Zero waste – nowoczesny styl życia. Czym jest zero waste i jakie są jego zasady oraz czym się różni od less waste?

Zero waste to ideologia, która zakłada ograniczanie do minimum produkowania śmieci oraz marnowania różnego rodzaju surowców. Opiera się na regule 5 R – czyli odmawiaj (refuse), ograniczaj (reduce), wykorzystaj ponownie (reuse), odzyskuj (recycle) oraz kompostuj (rot). 

Powstanie ruchu zero waste jest odpowiedzią na szybko postępujące zmiany klimatyczne, prowadzące do globalnego ocieplenia. Problem ten jest spowodowany w dużym stopniu przez spalanie plastiku i innych odpadów, których produkujemy wiele ton każdego roku. Śmieci te zalegają na wysypiskach, a także trafiają do lasów, rzek czy oceanów. W efekcie zagrażają żyjącym zwierzętom, które połykają plastikowe opakowania. Poziom odzyskania tego surowca sięga jedynie około 20%.

Styl życia zero waste polega na rezygnacji z kupowania produktów umieszczonych w opakowaniach. Zaleca się również ograniczanie nabywania nowych rzeczy, a także powstrzymywanie przed wyrzucaniem tych, które już posiadamy. Zbędne produkty należy oddać innym osom lub poddać recyklingowi.

Osoby, które chcą stosować się rygorystycznie do zasad zero waste, powinny również odmawiać przyjmowania papierowych ulotek reklamowych oraz różnego typu jednorazowych opakowań. Zgodnie z ideą zero waste należy także próbować naprawiać zepsute przedmioty, takie jak np. sprzęt RTV czy AGD. Wskazane jest ponadto, aby korzystać ze sprzętu energooszczędnego. Za działania w duchu zero waste można uznać także dbanie o to, by nie marnować jedzenia, np. wykorzystując rosół z poprzedniego gotowania jako bazę do zupy pomidorowej.

Zobacz, jak zorganizować ślub i wesele w duchu zero waste

Osoby propagujące styl życia zero waste mają nadzieję, że uda im się ochronić środowisko naturalne przed dalszym zanieczyszczaniem, a w konsekwencji zatrzymać zmiany klimatyczne oraz zapobiec wyginięciu wielu gatunków zwierząt. Ideologia ta jest również wykorzystywana w marketingu. Powstaje dziś wiele produktów, które sprzedaje się jako zgodne z założeniami zero waste. Są to najczęściej kosmetyki, środki czystości, żywność, odzież czy sprzęt elektroniczny.

Zostało również wydanych mnóstwo książek, których autorzy zachęcają do tego, aby przestać generować odpady. Do stosowania tej ideologii namawiają także popularni blogerzy i youtuberzy, którzy dzięki temu zarabiają na wyświetlanych reklamach czy podpisywaniu kontraktów ze sponsorami.

Zero waste wymaga wprowadzenia radykalnych zmian w swoim codziennym życiu. Osoby stosujące się do tej ideologii, powinny zastanowić się, czy istnieje możliwość zakupu określonych produktów bez opakowania.

Przykładowo będąc w markecie, należy unikać owoców, warzyw, orzechów, ziaren czy roślin strączkowych pakowanych w folię. Produkty te lepiej kupić na wagę, a następnie umieścić w torbie wielokrotnego użytku – najlepiej uszytej z naturalnych materiałów.

W sprzedaży są dostępne m.in. torby i reklamówki z wełny, bawełny czy lnu. Dobrym rozwiązaniem jest wybór transparentnych toreb, np. uszytych z firanki. Dzięki temu sprzedawca przed ważeniem będzie mógł szybko sprawdzić zawartość.

Życie zero waste polega również na renowacji zepsutych rzeczy. Zamiast więc wyrzucać rozklejone buty, należy oddać je do szewca. Podobnie wygląda sprawa ze sprzętem elektronicznym, który można spróbować naprawić. Aby uniknąć konieczności wyrzucania i kupowania nowych produktów, warto korzystać z możliwości wypożyczania, nabywania używanych rzeczy czy oddawania innym tych przedmiotów, których już nie potrzebujemy. Można tego dokonać np. za pośrednictwem serwisów internetowych.

Osoba żyjąca zgodnie z ideami zero waste rezygnuje również z zakupu książek i czasopism w tradycyjnej wersji papierowej. Zamiast tego korzysta z elektronicznych czytników. Mydło w płynie zastępuje tym w kostce, pije wodę z kranu zamiast butelkowanej, a także przestaje korzystać ze znajdujących się w opakowaniach kosmetyków oraz środków czystości. Najlepiej produkować je samodzielnie w domu, do czego przydatne są takie składniki jak soda oczyszczona, ocet, sok z cytryny, alkohol, orzechy piorące czy olejki eteryczne.

Sporym ograniczeniem dla osób stosujących zasady zero waste jest brak możliwości zamawiania produktów w sklepach internetowych. Ich wysyłka wymaga wykorzystania opakowania, dlatego pozostaje kupowanie w stacjonarnych sklepach. Na szczęście w dużych miastach powstaje coraz więcej punktów sprzedaży, których właściciele biorą pod uwagę potrzeby osób stosujących się do reguł zero waste.

Ścisłe stosowanie się do zasad zero waste może okazać się uciążliwe, a nawet niemożliwe. Osoby próbujące wprowadzać w życie tę filozofię, często zniechęcają się już po pierwszych niepowodzeniach i odczuwają z tego powodu poczucie winy. W efekcie szybko wracają do dotychczasowych przyzwyczajeń, po czym ponownie generują znaczne ilości odpadów.

Warto więc rozważyć nieco mniej radykalne rozwiązanie, jakim jest less waste. W tym przypadku mamy do czynienia z filozofią dopuszczającą kupowanie produktów w opakowaniach. Wychodzi się z założenia, że sporo dobrego dla środowiska przyniesie zredukowanie produkcji śmieci nawet w niedużym zakresie. Nie trzeba więc podejmować drastycznych kroków, takich jak całkowita rezygnacja z kupowania pakowanej żywności, odzieży czy kosmetyków. Od czasu do czasu można nawet kupić wodę w butelce czy zapakować warzywa w foliowy worek. Nie trzeba wtedy odczuwać z tego powodu wyrzutów sumienia.

Filozofia less waste dopuszcza również wyrzucanie niektórych rzeczy, jeżeli niepotrzebnie zajmują nam one przestrzeń. Nie stoi ona zatem w sprzeczności z minimalizmem, zakładającym ograniczanie do niezbędnego minimum liczby posiadanych rzeczy. Ideologia less waste wiąże się z życiem w duchu dobrowolnej prostoty, bez nadmiernego gromadzenia, życia ponad stan i niepotrzebnego zanieczyszczania środowiska odpadami.

Przepisy na domowe środki czystości. Jak wykonać płyn do tkanin?