Katarzyna Pawlikowska - autorka, współautorka i komentatorka wielu badań dotyczących kobiet w Polsce wraz z agencją marketingową Garden of Words i firmą badawczą SW Research przeprowadziła duże, przekrojowe badanie dotyczące postaw i wyborów Polek i Polaków w ostatnim roku. Jednym z zagadnień była kwestia dzieci i chęci ich posiadania przez obywatelki naszego kraju oraz ich podejścia do zakładania rodziny i celów życiowych.
Dlaczego Polki nie chcą mieć dzieci?
W badaniu zostało zadane pytanie, czy Polska jest odpowiednim krajem, w którym chciałabyś założyć rodzinę i urodzić dziecko. Niestety odpowiedzi są dosyć niepokojące i smutne. Aż 55 proc. biorących udział w wywiadzie kobiet odpowiedziało, że NIE (w tym 52 proc. to matki). Jako główne czynniki wpływające na ten stan rzeczy panie wskazywały na:
- brak faktycznego wsparcia systemowego dla rodziny,
- bark dostępu do niezbędnych usług,
- ograniczanie podstawowych wolności obywatelskich w Polsce.
Oprócz trzech powyższych czynników 22 proc. kobiet uważa, że Polska jest krajem nietolerancyjnym. Nie chcą, aby ich dorastające dziecko martwiło się, czy będzie mogło wyrażać siebie, swoje poglądy i czy tym samym zyska akceptację innych.
Wśród powodów niechęci do posiadania potomstwa Polki wskazują na swoją niedobrą sytuację finansową. 49 proc. ankietowanych, w tym 46 proc. matek, mówi, że ich pensja jest niewystarczająca. Nie chcą również rezygnować z pracy, bo boją się, że nie będą miały gdzie wrócić. Na ten fakt zwróciła uwagę niemal co druga mama (43 proc. ogółu badanych i 44 proc. matek biorących udział w badaniu). Całej tej sytuacji i niechęci do posiadania potomstwa sprzyja obecna wysoka inflacja, wzrost stóp procentowych i kosztów kredytu, a przy tym brak odpowiedniego wsparcia dla rodzin.
Co jest ważne dla Polek?
62 proc. kobiet wskazało, że bardzo ważnym dla nich aspektem jest niezależność finansowa, rozwój zawodowy i dostęp do dobrej pracy. Dwa pierwsze czynniki wskazywane były zarówno przez matki (61 proc.), jak i kobiety, które nie posiadają dzieci (65 proc.).
Ważnym czynnikiem przemawiającym za decyzją o nieposiadaniu dzieci jest argument, że kobiety nie mają dostępu do legalnej aborcji w przypadku wykrycia ciężkich wad płodu (wskazało tak 42 proc. kobiet). Polki często boją się, że ich dziecko będzie niepełnosprawne (blisko 40% badanych kobiet), a w naszym kraju nie ma skutecznych rozwiązań wspierających rodziny dzieci z niepełnosprawnościami.
Zadania dla rządu według polskich kobiet
Podczas badania zapytano Polki o to, czym rząd powinien się zająć w pierwszej kolejności i wyłoniono 7 najważniejszych dla nich obszarów:
- zdrowie (system publicznej ochrony zdrowia) – 48 proc.
- ograniczenie inflacji – 34 proc.
- gospodarka (więcej miejsc pracy, wyższe zarobki itd.) – 28 proc.,
- przywrócenie praworządności, państwa prawa – 28 proc.,
- zatrzymanie wzrostu podatków – 25 proc.,
- ochrona środowiska, ekologia – 17 proc.,
- edukacja (szkoły, przedszkola itd.) – 17 proc.
– Polki są już zmęczone wpływem polityki i religii na ich życie osobiste i na życie ich rodzin. Są też coraz bardziej świadome swoich praw i oczekują świeckiego państwa dbającego o rozwój gospodarczy i respektującego prawa obywatelskie. Matki w Polsce zwracają częściej uwagę na luki systemowe i brak dostępu do niezbędnych usług. Natomiast nie matki posiadają więcej argumentów za byciem nie matką oraz koncentrują się przede wszystkim na opresyjnym światopoglądzie i dominujących tradycyjnych wartościach – komentują autorzy badania.
Jak przeprowadzono badanie?
Badanie było skierowane do mieszkańców Polski w wieku 18-74 lata. Osoby biorące udział w analizie zostały dobrane w sposób warstwowo-losowy, tak aby zapewnić zróżnicowanie respondentów pod względem podstawowych cech demograficznych (płeć, wiek, miejsce zamieszkania, wykształcenie). Łącznie zebrano 1009 wywiadów (CAWI N=909, CAPI N=100), co przekłada się na maksymalny błąd oszacowania dla odsetków w całej próbie na poziomie 3.2 pkt proc.
Badanie zostało zrealizowane w dniach 17 - 23.02.22 przez agencję SW RESEARCH metodą mixed mode, tj. zarówno wywiadów on-line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel (osoby w wieku 18-74 lata) oraz wywiadów bezpośrednich (CAPI) (osoby w wieku 65-74 lata).