Skuteczna pigułka antykoncepcyjna dla mężczyzn już wkrótce. Co wiemy o jej działaniu i skutkach ubocznych? Naukowcy uchylają rąbka tajemnicy

Zespół naukowców z University of Minnesota Twin Cities ogłosił na wiosennym spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego, że eksperymentalny niehormonalny środek antykoncepcyjny dla mężczyzn o nazwie YCT529 jest skuteczny w około 99 procentach w przedklinicznych testach laboratoryjnych na myszach.

Naukowcy od lat starają się opracować skuteczny doustny środek antykoncepcyjny dla mężczyzn, który byłby alternatywą dla pigułek antykoncepcyjnych dla kobiet. Do tej pory jednak żadna tego typu tabletka nie została zatwierdzona, a spośród środków antykoncepcyjnych mężczyźni mogą skorzystać jedynie z dwóch: prezerwatyw i wazektomii.

Jednak obie z nich mają wiele wad. Prezerwatywy mogą w łatwy sposób ulec uszkodzeniu lub przy nieprawidłowym, pośpiesznym zakładaniu zsunąć się, co znacznie obniża ich skuteczność. Natomiast wazektomia jest zabiegiem inwazyjnym, który nie zawsze się udaje, a przy udanym zabiegu bardzo trudne, a często nawet niemożliwe jest jej odwrócenie.

W porównaniu do antykoncepcji dla kobiet, wśród której panie mają do wyboru m.in. tabletki antykoncepcyjne, wkładki domaciczne, implanty, plastry, krążki antykoncepcyjne itp. antykoncepcja męska jest bardzo uboga. Z tego powodu to właśnie na kobietach głównie spoczywa obowiązek kontrolowania płodności w związku i odpowiedzialność za ewentualną ciążę.

Kobiety ponoszą też koszty zdrowotne wynikające z przyjmowania hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych, które powodują występowanie wielu skutków ubocznych takich jak: nieregularne miesiączki, plamienia śródcykliczne, bóle głowy i brzucha, mdłości, spadek libido, wahania nastroju, podwyższone ciśnienie krwi.

Wcześniejsze badania naukowe nad doustnym środkiem antykoncepcyjnym dla mężczyzn opierały się na hamowaniu działania męskiego hormonu płciowego - testosteronu. To jednak prowadziło do hormonalnych skutków ubocznych, takich jak przyrost masy ciała, depresja, wzrost poziomu cholesterolu we krwi itp. Dlatego naukowcy z University of Minnesota pod kierownictwem profesora chemii Gunda I. Georga skupili się na opracowaniu niehormonalnego męskiego środka antykoncepcyjnego, aby uniknąć wystąpienia tych skutków ubocznych.

Badacze zlokalizowali receptor kwasu retinowego (witaminy A) o nazwie RAR-alfa jako cel dla męskiej antykoncepcji, ponieważ to właśnie witamina A jest niezbędna dla męskiej płodności. Bierze ona udział w tworzeniu plemników, a dieta uboga w tę witaminę powoduje niepłodność. Nie chcieli oni jednak całkowicie eliminować jej z organizmu, ponieważ jej niedobór niesie ze sobą szereg negatywnych skutków takich jak chociażby spadek odporności czy zaburzenia widzenia. RAR-alfa to białko zwane receptorem kwasu retinowego alfa, które jest jednym z rodziny trzech receptorów jądrowych wiążących kwas retinowy, czyli formę witaminy A. W badaniach okazało się, że wyłączenie tego genu u samców myszy spowodowało ich bezpłodność.

Następnie naukowcy, spośród 100 różnych związków chemicznych, wyodrębnili jeden o nazwie YCT529, który skutecznie hamował właśnie receptor RAR-alfa. Przez 4 tygodnie podawano go samcom myszy, u których znacząco zmniejszył on liczbę plemników i w 99 proc. skutecznie zapobiegał ciąży. Jego przyjmowanie nie wywołało u gryzoni żadnych skutków ubocznych, a 4-6 tygodni po jego odstawieniu u myszy wracała płodność.

Naukowcy zapowiedzieli badania tabletki antykoncepcyjnej dla mężczyzn opartej na związku YCT529 na ludziach, które mają rozpocząć się pod koniec bieżącego roku.

Źródło:
A non-hormonal pill could soon expand men’s birth control options American Chemical Society Meeting Newsroom