w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w każdym roku kalendarzowym do ukończenia przez dziecko czternastego roku życia. W pracy mama może skorzystać również z dwóch półgodzinnych przerw na karmienie dziecka piersią – dokładna liczba i wymiar czasu przerw uzależnione są od liczby dzieci i liczby godzin pracy w danym dniu. Plusem przerwy na karmienie jest możliwość ich połączenia i wykorzystania pod koniec dnia pracy, co oznacza, że liczba godzin pracy zamiast ośmiu będzie wynosiła siedem godzin dziennie.

W okresie karmienia piersią kobieta objęta jest szczególną ochroną, dlatego nie może być kierowana do wykonywania prac niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia. Jeśli ewentualna zmiana warunków pracy wpływałaby na obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy.

Gdy mama chce wrócić do pracy, ale w niepełnym wymiarze (co najmniej połowy etatu), dwadzieścia jeden dni przed planowanym powrotem powinna złożyć stosowny wniosek o zmianę czasu pracy, który pracodawca jest zobowiązany uwzględnić. Kobiety uprawnionej do urlopu wychowawczego, która obniży wymiar czasu pracy, nie można także zwolnić – ochrona przed zwolnieniem obowiązuje od momentu złożenia wniosku do czasu powrotu do pełnego etatu, ale nie dłużej niż przez dwanaście miesięcy.
Mama dziecka do czwartego roku życia ma również prawo nie wyrazić zgody na wykonywanie pracy w porze nocnej i godzinach nadliczbowych oraz na delegacje poza stałe miejsce pracy.

Na co jeszcze mogą liczyć młode mamy? Niektóre firmy wspierają pracowników posiadających dzieci, oferując dodatkowe benefity finansowe, opiekę zdrowotną, możliwość korzystania z firmowego przedszkola czy pokojów do karmienia.

Młode mamy, które planują powrót do pracy, ale mają związane z tym obawy, mogą skorzystać z szeregu możliwości, jakie oferują Fundusze Europejskie – doradztwa zawodowego, pośrednictwa pracy, szkoleń i kursów czy wsparcia finansowego na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Mamy pracujące na etacie mogą wnioskować o przyznanie preferencyjnej pożyczki albo dofinansowania kosztów opieki nad dzieckiem.

Mamy mogą pobierać świadczenia takie jak:

• świadczenie wychowawcze (w wysokości 500 zł do ukończenia 18 roku życia dziecka),
• świadczenie rodzicielskie (w wysokości 1 000 zł przez rok od urodzenia dziecka),
• zasiłek rodzinny (wysokość zależy od wieku dziecka),
• dodatki do zasiłku (z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego, rozpoczęcia roku szkolnego, samotnego wychowywania dziecka itd.).

Domowy Armagedon o poranku