Rodzaje miłości: czym jest miłość i jakie są jej typy i składniki? Co się kryje pod pojęciem miłość agape?

Definicja miłości zależy przede wszystkim od tego, z jakim jej rodzajem mamy do czynienia. Najczęściej spór toczy się o to, czy miłość jest tylko uczuciem, czy może czymś więcej.

Pod pojęciem „agape” kryje się najwyższa forma miłości. Jest ona:

• bezinteresowna,
• gotowa do wybaczania,
• oparta na altruizmie, dobroczynności i silnej więzi duchowej.

Cechę charakterystyczną miłości agape stanowi uniwersalność i wszechobecność. Jest ona wieczna, niezmienna i nieprzemijająca. Ze względu na te cechy, agape przedstawia się zwykle jako miłość Boga do człowieka.

Wyznawcy religii chrześcijańskiej wierzą, że uosobieniem miłości agape jest Jezus Chrystus, który dobrowolnie umarł na krzyżu dla zbawienia wszystkich ludzi. Zachęcał również swoich uczniów, aby starali się kochać swoich bliźnich podobną miłością. Za jej najwyższy przejaw uznał gotowość do oddania swojego życia za przyjaciół. Miłość do Boga i bliźniego jest w chrześcijaństwie uznawana za najwyższą cnotę.

Ten rodzaj miłości często jest obecny w literaturze. Mamy w tym przypadku do czynienia z wyidealizowanym i wzniosłym uczuciem, pozbawionym namiętności i niedążącym do seksualnego zespolenia. Do cech typowych dla miłości platonicznej można również zaliczyć:

• wierność,
• przyjaźń,
• lojalność,
• bezinteresowność.

Brytyjski pisarz i filolog Clive Staples Lewis wyróżnił obok agape jeszcze 3 inne rodzaje miłości. Pierwszym z nich jest storge, uznawana przez niego za podstawową formę miłości. Opiera się ona na przywiązaniu, wynikającym ze stałego i długotrwałego kontaktu z daną osobą lub rzeczą. Najczęściej mamy z nią do czynienia w przypadku relacji pomiędzy rodzicami a dzieckiem. Można również być przywiązanym np. do własnej biżuterii, pieniędzy czy mebli.

Zobacz także: Zakochanie to nie miłość to emocjonalny „haj”. Chemia miłości to związek hormonów, neuroprzekaźników i innych substancji. Tak działa na mózg

Kolejnym rodzajem miłości według typologii Lewisa jest eros. W tym przypadku mówimy o miłości erotycznej, w której dwie osoby wzajemnie siebie pragną oraz dążą do osiągnięcia fizycznej i emocjonalnej pełni.

C. S. Lewis wymienia ponadto miłość przyjacielską, określaną jako philia. Cechuje się ona nawiązywaniem przyjacielskich, braterskich relacji z drugim człowiekiem. Przyjaciół powiązanych taką miłością łączą wspólne zainteresowania oraz podobny sposobów postrzegania świata. Upatrują w sobie bratnich dusz, rozumieją się bez słów oraz lubią spędzać czas w swoim towarzystwie.

Niemiecki filozof, psycholog i psychoanalityk Erich Fromm jest autorem słynnej książki pt. „O sztuce miłości”. Porównuje w niej miłość do sztuki, twierdząc, że należy się jej nauczyć niczym malarstwa, rzeźby, garncarstwa czy dowolnego rzemiosła. Konieczne jest w tym celu podjęcie pracy, która wiąże się z trudem i wysiłkiem, a także wymaga poświęcenia, zaangażowania czasu, pasji i wytrwałości.

Fromm wymienia takie rodzaje miłości jak:

• miłość własna,
• miłość erotyczna,
• miłość rodzicielska,
• miłość przyjacielska,
• miłość do Boga.

Miłość według Fromma wymaga wyjścia poza własny egocentryzm. Nie jest ona uczuciem, lecz odpowiednią postawą wobec tego, kogo kochamy. Wiąże się z okazywaniem szacunku, troski i poświęcenia. Wymaga zainteresowania dobrem drugiej osoby, chęci coraz lepszego jej poznawania, a także żywego zainteresowania jej życiem, potrzebami i pragnieniami. Jeżeli kogoś kochamy, to akceptujemy również jego odmienność i indywidualność. Zależy nam ponadto na jego rozwoju.

Zdaniem Ericha Fromma miłość stanowi jedyne rozwiązanie problemu ludzkiego istnienia. Umożliwia człowiekowi przezwyciężenie samotności i zapewnia poczucie sensu.

Ten niemiecki psychoanalityk twierdzi jednak, że miłością nie jest symbiotyczny związek dwóch osób, które nie widzą poza sobą świata i zatracają własną odrębność. Dojrzała miłość wiążę się z kochaniem każdego innego człowieka. Wymaga również miłości do samego siebie, ponieważ zdaniem Fromma nie można kochać kogoś, a jednocześnie nienawidzić swojej osoby.

Amerykański psycholog wyróżnił 3 podstawowe składniki miłości. Są to:

• namiętność,
• bliskość,
• wybór.

Miłość to zatem nie jedynie same uczucia do drugiej osoby – konieczne jest również podjęcie decyzji, że chcemy ją kochać.

Sternberg do składników miłości zalicza również: 

• wzajemne obdarowywanie się przez partnerów emocjonalnym wsparciem, 
• pragnienie dobra kochanej osoby,
• wzajemny szacunek i zrozumienie,
• uznawanie partnera za kogoś ważnego,
• dzielenie się własnymi tajemnicami i przeżyciami,
• odczuwanie przez partnerów pewności, że mogą na siebie liczyć,
• przeżywanie radości w obecności partnera.

Zagadnieniu miłości sporo uwagi poświęcił również polski ksiądz Jan Twardowski. Jego zdaniem mądra miłość wymaga pamiętania o tym, że kochana osoba jest dzieckiem Boga i nie można jej traktować jako swojej własności. Należy więc kochać drugiego człowieka podobnie, jak czyni to sam Stwórca i troszczyć się przede wszystkim o jego zbawienie. Nie można przywłaszczać sobie ukochanej osoby i ograniczać jej wolności. Według Twardowskiego, w każdym związku musi być miejsce na zdrową samotność i zachowanie autonomii. 

Co zrobić, żeby miłość trwała lata? Psycholog Wojciech Eichelberger odpowiada