Urlop rodzicielski. Ważne modyfikacje od stycznia 2023 roku. Sprawdź, co dokładnie się zmieni i gdzie taki urlop należy zgłosić

Urlop rodzicielski to płatny urlop, który może być wykorzystany bezpośrednio po macierzyńskim lub później. Skorzystać z niego ma możliwość mama lub tata naprzemiennie lub równocześnie. Obecnie wynosi on 32 tygodnie po urodzeniu jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku bliźniaków lub większej ilości noworodków. Istnieje możliwość podziału go maksymalnie na 4 części, a każda z nich musi trwać minimum 8 tygodni. Wyjątek stanowi jego pierwsza część, która może zostać skrócona do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka. Taki urlop rodzicielski można wykorzystać najpóźniej do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Jeśli się tego nie zrobi, przepada.

W 2023 roku urlop rodzicielski przejdzie pewne modyfikacje. Związane jest to z dyrektywą unijną w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz tzw. „dyrektywy rodzicielskiej”. Najprawdopodobniej stanie się to faktem nie wcześniej niż 1 stycznia 2023 roku. Zmiany będą dotyczyły następujących zagadnień:

• Łączny wymiar urlopu dla mamy i taty będzie wynosił – do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, do 43 tygodni jeśli będzie to poród więcej niż jednego dziecka oraz do 65 lub 67 tygodniu w przypadku urodzenia pojedynczego lub mnogiego dla rodziców dzieci ciężko chorych.
• Uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu.
• Nie będzie można przenieść prawa do urlopu rodzicielskiego na jednego z opiekunów. Oznacza to możliwość skorzystania przez każdego z rodziców z maksymalnie 32/34 tygodni urlopu, a w przypadku dzieci ciężko chorych z 56/58 tygodni.
• Inna zmiana to zwiększenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego i ustalenie go na poziomie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Obecnie zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego i 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą część tego urlopu – oznacza to, iż obecnie zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi średnio 67,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
• Urlop rodzicielski i macierzyński nie będą ze sobą powiązane i zależne od siebie.

Projekt ustawy zakłada również zakaz zwolnienia pracowników m.in. w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego oraz rodzicielskiego. Zmiany przewidują też bardziej elastyczną organizację pracy m.in. dla rodziców dzieci do 8 lat oraz brak możliwości zlecania takim opiekunom pracy w nocy, w godzinach nadliczbowych oraz delegacji bez zgody pracownika.

Zobacz: Byłaś na macierzyńskim, a teraz przysługuje ci wysoki zwrot podatku? To nie pomyłka!

Podstawą urlopu rodzicielskiego jest złożenie odpowiedniego wniosku do pracodawcy wraz z aktem urodzenia dziecka lub dzieci. Formularze dostępne są na stronie druki.gofin.pl.
Można to zrobić nie później niż 21 dni przed jego rozpoczęciem lub nie później niż 21 dni po porodzie. Te terminy są bardzo ważne – ich niedotrzymanie może skutkować odmową pracodawcy do urlopu rodzicielskiego. Nie trzeba składać wniosku od razu na cały okres, jaki przysługuje.