Polski Ład: ulga dla klasy średniej 2022. Kto straci, a kto skorzysta? Ekspertka o tym, co wiemy dziś o uldze!

Ulga dla klasy średniej w ramach Polskiego Ładu ma w założeniu rekompensować wzrost wysokości składki zdrowotnej, a właściwie - brak możliwości odliczenia jej od podatku. Skierowana jest do pracowników i przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej). Zarobki osoby chcącej skorzystać z ulgi w skali roku powinny się zawierać między 68 411,99 zł a 133 692,01 zł.

„Ulga dla klasy średniej” obejmie:

• zatrudnionych, którzy podpisali umowę o pracę
• przedsiębiorców zajmujących się działalnością gospodarczą pod warunkiem, że rozliczają na zasadach ogólnych - czyli wg skali podatkowej

Z nowej ulgi nie skorzystają:

• emeryci, jeśli źródłem ich przychodów są z emerytury
• pracujący w oparciu o umowę-zlecenie
• otrzymujący dochody na podstawie podpisanej umowy o dzieło

Podstawą do obliczenia wysokości ulgi jest suma przychodu (czyli kwota brutto) uzyskana łącznie ze:

• spółdzielczego stosunku pracy
• stosunku pracy
• stosunku służbowego
• przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenie społeczne)
• pracy nakładczej

Jeśli przychody brutto zawierają się między 68 412 zł i 102 588 zł, wówczas wzór do obliczeń ma następującą postać:

(suma przychodów brutto x 6,68% - 4566 zł) ÷ 0,17 = kwota ulgi

Jeśli przychody brutto zawierają się między 102 588 i 133 692 zł, wówczas wzór wygląda następująco:

(suma przychodów brutto x (-7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17 = kwota ulgi

Ulga nie przysługuje, gdy przychód brutto jest niższy, niż 68 411,99 zł oraz, jeśli przekracza 133 692, 01 zł.

Zaliczka miesięczna na podatek może zostać pomniejszona o ulgę, jeśli w miesiącu przychody zawierają się w przedziale między 5 701 zł a 11 141 zł. Dotyczy to sytuacji, kiedy przychód miałby być opodatkowany wg skali podatkowej.

Zaliczkę pomniejsza się w każdym miesiącu o ulgę dla pracowników wyliczoną wg wzoru:

Jeśli suma przychodów stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy mieści się w przedziale 5 701 zł - 8 549 zł, to wówczas

(suma przychodów x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17 = kwota ulgi, o którą pomniejsza się zaliczkę

Jeśli suma przychodów stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy zawiera się między 8 549 zł a 11 141 zł, wówczas

(suma przychodów x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 = kwota ulgi, o którą pomniejsza się zaliczkę

Ulga jest jedna i dotyczy całości przychodów, czyli ich sumy. Oznacza to, że osoba posiadająca kilka źródeł przychodów, po prostu je sumuje i pod uwagę bierze całość kwoty.

W przypadku przedsiębiorców pojawiają się wątpliwości, kiedy będzie im przysługiwać prawo do ulgi, a kiedy nie. Ulga w założeniu jest dla klasy średniej, co oznacza, że nie przysługuje zarabiającym poniżej pułapu ustalonego przez ustawodawcę.

- Po zakończeniu roku podatkowego może się okazać, że przedsiębiorca, który przekroczy ostatecznie próg – np. z uwagi na wyższe zarobki pod koniec roku – będzie musiał zwrócić ulgę. Przypadków może być wiele: ktoś może przez pierwszą połowę roku nie zarabiać na tyle, aby w ogóle z tej ulgi skorzystać. Przez kolejne miesiące może zmieścić się w przedziale pozwalającym na skorzystanie z ulgi. Pod koniec roku może mieć z kolei tak duże obroty, że straci uprawnienia do ulgi i będzie musiał ją zwrócić na podstawie zeznania – powiedziała Anna Michalak – doradca podatkowy z wrocławskiej kancelarii Tax Advisors Group, oraz trener w bydgoskim oddziale Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.

Jak dodaje, z obawy przed niespodziewanymi zwrotami ulgi może być rezygnacja przedsiębiorców z jej rozliczania w trakcie roku. Ulgę będzie można ująć bowiem w rozliczeniu rocznym i czekać na zwrot z US. Zaprzecza to, co prawda, realizacji celu, dla którego ulga została stworzona, ale da przedsiębiorcy pewność, że nie musi „odkładać” na zwrot.

- Przepisy zostały napisane, kolokwialnie mówiąc, „na kolanie”. Ustawodawca posługuje się definicją, która nie występuje w ustawach podatkowych – „kosztami prowadzenia działalności”. Taka definicja nie występuje ani w ustawie o PIT, ani w ustawie o CIT, a tutaj jest mowa, że dla celów obliczenia ulgi powinniśmy uwzględnić przychody pomniejszone o koszty prowadzenia działalności. Co to są te koszty prowadzenia działalności? - zastanawia się Anna Michalak.

Jak zaznacza, być może ustawodawca miał na myśli koszty uzyskania przychodu, a jednak nie zapisał tak tego w ustawie. Zaznaczyła również, że obawy rodzi, czy konieczne nie będzie dwukrotnie obliczanie dochodu: raz na potrzeby zaliczki na PIT (przychody minus koszty uzyskania przychodu) oraz drugi raz do celów możliwości skorzystania z ulgi dla klasy średniej (przychody minus koszty prowadzenia działalności).

Przykładem może być choćby sytuacja, w której prowadzący działalność gospodarczą ponosi np. koszty wyjazdu w delegacje i reprezentacji firmy. One nie mogą obniżać przychodu, czyli stanowić kosztów uzyskania przychodów. Dotyczy to jednak tylko kosztów reprezentacji, koszty delegacji mogą być kosztem uzyskania przychodów.

- Może być tak, że przepisy będą stosowane przez podatników na wyczucie: tak, jak oni je sami sobie zinterpretują. Może się okazać, że pierwsze objaśnienia i interpretacje podatkowe pojawią się już po rozliczeniu pierwszych okresów 2022 r. Jeżeli będą one wskazywały na inne rozumienie przepisów, wtedy płatnicy oraz przedsiębiorcy staną przed dylematem: czy korygować rozliczenia, które zostały już dokonane, czy zostawić to do rozliczenia w rocznej w deklaracji podatkowej. - powiedziała Anna Michalak.

Wątpliwości interpretacyjne pojawiają się w przypadku możliwości skorzystania z ulgi, gdy małżonkowie rozliczają się wspólnie.

- Jeśli miałabym odpowiedzieć na ten moment, jak powinny być interpretowane przepisy, to jest to prawie niemożliwe. Są tak napisane, że może być kilka różnych możliwości interpretacji. Nawet jeżeli nie będziemy mieli bardzo skomplikowanej sytuacji finansowej współmałżonków, to już na etapie płacenia zaliczek na podatek dochodowy, płatnicy będą mieli dużo problemów.

Problematyczne może się okazać także kilkukrotne wypłacanie wynagrodzenia w ciągu miesiąca.

- W mojej ocenie to może spowodować, że pracodawcy będą bardziej przychylnie patrzeć na pracowników, którzy złożą im oświadczenia o niekorzystaniu z ulgi dla klasy średniej. Z ulgi skorzystają dopiero po zakończeniu roku. Szczególnie istotne może to być w takich firmach, w których korzystając w trakcie roku z ulgi pracownik pod koniec roku otrzyma wysoką premię, która spowoduje przekroczenie przez niego progu uprawniającego do ulgi.

Jak zaznacza Anna Michalak, na ten moment nie ma jednej odpowiedzi, co i jak należy zrobić, aby uniknąć niespodziewanych sytuacji.

- Interpretacje podatkowe będą się dopiero pojawiać, prawdopodobnie Minister Finansów wyda również objaśnienia podatkowe do Polskiego Ładu – może to rozwieje przynajmniej część wątpliwości.