Strona kobiet: Mięśniaki dotyczą wielu z nas

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki macicy to monoklonalne guzy komórek mięśniówki gładkiej macicy. Składają się z dużej ilości substancji zewnątrzkomórkowej, która zawiera kolagen, fibronektynę oraz proteoglikany. Mięśniaki macicy są uważane za guzy łagodne. Mięśniaki macicy zaliczane są do jednej z najczęstszych dolegliwości układu płciowego kobiet. Szacuje się, że występują one u około 20-50 proc. pań w wieku prokreacyjnym. Jednak liczba wykrytych mięśniaków w Polsce nie odzwierciedla prawdziwej skali problemu. Mięśniaki macicy to guzy powstające z włókien mięśni gładkich lub ścian naczyń krwionośnych błony mięśniowej macicy. Powstają wtedy, gdy komórki z których zbudowana jest macica, namnażają się w określonym regionie narządu, tworząc guz. Najczęściej pojawiają się u kobiet w okresie rozrodczym, zwłaszcza między 35. a 45. rokiem życia. W okolicach przekwitania i menopauzy mięśniaki obserwuje się wyjątkowo rzadko, częściej występują u kobiet, które nie były w ciąży i nie rodziły.

Czy te guzy mają tendencję do "złośliwienia?

Tak, ale w przypadku zezłośliwienia (transformacji nowotworowej) nazywane są wtedy mięsakiem macicy. Do takich sytuacji dochodzi najczęściej w okresie pomenopauzalnym. Według statystyk taka sytuacja zdarza się w skali 1/1000 osób.

Czy mięśniaki mogą być uwarunkowane genetycznie?

Mięśniaki macicy mogą być uwarunkowane genetycznie. Szacuje się, że nasz genotyp w 40-50 proc. warunkuje powstawanie mięśniaków macicy. Warunkowanie etniczne (rasa) może mieć również wpływ na występowanie mięśniaków macicy. Jeżeli mama nie cierpi na mięśniaki macicy to bardzo duża jest szansa, że córka także nie będzie odczuwała dolegliwości.

Jakich kobiet dotyczą najczęściej?

Najczęściej dotyczą kobiet rasy afroamerykańskiej (częściej niż kobiet rasy kaukaskiej). Mięśniaki macicy pojawiają się najczęściej w całym okresie prokreacyjnym z nasileniem w okresie przedmonepauzalnym.

Jak wykryć mięśniaki? Jakie dają objawy?

Tylko objawowe mięśniaki macicy są przedmiotem interwencji medycznej. Mięśniaki macicy wykrywamy najczęściej w przypadku rutynowej wizyty ginekologicznej połączonej z badaniem ginekologicznym. W 50-60 proc. mięśniaki macicy nie dają objawów klinicznych, natomiast jeżeli już się pojawią to występują najczęściej pod postacią nieprawidłowych krwawień miesiączkowych, anemii, objawów uciskowych czy bólowych. Znacznie kliniczne mają tylko objawowe mięśniaki macicy i tylko one wymagają ewentualnej interwencji medycznej. Mięśniaki bezobjawowe nie wymagają leczenia i na ogół nie są powodem do niepokoju dla kobiet.

O jakich nieprawidłowościach krwawień miesiączkowych pan myśli?

Nieprawidłowe krwawienia miesiączkowe to takie, które skutkują anemią, w których pojawiają się skrzepy krwi, i które w istotny sposób zaburzają codzienną aktywność kobiety. Czyli są takie sytuacje, kiedy kobieta rezygnuje ze swoich aktywności, np. wyjście na spotkanie towarzyskie, np. z obawy przed obfitymi krwawieniami.

Bywa, że mięśniaki wykrywa się podczas badania USG potwierdzającego ciążę? Czy mają one znaczenie dla dziecka?

Tak, to prawda, że mięśniaki macicy można wykryć za pomocą badania USG. Mięśniaki macicy są diagnozowane u 2 do 12 proc. kobiet ciężarnych. Potrafią one rosnąc nawet do 12 tygodnia ciąży. Szacuje się, że 70 proc. mięśniaków zmienia swoją objętość w trakcie przebiegu ciąży. Natomiast większość mięśniaków macicy nie ma wpływu na przebieg ciąży. Gdyby doszło do sytuacji, że płód będzie zagrożony należy dokładnie przeprowadzić dokumentację medyczną, natomiast należy pamiętać, że nie jest to wyrok na losy i przebieg ciąży. Ponadto w takich sytuacjach ciąża powinna być prowadzona przez doświadczonego klinicystę. Dodatkowo uważa się, że ciąża wpływa ochronnie na macicę. Sugeruje się, że ten protekcyjny efekt jest spowodowany obkurczeniem się oraz remodelowaniem macicy po porodzie. Badania naukowe pokazują, ze u 72 proc. kobiet po porodzie wystąpiła redukcja wielkości mięśniaka o 50 proc.

Jeśli jednak mięśniaki to problem, to jak się je leczy?

Na ogół mięśniaki macicy rzadko komplikują przebieg ciąży. Zdarza się podwyższone ryzyko przedwczesnego porodu. Jednak w odpowiednim czasie wdrożone leczenie farmakologiczne pozwala na zminimalizowanie ryzyka wydłużając czas trwania ciąży. Natomiast w sytuacji, kiedy kobieta nie jest w ciąży, a mięśniaki macicy dają dolegliwości to należy poddać się leczeniu. Obecnie medycyna oferuje kilka metod leczenia pozwalających oszczędzić macicę co jest ważne u kobiet planujących macierzyństwo. Do takich metod należy między innymi farmakoterapia octanem uliprystalu. Innymi metodami nieoperacyjnymi są np. embolizacja oraz zogniskowana wiązka ultradźwięków, np. FUS.

Czasami słyszy się, że mięśniaki mogą się wchłonąć. W jakiej sytuacji?

Remisja mięśniaków występuje fizjologicznie po menopauzie, natomiast wielokrotność przebytych ciąży wydają się być czynnikiem ochronnym i mogą powodować zmniejszenie się mięśniaka. Czym różni się zwykła cytologia od cytologii na podłożu płynnym? Cytologia zwykła - pobierana i oceniana jest na szkiełku laboratoryjnym jest to tradycyjna metoda oceny stanów patologicznych szyjki macicy wymyślona w latach 40 ubiegłego wieku przez Papanicolaou. Natomiast nowoczesna cytologia tzw. jednowarstwowa, jest metodą oceny szyjki macicy zmniejszającą ryzyko wyników fałszywie ujemnych, tym samym podnosząca jakość oceny patologii szyjki macicy. Pobierana jest specjalną szczoteczką i uzyskany materiał tlenkowy umieszczany jest w specjalnym płynnym buforze transportowym, stąd też nazwa jest cytologią płynną.

Zobacz także: Niebieski Mikołaj odwiedził dzieci ze szpitala w Szczecinie