Czy ksiądz ma prawo odmówić chrztu?

Rodzice, mimo że są niepraktykującymi katolikami, agnostykami czy ateistami, często decydują się na ochrzczenie swojego dziecka. Powodów jest kilka. Zazwyczaj jest to podyktowane sugestiami lub nawet presją rodziny oraz obawą, że w katolickiej Polsce nieochrzczone dziecko będzie traktowane gorzej od rówieśników i narażane na ostracyzm. Przez wiele rodzin chrzest jest również postrzegany bardziej jako rytuał społeczny czy kulturowy, niż jako sakrament wiary. Większość z nas sama jest ochrzczona i traktujemy to jako swoistą tradycję. I choć nie zależy nam na kościelnym ślubie, chcemy ochrzcić nasze dziecko.

Nie ma ślubu, nie będzie chrztu

"Czy mają państwo ślub kościelny?" - to pierwsze pytanie, na jakie musimy się przygotować, próbując ustalić w kościele datę chrztu. Jeśli ślubu nie mamy - zaczynają się przysłowiowe schody. Niemal każdy ksiądz będzie próbował przede wszystkim nakłonić rodziców dziecka, by zawarli małżeństwo kościelne. Taka jest rola kapłana i należy się na to przygotować. Księdzu nie wolno jednak zmuszać nikogo do zawarcia ślubu, a brak tego sakramentu nie może być pretekstem do odmowy udzielenia chrztu dziecku.

Ważni są chrzestni

Kodeks prawa kanonicznego jasno określa, jakie warunki muszą być spełnione, by dziecko mogło być ochrzczone i jakie warunki muszą spełniać jego rodzice chrzestni, bo to od nich zależy duchowe, religijne wychowanie dziecka. Rodzice biologiczni lub prawni opiekunowanie nie muszą być wierzący, ważne jest, by wierzącymi i praktykującymi katolikami byli rodzice chrzestni. Rodzice biologiczni muszą jedynie wykazać wolę ochrzczenia dziecka i zgodę na jego wychowywanie w duchu wiary katolickiej. Zobowiązanie to przejmuje wówczas ktoś z bliskich, zwykle są to dziadkowie albo rodzice chrzestni. W niektórych parafiach wymagane jest złożenie oświadczenia (ustnego lub pisemnego), że rodzice dołożą starań, by dziecko było wychowywane w wierze katolickiej.

W kodeksie prawa kanonicznego czytamy: „Do godziwego ochrzczenia dziecka wymaga się: 1. aby zgodzili się rodzice lub przynajmniej jedno z nich, lub ci, którzy prawnie ich zastępują; 2. aby istniała uzasadniona nadzieja, że dziecko będzie wychowane po katolicku; jeśli jej zupełnie nie ma, chrzest należy odłożyć zgodnie z postanowieniami prawa partykularnego, powiadamiając rodziców o przyczynie”. (kan. 868 § 1)

Wychowanie w wierze

Na czym dokładnie polega "wychowanie w wierze katolickiej"? Oznacza ono "doprowadzenie dziecka do świadomej przyjaźni z Chrystusem, a to dokonuje się przez: przekazanie dziecku podstawowych prawd wiary i zasad moralności głoszonych przez Kościół katolicki, a przede wszystkim nauczenie dziecka modlitwy, włączenie go w życie wspólnoty katolickiej (Msza św. niedzielna), posyłanie na naukę religii, doprowadzenie do pełnego udziału w Eucharystii i do przyjęcia sakramentu bierzmowania oraz wprowadzenie w dojrzałe i odpowiedzialne życie chrześcijanina." - jak podaje instrukcja Episkopatu o chrzcie.

Związek cywilny i konkubinat

"Jeśli rodzice żyją w związku cywilnym lub w konkubinacie i nie mogą zawrzeć małżeństwa z powodu przeszkód kanonicznych, jednak praktykują swoją wiarę w tym, co jest dla nich możliwe, dziecko należy ochrzcić, wymagając na piśmie oświadczenia rodziców, że zobowiązują się wychować dziecko w wierze katolickiej" - pisze arcybiskup w instrukcji w sprawie chrztu. Jest to ważne w przypadku rodziców, którzy nie mogą np. zawrzeć ślubu kościelnego, ponieważ jedno z nich jest po rozwodzie.

Opłata za chrzest i zagrożenie życia

Żądanie jakiejkolwiek opłaty za udzielenie sakramentu chrztu lub posługiwanie się cennikiem jest niezgodne z prawem. Wszelkie opłaty są formą ofiary i to od rodziców lub rodziców chrzestnych zależy, jaka będzie jej wysokość.

Mało kto również wie, że chrztu może udzielić każdy, nie tylko ksiądz, jeśli życie dziecka jest zagrożone. W takiej sytuacji pokropienie wodą i wypowiedzenie słów: " Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" ma moc sakramentu udzielonego przez osobę duchowną.

Czytaj także:

Arcybiskup: Brak ślubu rodziców to nie powód, by odmawiać chrztu dziecka

Zobacz także: