Nić dentystyczna jest niezbędna dla zdrowych zębów. Zobacz, jak używać nici dentystycznych w prawidłowy sposób i jaki rodzaj wybrać

Czyszczenie zębów nicią dentystyczną, czyli ich nitkowanie, pomaga usunąć osad i resztki jedzenia z przestrzeni międzyzębowych. To miejsca, do których nie dociera szczoteczka do zębów, przez co łatwo namnażają się tam bakterie wywołujące próchnicę, a także zapalenie dziąseł. Tam także powstaje kamień nazębny oraz przykry zapach. Nitkowanie pomaga zadbać o ich higienę lepiej niż jakikolwiek inny przyrząd.

Nić dentystyczna to specjalna nitka wykonana z włókien syntetycznych, choć w sprzedaży znajdują się także produkty w pełni naturalne, np. z włókien kukurydzianych. Zwykle dostępna jest w rolkach, na których nawinięty jest odcinek długości 25-50 m, ale występują też specjalne nici fabrycznie pocięte.

Nici dentystyczne wspierają zdrowie zębów i dziąseł, ale tylko wtedy, gdy są prawidłowo używane – w przeciwnym wypadku mogą wyrządzić wiele szkód. Nitkowanie zębów powinno być wykonywane delikatnie i z wyczuciem, by nie skaleczyć dziąseł. Gdy tak się stanie, często pojawia się krwawienie, a skutkiem może być rozwój zapalenia dziąseł. Dziąsło jest wtedy miejscowo spuchnięte i bolesne. By się zagoiło, należy omijać je przy myciu lub robić to lekko za pomocą miękkiej szczoteczki, a do usuwania pozostałości jedzenia używać irygatora – urządzenia do płukania za pomocą strumienia wody.

Wiele osób zastanawia się, czy sama nitka do zębów może być szkodliwa. Jeśli ktoś unika sztucznych słodzików, bo ma po nich np. nudności, powinien sprawdzić skład nici zwłaszcza z dodatkami, przede wszystkim miętowych.

Zobacz: Osiem nawyków, które niszczą zęby.

Warto też wiedzieć, że o ile niektórzy producenci używają do wytwarzania nici tworzyw takich jak nylon czy polietylen, na rynku dostępne są także te wykonane z politetrafluoroetylenu (PTFE), który wielu ekspertów uznaje za szkodliwy. Tworzywo wchodzi m.in. w skład powłok nieprzywierających starego typu, które z powodu jego złej sławy zostały wyparte przez powłoki ceramiczne.

Nić dentystyczna powinna być dobrana do indywidualnego charakteru uzębienia. Istotna jest zwłaszcza szerokość odstępów między zębami, do której trzeba dopasować szerokość nitki. Przy wyborze tego produktu trzeba też uwzględnić noszenie uzupełnień protetycznych.

Rodzaj nitki do zębów warto dobrać też do swoich aktualnych potrzeb i przekonań np. związanych z potrzebą stosowania fluoru, chęcią odczuwania miętowego smaku (ma go część nitek) czy wyeliminowania nadmiaru dodatków w produktach. Dobrze też kierować możliwością manualnego manewrowania w jamie ustnej – gdy jest ono utrudnione, pomoże flosser lub irygator, o którym piszemy dalej.

Jaka jest najlepsza nić dentystyczna? Dla każdego będzie to inny produkt, a wybierać można różne warianty:

• nić dentystyczna cienka lub płaska – do higieny ciasno przylegających do siebie zębów; drugi typ jest szerszy i ma mocno spłaszczony przekrój, dzięki czemu jest bezpieczniejszy dla dziąseł,
• nić dentystyczna gruba – gąbkowa, często pocięta, do czyszczenia zębów pod protezami i mostami oraz w przypadku szerokich przestrzeni międzyzębowych,
• nić dentystyczna woskowana – pokryta woskiem, który zwiększa poślizg nici na szkliwie, ułatwiając czyszczenie zwłaszcza ciasnych przestrzeni między zębami,
• nić dentystyczna z fluorem – pokryta warstwą zawierającą fluorek sodu, który zwiększa miejscową ochronę przed rozwojem próchnicy,
• nić dentystyczna z chlorheksydyną – zawiera dodatek powszechnie używanego związku antybakteryjnego, który działa dezynfekująco,
• nić dentystyczna pęczniejąca – wykonana jest ze splecionych włókien, które pęcznieją po wprowadzeniu między zęby; szczelniej wypełniają przestrzeń, przez co rośnie skuteczność czyszczenia,
• czarna nić dentystyczna – pokryta węglem aktywnym, który wchłania i wiąże bakterie oraz związki przyczyniające się do powstawania przykrego zapachu, choć ilość tego dodatku bywa różna,
• nić dentystyczna węglowa – ekologiczna i biodegradowalna nitka z naturalnych włókien węglowych,
• nić dentystyczna na patyczku, czyli flosser (niciowykałaczka) – niewielki kawałek nitki umocowana jest w pewnego rodzaju widełkach, natomiast z drugiej strony gadżet zwęża się i jego koniec pełni rolę wykałaczki.

Podczas nitkowania zębów kluczowa jest właściwa technika. Nie można też żałować nitki i czyścić wielu miejsc tym samym fragmentem, ponieważ w ten sposób nie usuwamy bakterii, tylko je przenosimy.

Czyszczenie zębów nicią dentystyczną nie służy po prostu usuwaniu resztek spomiędzy zębów. Podczas tej czynności nitkę należy dociskać do powierzchni czyszczonego zęba, by zebrać nieprzyjemnie pachnącą warstwę, która odkłada się na szkliwie.

Jak czyścić zęby nitką? Oto instrukcja krok po kroku:

1. Umyj i osusz dłonie.
2. Oderwij kawałek nitki o długości 30-45 cm i owiń końce wokół wskazujących palców obu dłoni, przy czym większość nawiń na jeden z nich, a między palcami pozostaw odstęp o długości od 2,5 do kilku centymetrów.
3. Wsuń nić między zęby delikatnym, kołyszącym ruchem, zsuń do dziąsła, po czym „owiń” ząb z jednej strony nicią, która ułoży się w kształt litery „C”.
4. Przesuwaj fragment nici w górę i w dół, trzymając go przy ścianie jednego zęba, oraz uważając, by nie skaleczyć dziąsła. Powtórz przy ścianie drugiego zęba.
5. Wyjmij nitkę pewnym ruchem między zębów, nawiń zużyty fragment na palec, uwalniając z drugiego świeży odcinek, i w ten sposób czyść kolejne przestrzenie między zębowe.

Zobacz też: Metody wybielanie zębów w domu i gabinecie stomatologicznym.

Co robić, gdy nić dentystyczna utknęła między zębami? Przede wszystkim zachować spokój i jej nie szarpać. Można np. odwinąć nić z jednego palca i próbować ją wyciągnąć albo też wydostać innym kawałkiem nici lub pęsetą. Ponieważ to znak, że może być za gruba w stosunku do przestrzeni między zębami, warto zaopatrzyć się w nić o płaskim przekroju, nazywaną też taśmą.

Jeżeli na początku występuje drobne krwawienie, należy wykonywać czyszczenie delikatniej, Gdy po kilku dniach wciąż będzie stanowić problem, warto skontrolować stan dziąseł u dentysty. Być może zaleci on inną metodę higieny w związku z nadwrażliwością lub pomoże wyleczyć chorobę, która przyczynia się do krwawienia, a także wykryć za pomocą badań inne możliwe przyczyny problemu.

Zęby należy nitkować co najmniej raz dziennie – częstsze czyszczenie może u niektórych sprzyjać krwawieniu z dziąseł. Najlepiej robić to wieczorem, by na noc zęby były maksymalnie domyte.

Stomatolodzy radzą najczęściej, by używać nitki przed szczotkowaniem zębów. Wiele osób jest jednak zwolennikami odwrotnej kolejności. Argumentem za jest możliwość dokładniejszego doczyszczenia powierzchni bocznych zębów. Obojętnie jednak, jak się to robi, ważne jest bowiem, by w ogóle korzystać z nici dentystycznej.

Irygator to przydatne urządzenie, które służy do płukania przestrzeni międzyzębowych za pomocą strumienia wody pod ciśnieniem. W niektórych rozwiązaniach porcje wody (lub płynu do płukania zębów) są wtłaczane razem z powietrzem. Pozwala to na usunięcie zalegających fragmentów jedzenia.

W ten sposób przestrzenie międzyzębowe nie są jednak czyszczone w sposób mechaniczny, a tylko tak można zdjąć tworzący się tam osad, który z czasem zamienia się w płytkę nazębną i staje się przyczyną problemów z dziąsłami, rozwoju ich zapalenia, a w konsekwencji – paradontozy.

Irygacja zębów powinna być więc uzupełnieniem ich czyszczenia szczoteczką i nitką. Można wykonywać ją po każdym posiłku, a także w sytuacji, gdy z jakichś powodów nie możemy chwilowo korzystać z nici dentystycznej.