Upał częściej zabija kobiety niż mężczyzn. Ryzyko śmierci jest u nich znacznie wyższe. Dlaczego tak się dzieje?

Przez Europę przetacza się kolejna fala upałów wynikająca ze zmian klimatu. W ubiegłym roku w związku z ponad czterdziestostopniowymi temperaturami w czasie wakacji niespotykanymi nigdy wcześniej w Wielkiej Brytanii eksperci z Agencji Bezpieczeństwa Zdrowotnego wydali ostrzeżenie dla osób najbardziej narażonych na negatywne skutki upałów. W grupie najwyższego ryzyka śmiertelności z powodu przegrzania znalazły się osoby w wieku powyżej 75 lat, niemowlęta, małe dzieci, osoby z ciężką chorobą fizyczną lub psychiczną oraz kobiety.

Sprawdź: Upał zagraża zgonem na udar mózgu

Eksperci wskazali na badanie przeprowadzone przez holenderskich naukowców, w którym analizowano śmiertelność po różnych falach upałów w latach 2000-2016 i wykazano, że starsze kobiety są bardziej zagrożone przegrzaniem niż mężczyźni. W badaniu z 2003 roku po fali upałów we Francji, podczas której zmarło 15 tys. osób, badacze stwierdzili, że śmiertelność starszych kobiet była o 15 proc. wyższa niż mężczyzn. Inne badanie przeprowadzone przez holenderskich i niemieckich naukowców, analizujące dane dotyczące temperatur z 23 lat z Holandii również wykazało różnice między płciami.

Zobacz także: Upał w czasie ciąży szkodzi dziecku. Narażenie na wysokie temperatury wpływa na długość jego życia, a nawet na... zarobki

Śmiertelność związana z upałem była wyższa u kobiet niż u mężczyzn, szczególnie w najstarszej grupie wiekowej (≥ 80 lat) – napisali w podsumowaniu badania naukowcy.

Eksperci sugerują, że kobiety mogą być bardziej podatne na działanie wysokich temperatur zarówno z powodów fizjologicznych, jak i socjologicznych. Autor badania Hein Daanen, profesor na Uniwersytecie VU w Amsterdamie, twierdzi, że może to być związane ze zmniejszoną produkcją potu u kobiet. Pocenie się reguluje temperaturę ciała i zapewnia utrzymanie jej na właściwym poziomie 36,6 st. C.

Sprawdź: Na te choroby kobiety cierpią rzadziej niż mężczyźni. Zobacz, jakie to schorzenia. Wyjaśniamy też, dlaczego panie są zdrowsze i żyją dłużej

– Starsi [ludzie] pocą się o połowę mniej niż młodzi, a kobiety o połowę mniej niż mężczyźni – stwierdza prof. Hein Daanen. Z tego powodu ciała starszych kobiet mają mniejszą „zdolność do odprowadzania ciepła”.

Dodatkowo temperatura ciała kobiet zmienia się podczas cyklu menstruacyjnego i jest naturalnie podwyższona w czasie owulacji. Oznacza to, że w czasie upałów kobiety mogą z tego powodu czuć się gorzej.​ Upały zagrażają również kobietom w ciąży, dlatego powinny one szczególnie w tym czasie unikać przebywania na dworze, nie przemęczać się i dużo pić, aby nie narażać się na udar cieplny oraz zapobiegać odwodnieniu.

Poza tym naukowcy twierdzą, że ze względu na mniejszą powierzchnię ciała kobiety nagrzewają się szybciej niż więksi od nich mężczyźni. Pod tym względem jeszcze bardziej narażone na przegrzanie są dzieci. Wysoka temperatura obciąża serce i układ krwionośny.

Również stres codzienny i wywoływany przez wysoką temperaturę oraz większa aktywność kobiet związana z wykonywaniem czynności domowych takich jak gotowanie, sprzątanie czy opieka nad dziećmi, obciąża układ sercowo-naczyniowy. Taka sytuacja podczas upałów zwiększa ryzyko przegrzania i tym samym podwyższa ryzyko śmiertelności u kobiet.

W przypadku starszych kobiet wykonywanie codziennych czynności w czasie upałów z taką samą intensywnością, co zwykle, przy mniejszej sprawności fizycznej naraża kobiety na większe ryzyko przegrzania i obciążenie układu sercowo-naczyniowego niż ma to miejsce w przypadku mężczyzn.

Naukowcy stwierdzają w podsumowaniu badania, że wyższa śmiertelność kobiet jest kombinacją wielu czynników, dlatego potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć, dlaczego to właśnie u kobiet występuje wyższe ryzyko śmierci podczas upałów niż u mężczyzn.

Źródła:

• Sex differences in mortality after heat waves: are elderly women at higher risk? PubMed
• Sex differences in temperature-related all-cause mortality in the Netherlands PubMed