Ten zwyczajny obowiązek wykonany w Środę Popielcową może ściągnąć kłopoty na cały rok. Zobacz przesądy związane z Popielcem

Środa Popielcowa nazywana jest inaczej Popielcem oraz Wstępną Środą. Jest to święto ruchome, przypadające na 46 dni przed Wielkanocą. W ten dzień wierni nie mają obowiązku uczestnictwa we mszy świętej, jednak kościół katolicki do tego zachęca. Popielec jest początkiem Wielkiego Postu, który (z wyłączeniem niedziel) trwa 40 dni.

Niegdyś Wielki Post trwał 40 godzin, w III wieku zmienił formę i poszczono przez cały tydzień, aż wiek później zadecydowano o poście 40-dniowym.

Zwyczaj posypywania głów wiernych popiołem sięga przynajmniej V wieku, gdy wypędzano z kościoła publicznych pokutników na zewnątrz. Zwyczaj ten powszechnie przyjął się w X wieku, gdy do pokutników dołączali inni uczestnicy mszy, którzy też chcieli pokutować. W kolejnym wieku, za czasów papieża Urbana II, posypywanie głów zostało oficjalnie potwierdzone. Wtedy też ustalono, że popiół ma pochodzić ze spalonych zeszłorocznych palm wielkanocnych. Ostateczne uprawomocnienie nastąpiło w XVI wieku.

Podczas posypywania głów ksiądz wypowiada słowa: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” albo „Prochem jesteś i w proch się obrócisz”. Zarówno ten symbol, jak i wypowiadane słowa mają ukazać kruchość ludzkiego życia i niewielkie znaczenie rzeczy doczesnych. Posypywanie głowy popiołem ma znaczenie zarówno pokutne, jak i dotyczące odrodzenia.

Czego nie robić w Środę Popielcową? Tego dnia katolików obowiązuje post ścisły (dotyczy wiernych od 18 do 60 roku życia) oraz wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (dotyczy wiernych od 14 roku życia).

Ze Środą Popielcową niegdyś wiązało się wiele przesądów. Obecnie traktowane są one głównie jako ciekawostka. Według jednego z nich podczas Popielca nie można było wydawać pieniędzy. Dopuszczono wyłącznie te najbardziej potrzebne zakupy. Zakładano, że im więcej się tego dnia wydało, tym więcej pieniędzy się straci w przyszłości. Ryzykowało się nawet całym majątkiem.

Ponadto przez długi czas wierzono, że popiół, którym posypuje się głowy w Środę Popielcową, chroni przed chorobami. W związku z tym uczestnictwo w tym obrzędzie zapewniało zdrowie.

W różnych regionach kraju praktykowano różne zwyczaje związane z początkiem Wielkiego Postu. W Warszawie oraz okolicach tworzono kukłę – symbol karnawału, którą następnie ścinano lub bito batami. Z kolei w okolicach Kielc rolę kukły pełnił przebrany parobek, owinięty w słomę, którego także bito batami, a po zdjęciu słomy, wrzucano go do rzeki lub stawu.

Popielec traktowano jako przedłużenie karnawału. Kobiety bawiły się w karczmach, gdzie pito i tańczono. Młode mężatki wchodziły w kręgi dojrzałych koleżanek, które obwiązywały te młodsze w prześcieradła, obsypywały je popiołem i wiozły na taczkach do gospody. Podobny zwyczaj, ale wśród mężczyzn, obowiązywał w Wielkopolsce. Starsi mężczyźni wyciągali z domów młodszych, niedawno ożenionych, i szli z nimi do karczmy.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Kobiet codziennie; Obserwuj StronaKobiet.pl!