Alkoholizm wśród kobiet. Jak i dlaczego piją współczesne Polki? Zobacz, kiedy zaczyna się problem

Żyjemy w czasach, w których picie alkoholu jest czymś zwyczajnym. Obliczenia PARPA na podstawie danych GUS pokazują, że w Polsce w ciągu kilkunastu lat średnie roczne spożycie napojów alkoholowych na 1 mieszkańca w litrach w przeliczeniu na 100% alkoholu w Polsce wzrosło o ponad trzy litry. W 1993 r. wynosiło ono 6,5 l, a w 2020 roku już 9,62 l. Wielu wydaje się, że problem alkoholizmu dotyczy głównie mężczyzn. Tymczasem z tą choroba zmaga się również wiele kobiet i nie dotyczy to tylko osób z marginesu społecznego. Do kieliszka zagląda też kobiety wykształcone, na kierowniczych stanowiskach. Pije również coraz więcej młodych dziewczyn.

Zaglądanie do kieliszka zazwyczaj zaczyna się całkiem niewinnie – lampka wina do obiadu i podczas spotkań z przyjaciółkami, wyjścia do klubów. Alkohol podstępnie wkrada się w nasze życie i z czasem staje się jego stałym bywalcem. Najczęstszym motywem nadużywania alkoholu wśród kobiet są problemy emocjonalne, często związane z sytuacją w domu, w szczególności z pełnieniem roli żony i matki. Tłumioną emocją jest w tym przypadku poczucie winy, permanentne zmęczenie oraz presja ze strony otoczenia i społeczeństwa na bycie idealną.

Po alkohol coraz częściej sięgają też młode kobiety, a nawet nastolatki. W przypadku tych pierwszych źródłem problemu, które próbują „zaleczyć” piciem, są zagubienie, poczucie braku spełnienia oraz stres. Współczesne młode pokolenie jest mocno skoncentrowane na karierze i sukcesach zawodowych, przez co zaniedbywane są inne ważne sfery życia. Udział w tzw. wyścigu szczurów ma bardzo negatywny wpływ na poczucie szczęścia i zdrowie kobiet, u których życiowy sukces jest często tylko pozorny.

Podobnie nadużywanie alkoholu wśród nastolatek to poważny, lecz zazwyczaj bagatelizowany problem. Grzeczne zachowanie u nastolatek niestety nie jest już w modzie, co potwierdzają terapeuci uzależnień, którzy mają do czynienia nawet z 12-letnimi alkoholiczkami. Co sprawia, że nastolatka popada w alkoholizm? Tutaj „winne” jest środowisko, brak odpowiednich wzorców oraz propagowanie pewnych zachowań i stylu życia w mediach oraz w sieci. Niezależnie od grupy wiekowej i statusu społecznego, w większości przypadków wspólnym mianownikiem jest pochodzenie z rodziny, w której występował lub nadal obecny jest problem alkoholizmu. Niekiedy alkoholizm zaczyna się od współuzależnienia – kobiety piją razem ze swoimi partnerami „dla towarzystwa” dzięki czemu łudzą się, że w domu mąż wypije mniej i nie będzie chociaż „włóczyć się” po barach.

Okresem życia, w którym kobiety są wyjątkowo podatne na uzależnienie od alkoholu, jest także wiek przed emeryturą, gdy dzieci już się usamodzielniły, a kobieta doświadcza tzw. syndromu pustego gniazda. Matka, która dotychczas żyła prawie wyłącznie życiem swoich dzieci odczuwa wówczas swego rodzaju pustkę i brak celu.

Picie alkoholu jest bardzo mocno zakorzenione w naszej kulturze. Większość rodzin nie wyobraża sobie świąt czy spotkań rodzinnych bez „czegoś mocniejszego”. Do niedawna alkoholizm był domeną mężczyzn, obecnie jednak kobiety coraz częściej udowodniają, że nie ustępują płci przeciwnej także pod tym względem. Ostracyzm ze strony społeczeństwa sprawia, że na kobiecy alkoholizm nie ma powszechnego przyzwolenia. Mężczyźni znajdują pod tym względem więcej zrozumienia, a nierzadko nawet akceptacji. W przypadku kobiecego alkoholizmu opinia publiczna jest bezlitosna. Dlaczego tak się dzieje? Przyjęło się, że kobiecie „nie wypada” niektórych rzeczy. Powinnyśmy być przykładnymi żonami, pracownicami i matkami. Margines błędu jest dla nas o wiele węższy, przez co jesteśmy oceniane nad wyraz surowo.

Jeśli zaś chodzi o wpływ alkoholu na zdrowie kobiet, jest on o wiele bardziej dotkliwy niż w przypadku mężczyzn. U płci pięknej znacznie szybciej występują negatywne objawy somatyczne (np. choroby wątroby) oraz psychiczne (depresja, nerwica, lęki). Różnice w konsekwencjach zdrowotnych picia u obu płci wynikają z różnic biologicznych. W przypadku kobiet ogromne znaczenie mają zmiany hormonalne.

Kobiety to mistrzynie kamuflażu, ze swoim problemem potrafią ukrywać się latami, nic więc dziwnego, że niekiedy nawet najbliższa rodzina nie zdaje sobie sprawy z tego, że żona czy matka może mieć problem z alkoholem. Jak wiadomo, pierwszym krokiem do zmiany na lepsze jest przyznanie się do problemu, jednak to przez kobiety jest traktowane jako świadectwo niepowodzenia w roli żony czy matki. Tym co powstrzymuje kobiety przed ujawnieniem swojej choroby jest także strach przed podejrzeniem o zaniedbanie własnych dzieci, a w konsekwencji ich utrata. Terapeuci uzależnień zgodnie przyznają, że kobietom znacznie trudniej jest przyznać się do alkoholizmu, gdyż wiedzą, że będą one z tego tytułu o wiele bardziej sekowane. W społeczeństwie obecny jest pewien stereotyp kobiety, która jest tą „od pomagania”. Niestety wtedy, kiedy to jej potrzebna jest pomoc, nie ma się na kim oprzeć.

Na początek warto rozprawić się z pewny mitem: nie trzeba pić codziennie, aby mieć problem z alkoholem. Tak naprawdę częstotliwość i ilość spożywanego alkoholu nie są jedynymi wyznacznikami. Istnieją natomiast inne ważniejsze symptomy, na które warto zwrócić uwagę. Objawy kobiecego alkoholizmu:

• koncentracja życia wokół alkoholu
• picie pomimo świadomości skutków ubocznych
• brak umiaru i kontroli nad piciem
• spożywanie alkoholu, jako forma poprawy nastroju i złagodzenia „bólu emocjonalnego”
• picie alkoholu w ukryciu,
• izolowanie się od innych, żeby pić
• organizowanie wyjść i spotkań, których celem jest spożywanie alkoholu pod pretekstem zabawy i spędzenia wolnego czasu

Granica rozpoznania problemu jest bardzo płynna i stanowi kwestię indywidualną. Różnice w tolerancji i skutkach picia alkoholu, a także okoliczności w jakich jest on spożywany sprawiają, że w diagnostyce alkoholizmu nie należy generalizować i do każdego przypadku trzeba podchodzić jednostkowo. Osoby chore oraz ich najbliżsi często oszukują same siebie, gdyż zderzenie się z bolesną prawdą jest dla nich zbyt trudne. Niestety bagatelizowanie i ignorowanie nie sprawią, że problem zniknie.

Grupy wsparcia i ośrodki leczenia uzależnień od alkoholu znajdują się w każdym mieście. Niektóre z nich skierowane są wyłącznie do kobiet, a ich program leczenia skonstruowano uwzględniając specyfikę picia i leczenia kobiet. Pamiętajmy jednak, że osoba uzależniona potrzebuje wsparcia ze strony najbliższych. Poradnie wspierają także osoby, które chcą pomóc uzależnionemu. Z pewnością warto jest reagować, zamiast biernie obserwować jak alkohol niszczy życie osobie chorej i ludziom w jej otoczeniu.