To każda kobieta powinna robić raz w miesiącu. Prosta czynność może uratować życie. Sprawdź, jak ją wykonać właściwie

Rak piersi to jeden z najczęstszych nowotworów u kobiet w Polsce i na świecie. Stanowi 22,5 proc. wszystkich przypadków nowotworów złośliwych, jakie są wykrywane u kobiet w Polsce. Diagnoza raka jest dla pacjenta najczęściej szokiem, ponieważ zwykle rak jest wykrywany przypadkowo. Niestety, często jest on już na tyle zaawansowany, że pacjentowi pozostaje niewiele możliwości leczenia. Dodatkowo wiele kobiet nie ma odpowiedniej wiedzy na temat leczenia raka piersi. W badaniu przeprowadzonym przez Polskie Amazonki Ruch Społeczny aż 90 proc. kobiet po terapii raka piersi twierdzi, że świadomość i wiedza dotyczące procesu diagnozy i leczenia miało wpływ na poprawę jakości ich życia w trakcie choroby.

– Zaraz po diagnozie, dużo czytałam w Internecie na temat swojej choroby i żadna ze znalezionych przeze mnie informacji nie była pozytywna. Dowiedziałam się, że mam małe szanse. Dopiero od lekarzy usłyszałam, że rak wcześnie wykryty jest uleczalny, a statystyk nie powinnam odnosić do siebie, bo medycyna jest w stanie sobie z tym poradzić. Zalecone mi zostało dbanie o silną głowę i nieczytanie Internetu. Jednak chciałam o swojej chorobie wiedzieć jak najwięcej. Dopytywałam lekarzy o każdą procedurę medyczną i o każdy podawany mi lek. Dzięki wiedzy czułam się bezpieczna, a zaangażowanie lekarzy i dobre słowo dodawały mi sił. Pacjent powinien być informowany o wszystkich możliwościach leczenia, także tych nierefundowanych i niestosowanych w Polsce. Wiedza to bezpieczeństwo – mówi Joanna Górska, dziennikarka i pacjentka, która zakończyła leczenie raka piersi 5 lat temu.

Rak piersi obecnie dotyka coraz młodsze kobiety, a jego występowaniu sprzyja niezdrowy tryb życia, czyli niewłaściwa wysokotłuszczowa dieta, używki oraz brak higieny snu. Każda kobieta może sama wykryć raka na wczesnym etapie jego rozwoju i rozpocząć odpowiednio wcześnie skuteczne leczenie. Wystarczy regularnie raz w miesiącu przeprowadzać samobadanie piersi.

Samobadanie piersi wystarczy wykonywać raz w miesiącu w określonym dniu cyklu pomiędzy 6. a 9. dniem, a najlepiej w 8. dniu cyklu. Badanie najlepiej jest wykonywać przed kąpielą.

1. Najpierw stań przed lustrem, podnieś obie ręce do góry i obejrzyj dokładnie obie piersi. Sprawdź, czy nie widzisz na nich wypukłości, czy skóra nie jest pomarszczona i ma jednolity kolor.
2. Następnie oprzyj dłonie na biodrach i powtórz obserwację. Ściśnij brodawki i sprawdź czy nie wydostaje się z nich żadna wydzielina.
3. Gdy to zrobisz, weź kąpiel lub prysznic. Namydloną prawą dłonią zbadaj okrężnymi ruchami lewą pierś. Równocześnie lewą rękę trzymaj uniesioną, a dłoń opartą o głowę.
4. Następnie zbadaj pierś ruchami promienistymi od zewnętrznej krawędzi do brodawki oraz od góry do dołu i wzdłuż od lewej do prawej. Sprawdź też okolicę pod pachą, gdzie znajdują się węzły chłonne. To samo powtórz dla drugiej piersi.
5. Jeśli wyczujesz zgrubienie, guzek, nierówność, zmianę koloru skóry czy wielkości jednej z piersi zanotuj jej lokalizację i udaj się do lekarza na kontrolę.

Nie każda zmiana musi oznaczać nowotwór, jednak każdą należy zgłosić lekarzowi, który zleci odpowiednie badanie. Jednym z nich jest USG piersi, czyli badanie ultrasonograficzne z wykorzystaniem fal ultradźwiękowych. Jego wykonywanie zalecane jest co dwa lata kobietom w wieku 20-30 lat oraz co roku starszym niż 30 lat. Wskazane jest ono głównie w przypadku kobiet z piersiami o gęstej strukturze i budowie gruczołowo-włóknistej.

Mammografia natomiast to prześwietlenie za pomocą promieni rentgenowskich. Do tej pory była ona zalecana kobietom w wieku 50-69 lat. Natomiast od 1 listopada 2023 r. będą mogły ją wykonywać kobiety w wieku od 45 do 74 lat. Badanie jest bezpłatne i należy je wykonywać co dwa lata, najlepiej do 10. dnia cyklu. Na mammografię nie potrzebujesz też skierowania.

Po zdiagnozowaniu raka piersi kobiety często czują się zagubione i pozostawione same sobie. Informacje od lekarza zwykle są dość pobieżne, a pacjentka po usłyszeniu, że ma raka jest w tak dużym szoku, że może nawet nie słyszeć, co się do niej mówi. Wiedza w takim przypadku daje dużo więcej pewności i pomaga w trakcie leczenia. Ułatwia też podejmowanie decyzji dotyczącej sposobu leczenia.

Z badania „Świadomość i doświadczenia pacjentek dotyczące leczenia raka piersi” przeprowadzonego w tym roku na grupie ponad 1000 kobiet wynika, że największą świadomość (87 proc.), pacjentki mają odnośnie możliwości wyboru ośrodka leczenia, a 80 proc. z nich jest zadowolonych z placówki, w której prowadziły leczenie. Dużo mniej z nich (68 proc.) natomiast wie, że może brać udział w konsylium lekarskim oraz skorzystać ze wsparcia koordynatora pacjenta onkologicznego. Natomiast 65 proc. jest świadoma, że może zasięgnąć drugiej opinii lekarza nt. diagnozy i leczenia.

– Cieszę się, że pacjentki chcą wiedzieć i angażować się w proces leczenia. Kluczowe jest docierać do nich z rzetelnymi informacjami i wsparciem, by szczególnie na początku drogi z chorobą zapobiegać zagubieniu w ślepych zaułkach systemu i sprawić, by znały swoje prawa i możliwości dotyczące leczenia. Problem w tym, że nie wszystkie ośrodki w pełni korzystają z nowoczesnej diagnostyki i terapii. Dlatego tak ważne jest, by pacjentki miały świadomość dotyczącą nowoczesnych metod leczenia, by mogły wybrać taki ośrodek, który im je zaproponuje, lub by mogły w inny sposób współuczestniczyć w wyborze swojej ścieżki leczenia. Takiej, która będzie dla nich optymalna. Dlatego stale rozwijamy miejsca, gdzie dostępna jest aktualna wiedza nt. diagnostyki i leczenia nowotworów, takie jak stworzona przez nasze stowarzyszenie kompleksowa platforma internetowa Centrum Kryzysowe www.centrumkrysysowe.org.pl wraz infolinią pod numerem 22 105 55 30 czy kampania Wylecz raka HER2+ – dodaje Elżbieta Kozik.

Centrum Kryzysowe to portal dla pacjentów onkologicznych. Mogą oni na nim znaleźć rzetelne informacje na temat nie tylko raka piersi, ale też innych nowotworów takich jak rak jajnika, rak płuca czy białaczka. Teksty i materiały wideo dotyczące diagnostyki i leczenia przygotowywane są we współpracy z ekspertami medycznymi. Na platformie pacjent jest krok po kroku przeprowadzany przez wszystkie etapy diagnostyki i leczenia nowotworów. Pacjent otrzymuje również wsparcie psychologiczne. Dzwoniąc na infolinię pod numerem 22 105 55 33 od poniedziałku do piątku w godz. 17:00-19:00 można otrzymać bezpłatną pomoc od wykwalifikowanych osób wpierających chorych oraz ich najbliższych.