Kwas traneksamowy na twarz – jak działa nowy składnik kosmetyczny? Sprawdzi się właśnie teraz! Usuwa nie tylko przebarwienia słoneczne

Kwas traneksamowy stanowi syntetyczną pochodną aminokwasu o nazwie lizyna – naturalnego składnika białek i peptydów w organizmie. Nakładany na skórę kwas traneksamowy zmienia sposób, w jaki jej komórki produkują barwnik melaninę. Zakłóca więc proces jej ciemnienia, który w przypadku skłonności do przebarwień powoduje nierówności kolorytu cery.

Jako kwas, kwas traneksamowy należy do grupy składników kosmetycznych zdobywających coraz większą popularność. TXA (ang. tranexamic acid) ma wielokierunkowe działanie poprawiające stan i wygląd cery, na które uwagę zwracają kolejne firmy kosmetyczne. W 2023 r. kwas traneksamowy pojawia się jako główna substancja aktywna coraz większej liczby pielęgnacyjnych nowości.

Warto jednak wiedzieć, że związek powstał oryginalnie jako lek ograniczający utratę krwi przy operacjach, urazach czy porodzie. Stosuje się go również w leczeniu medycznych problemów skórnych, takich jak dziedziczny obrzęk naczynioruchowy, trądzik różowaty, pokrzywka czy ostuda (melazma).

Działanie kwasu traneksamowego na skórę odkryto przez przypadek u leczonych nim pacjentów z pokrzywką. Jak się okazało, polega nie tylko na rozjaśnianiu zmian hiperpigmentacyjnych.

Czytaj też: Jak usunąć przebarwienia z twarzy i ciała? Jak wybrać skuteczny kosmetyk?

Według badań związek stosowany zewnętrznie wiele korzyści dla skóry:

• zmniejsza przebarwienia słoneczne i plamy starcze,
• ożywia szarą, matową cerę,
• wyrównuje koloryt cery z zaczerwienieniem, m.in. z fotouszkodzeniami i popękanymi naczynkami,
• poprawia ochronę skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym,
• delikatnie złuszcza naskórek, wygładzając jego powierzchnię,
• zmniejsza rumień pozapalny, w tym różowe, ciemne czy fioletowe zmiany potrądzikowe,
• poprawia stan cery z trądzikiem różowatym, pospolitym, teleangiektazjami,
• wzmacnia ochronną barierę skórną, czyli warstwę hydrolipidową skóry, która chroni przez szkodliwymi czynnikami i stresem oksydacyjnym.

Działanie uszczelniające płaszcz wodno-tłuszczowego skóry potwierdzono u pacjentów z trądzikiem różowatym, gdzie występują obok zmian naczyniowych i zapalnych. Wykazano, że zapalenie i zaczerwienienia związane z trądzikiem pospolitym skutecznie redukują kosmetyki zawierające 10 proc. TXA.

Natomiast działanie rozjaśniające skórę roztworu zawierającego 5 proc. kwasy traneksamowego okazało się skuteczne w leczeniu ostudy (znanej też jako melasma), jak stosowanie 3 proc. hydrochinonu. Używanie tej substancji wybielającej skóry jest przy tym zabronione w UE od ponad 20 lat, a w innych krajach stężenie podlega ograniczeniom nawet z produktach wydawanych na receptę. Powodem jest szkodliwy wpływ na skórę i efekty uboczne związane z działaniem drażniącym.

Kosmetyki z TXA to głównie produkty typu serum, nakładane jako pierwsze pod kolejne kosmetyki, a także kremy do twarzy. Składnik stosuje się także w kuracjach na twarz dostępnych w salonach kosmetologicznych i medycyny estetycznej.

Pożądanymi składnikami kosmetyków z TXA jest silnie nawilżający kwas hialuronowy, który nie ma działania złuszczającego, kwas poliglutaminowy (PGA), trehaloza i inne związki chłonące wodę, a także zamykający ją w skórze emolient – skwalan. Dobrze, jeśli znajdą się tam również substancje o działaniu łagodzącym, takie jak allantoina, pantenol (wit. B5).

Polecamy także: Najskuteczniejsze kosmetyczne składniki nawilżające

Kwas traneksamowy często występuje w mieszankach z innymi kwasami, które dopełniają nawzajem swoje działanie. Często jest to witamina C, a także kwas: laktobionowy, azelainowy (i jego nowoczesna, rozpuszczalna w wodzie forma azeloglicyna), mlekowy, migdałowy, kojowy czy glikolowy, jak również retinol.

Kosmetyków z TXA nie należy jednak samodzielnie łączyć z preparatami zawierającymi inne kwasy i silnie działające związki, bo może prowadzić to do podrażnienia i przesuszenia skóry. Zawsze należy natomiast używać ich wraz z filtrem przeciwsłonecznym. Krem SPF należy nakładać jako produkt końcowy podczas pielęgnacji.

Kwas traneksamowy w przeciwieństwie do podobnych substancji rozjaśniających skórę jest ogólnie bezpieczny i dobrze tolerowany przez większość typów cery. W przypadku każdego nowego składnika (i kosmetyku) przed pierwszym użyciem wskazane jest jednak wykonanie alergicznego testu skórnego.

Możliwe działania uboczne TXA są łagodne, przy czym należą do nich podrażnienie, łuszczenie się i wysuszenie skóry. Objawy można zredukować za pomocą kremu nawilżającego.

Choć TXA wywołuje mniej potencjalnych działań ubocznych niż podobne związki, brak jest danych na temat stosowania przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Kwas traneksamowy (acidum tranexamicum) to lek o działaniu przeciwkrwotocznym, przyjmowany doustnie lub dożylnie w postaci produktu leczniczego o nazwie Exacyl. Stosuje się go do zapobiegania i leczenia krwotoków, które są spowodowane uogólnioną lub miejscową fibrynolizą u osób powyżej 1. roku życia.

Wśród wskazań ujętych w charakterystyce tego produktu znajdują się krwawienia z kobiecych dróg rodnych w związku z zaburzeniami hormonalnymi, urazami, zmianami zwyrodnieniowymi czy zakażeniami macicy, a także z przewodu pokarmowego i dolnych dróg moczowych, jak również po zabiegach otolaryngologicznych, takich jak wycięcie migdałków.