Masło shea (Butyrospermum parkii butter) – właściwości i zastosowanie na włosy i twarz. Czy masło karite nierafinowane zapycha pory skóry?

Masło shea, znane też jako masło karite, to tłuszcz roślinny, który wyciska się z nasion masłosza Parka (Butyrospermum parkii). Roślina ta nosi obecnie inną nazwę – jest to Vitellaria paradoxa.

Drzewo należy do rodziny sączyńcowatych i jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju. Rośnie w Afryce, a z jego produkcji słynie zwłaszcza Burkina Faso.

Zobacz także: Nie tylko do zupy, ale też na twarz. Maść z tych liści to naturalny i tani lifting

Olej z nasion masłosza ma w temperaturze pokojowej postać twardej pasty o beżowo-białej barwie, a po rozgrzaniu przybiera postać gęstego, tłustego oleju.

Zaletą masła shea jest temperatura topnienia zbliżona do ciepłoty ciała, dzięki czemu kosmetyki nawet z dużą zawartością tego tłuszczu dobrze rozsmarowują się na skórze. Natomiast suszone owoce takie jak rodzynki, które pokrywa się olejem shea, by się nie sklejały, nie pozostawiają w ustach tłustego osadu.

Czytaj także: Ten egzotyczny izotonik nawadnia, odchudza i odmładza. Woda kokosowa pomoże Ci też zadbać o nerki i jelita. Sięgnij naturalną wodę kokosową

W rejonie swojego pochodzenia orzechy i tłuszcz shea to cenne produkty odżywcze, które zapewniają nie tylko energię, ale też cenne antyoksydanty, m.in. katechiny. Pod względem ich zawartości masło przypomina oliwę z oliwek, natomiast ich skład jest podobny, jak w zielonej herbacie.

Masło shea jest dostępne w postaci naturalnej, jako tłuszcz nierafinowany (niepoddany oczyszczeniu) i często organiczny. Ten rodzaj zawiera najwięcej składników odżywczych, dlatego jest najbardziej polecane do celów spożywczych i kosmetycznych.

Świeże, nieprzetworzone masło shea ma biało-beżowy kolor i konsystencję twardej pasty, a przy tym jest prawie pozbawione zapachu i smaku.

Masło shea rafinowane jest pozbawione wiekszości związków, które pochodzą z surowca, dzięki czemu staje się białe i bezwonne. Produkt ten jest jednak przetworzony, a gdy w jego skład wchodzi tłuszcz ekstrahowany z orzechów za pomocą heksanu, może zawierać pozostałości szkodliwych związków. Taka postać lepiej sprawdzi się jako dodatek, a nie główny składnik naturalnych kosmetyków.

Jest jeszcze olej shea – najlżejsza frakcja tłuszczów pochodzących z masłosza, która ma konsystencję płynną.

Warto dodać, że samo masło shea może mieć mniej lub bardziej twardą konsystencję w temperaturze otoczenia, co ma związek z zawartością jednego z kwasów tłuszczowych – kwasu stearynowego. Jest go zwykle więcej w maśle shea z Burkiny Faso, natomiast tłuszcz z Ugandy jest zwykle bardziej płynny.

Masło shea składa się głównie z dwóch kwasów tłuszczowych: stearynowego (nasycony, stały) i oleinowego (jednonienasycony, płynny), które stanowią niemal 88 proc. jego lipidów. To właśnie od ich ilości, które są bardzo zmienne, zależy konsystencja masła.

Tłuszcz stanowi ok. 45 proc., a nawet do 60 proc. suchej masy orzechów, które zawierają też ok. 30 proc. węglowodanów, do 6 proc. białka i średnio 10 proc. błonnika. Jest też bogatym źródłem magnezu i wapnia, a ponadto dostarcza pewne ilości żelaza, cynku, miedzi i manganu.

Skład tłuszczów w maśle shea to średnio:

• kwas palmitynowy – 4 proc.
• kwas stearynowy – 41,5 proc.
• kwas oleinowy – 46,4 proc.
• kwas linolowy – 6,6 proc.
• kwas arachidonowy – 1,3 proc.

Surowe masło karite zawiera do 5 proc. wody oraz 75 proc. tłuszczu oraz 22 g węglowodanów w suchej masie. Jest ono źródłem witamin A i E oraz fitosteroli, które wspomagają stan skóry i gospodarkę tłuszczową w organizmie.

Tłuszcz shea jest tradycyjnie stosowany w Afryce subsaharyjskiej do celów kulinarnych, m.in. smażenia. Powstaje z niego także czarne afrykańskie mydło. Jako produkt importowany, tłuszcz shea jest stosowany w Europie głównie w celach kosmetycznych.

Masło karite jest częstym składnikiem preparatów pielęgnacyjnych, zwłaszcza tych naturalnych. W produktach o cięższej konsystencji powinien występować na pierwszym miejscu listy składników. Masło można też nabyć jako oddzielny, czysty składnik – i stosować w takiej postaci lub do przygotowania domowych preparatów pielęgnacyjnych.

Masło shea do włosów, m.in. jako składnik masek, polecane jest przede wszystkim dla osób mających problemy z ich przesuszaniem się. Nadaje się do włosów o dowolnej porowatości.

Masło karite wspomaga też regenerację suchej skóry głowy. Nierafinowany produkt w czystej postaci można nakładać jako serum na suche końcówki.

Kosmetyki do włosów z masłem karite przeznaczone są do pielęgnacji kosmyków zniszczonych i przesuszonych po zabiegach takich jak farbowanie, prostowanie lub trwała ondulacja. Pomagają włosom odzyskać blask, wygładzają je i odżywiają.

Masło shea ma szerokie zastosowanie w kosmetykach pielęgnujących skórę: jako składnik kojący podrażnienia i przesuszenia, zmiękczający i uelastyczniający skórę czy jako naturalny filtr SPF – uzupełniający ochronę przed promieniowaniem ultrafioletowym.

Masło shea często wchodzi w skład intensywnie natłuszczających kremów do twarzy oraz balsamów polecanych zwłaszcza do skóry suchej i wrażliwej. Uważa się, że nie zapycha porów skóry – jego komedogenność ocenia się na 0-2, podczas gdy zero to brak komedogenności, a pięć oznacza wysokie ryzyko powstawania zaskórników i wykwitów skórnych.

Masło shea jest także dodawane do kosmetyków przeznaczonych do oczyszczania wrażliwej i przesuszonej cery, jak i ciała. Kosmetyki tego typu nadają się do pielęgnacji skóry zarówno osób dorosłych, jak i dzieci oraz niemowląt.

Masło shea wspiera płaszcz hydrolipidowy naskórka i doskonale chroni skórę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi (mrozem, chłodem, słońcem i wiatrem). Ze względu na te właściwości ochronne stanowi częsty składnik kosmetyków zimowych, choć może być też nakładane w czystej postaci na skórę.

Czyste nierafinowane masło shea sprawdzi się w roli balsamu do ust, szczególnie gdy są one suche i spierzchnięte. Warto też poszukać w sklepie gotowych pomadek ochronnych do ust z masłem shea – doskonale sprawdzą się na zimę i upalne, słoneczne dni.

Masło shea w czystej postaci można też stosować jako maść regenerującą skórę i przyspieszającą gojenie się drobnych skaleczeń, pęknięć otarć. Przyczynia się do tego zawartość witaminy E oraz prowitaminy A (beta-karotenu). To składniki niezbędne dla zachowania prawidłowego stanu skóry – chronią przed wolnymi rodnikami, opóźniają procesy starzenia i wspomagają procesy odbudowy włókien kolagenowych skóry.

ZOBACZ: Cudowne właściwości witaminy E