Czy nauczyciel może kazać zmyć makijaż w szkole? Sprawdź, co na ten temat mówią przepisy oświatowe

Art. 99 ustawy Prawo oświatowe dotyczy obowiązków ucznia, które mogą być określone w statucie szkoły. Przepis brzmi:

Obowiązki ucznia określa się w statucie szkoły z uwzględnieniem obowiązków w zakresie:

1. właściwego zachowania podczas zajęć edukacyjnych;
2. usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych, w tym formy usprawiedliwiania nieobecności przez osoby pełnoletnie;
3. przestrzegania zasad ubierania się uczniów na terenie szkoły lub noszenia na terenie szkoły jednolitego stroju — w przypadku, o którym mowa w art. 100;
4. przestrzegania warunków wnoszenia i korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły;
5. właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów.

Makijaż czy fryzura są to elementy dotyczące wyglądu, o którym nie decyduje placówka edukacyjna.

Z art. 99 ustawy o Prawie oświatowym jasno wynika, że szkoła nie może regulować niczego poza ubiorem uczniów w szkole. Poza tym decydowanie o twarzy ucznia, makijażu czy fryzurze wykracza daleko poza kompetencje nauczyciela.

O podobnych niuansach szkolnych w przystępny sposób opowiada prawnik Marcin Kruszewski na swoim kanale TikTok „Prawo Marcina”. Nagrania cieszą się dużą popularnością nie tylko wśród młodzieży. Prawnik wymienia, że nauczyciel nie ma prawa m.in. do:

• nakazania zmycia makijażu,
• przeszukania plecaka,
• czytania korespondencji uczniów, np. SMS-ów.
• krzyczenia na uczniów,
• wyrzucenia z sali lub niewpuszczenia ucznia do klasy, kiedy się spóźnił.

Według art. 98 Ustawy Prawo oświatowe statut zawiera m.in.:

• informacje o organach szkoły i ich szczegółowych kompetencjach,
• zakres zadań nauczycieli, w tym nauczyciela wychowawcy i nauczyciela bibliotekarza, oraz innych pracowników szkoły,
• prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów szkoły, a także tryb składania skarg w przypadku naruszenia praw ucznia,
• rodzaje kar stosowanych wobec uczniów oraz tryb odwoływania się od kary.

Statut jest informacją publiczną i powinien być jawny. W większości szkół można go znaleźć na stronie internetowej szkoły lub pobrać z sekretariatu. To dokument, do którego należy zajrzeć w pierwszej kolejności, kiedy pojawiają się wątpliwości dotyczące np. zasad oceniania, praw i obowiązków uczniów, zasad panujących w szkole.

Jednocześnie warto zaznaczyć, że nad statutem szkoły stoją akty nadrzędne, w tym Prawo oświatowe czy w końcu — najważniejszy — Konstytucja RP.

Czytelnicy w większości uważają, że nakazanie zmycia makijażu nie powinno mieć miejsca. Podnoszą, chociażby aspekt praktyczny takiej sytuacji: „A czym uczennica niby w szkole miałaby zmyć makijaż? Wodą i mydłem?”. Jednocześnie sporo osób zaznacza, że dobrze, aby był zachowany jakiś złoty środek między swobodą wizerunku młodzieży a zasadami szkolnymi. Niektórzy mówią o ograniczonych kompetencjach wychowawczych nauczycieli np.

• Nauczyciel praktycznie nie ma praw, tylko obowiązki,
• Nauczyciel nic dziś nie może.

Jedni podkreślają, że młodzież ubiera się i maluje przesadnie, obscenicznie i dozwolony powinien być tylko delikatny makijaż. Pojawiają się też komentarze, że taki problem w szkołach nie istnieje lub jest marginalny: „Większość młodych ludzi ubiera się normalnie do szkoły, nie widziałam, by ktoś specjalnie wychodził poza normy, tak samo, jak chodzi o makijaż”.

Inni szukają rozwiązań stojących w zgodzie z prawami dziecka m.in.:

• Niestety prawa ucznia są łamane codziennie,
• Ważne jest co uczeń, ma w głowie, a nie na głowie, czy na twarzy,
• ...warto by w ramach godziny wychowawczej dla dziewcząt w odpowiedniej klasie wprowadzić jakieś spotkania z makijażystką, wizażystką… żeby po prostu [...] wytłumaczyć, na czym polega makijaż… [...]Krótko mówiąc, edukacja.

Temat wzbudza jednak spore emocje i prowokuje do podjęcia dyskusji na temat roli wychowawczej szkoły w życiu dzieci, obowiązków uczniów, komunikacji na linii rodzic-szkoła.