Zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego od A do Z. Jakich terminów warto pilnować? Ile wynoszą poszczególne świadczenia?

Rosnące ceny i galopująca inflacja sprawiają, że rodzice mają coraz większy problem z zaspokojeniem potrzeb finansowych swoich dzieci. Dotyczy to zwłaszcza najuboższych. W ich przypadku bowiem relatywnie wysoka część dochodów jest przeznaczana na bieżące wydatki.

Jednym ze świadczeń, z którego mogą skorzystać osoby o niskich dochodach, jest zasiłek rodzinny. Pozwala on otrzymać dodatkowe środki na utrzymanie dziecka. Aby dostać zasiłek rodzinny, trzeba spełnić odpowiednie kryteria, m.in. wiekowe i dochodowe. Warto także ubiegać o dodatki do zasiłku rodzinnego.

Do zasiłku rodzinnego uprawnieni są:

• oboje rodzice dziecka lub jedno z nich,
• opiekunowie prawni dziecka,
• opiekunowie faktyczni dziecka (osoby sprawujące nad dzieckiem opiekę, które wystąpiły do sądu rodzinnego o adopcję dziecka),
• osoby uczące się, pełnoletnie, które nie są na utrzymaniu rodziców, a ich rodzice nie żyją lub zobowiązani są do płacenia alimentów.

Zasiłek rodzinny to świadczenie wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Osoby, które chcą go otrzymać, muszą spełnić określone kryteria. Zasiłek rodzinny nie przysługuje na dziecko przebywające w rodzinie zastępczej ani na takie, które zawarło związek małżeński. Nie można go także dostać na dziecko, które pobiera zasiłek rodzinny na własne dziecko.

Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na jedną osobę lub dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł. Jeżeli staramy się o zasiłek rodzinny na dziecko z niepełnosprawnością lub na niepełnosprawną osobę uczącą się, kryterium dochodowe jest nieco wyższe i wynosi 764 zł w przeliczeniu na osobę. Oznacza to, że w każdym przypadku ze świadczenia mogą korzystać tylko osoby o bardzo niskich dochodach.

Zobacz, jakie dodatki przysługują do zasiłku rodzinnego!

Zasiłek rodzinny można pobierać na:

• dziecko, do ukończenia przez nie 18 lat,
• dziecko uczące się w szkole do ukończenia przez nie 21 lat,
• dziecko niepełnosprawne do ukończenia przez nie 24 lat (pod warunkiem, że po zakończeniu nauki kontynuuje ono edukację w szkole lub szkole wyższej),
• osobę pełnoletnią uczącą się w szkole lub szkole wyższej, która nie jest na utrzymaniu rodziców.

Zasiłek rodzinny wynosi:

• 95 zł miesięcznie na dziecko w wieku od urodzenia do ukończenia 5 lat,
• 124 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 lat do ukończenia 18 lat,
• 135 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 18 lat do ukończenia 24 lat.

Dodatki do zasiłku rodzinnego to dodatkowe świadczenia, z których mogą skorzystać osoby uprawnione do zasiłku rodzinnego. Rodzice i opiekunowie mają do swojej dyspozycji różne typy dodatkowych świadczeń, w tym:

• dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
• dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
• dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
• dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
• dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
• dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania,
• dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.

O zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego można ubiegać się w urzędzie gminy lub miasta właściwych ze względu na miejsce zamieszkania. Odpowiedni formularz można znaleźć na stronie empatia.gov.pl. W zależności od rodzaju świadczenia mogą być potrzebne dodatkowe załączniki.

Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka to jednorazowe świadczenie wypłacane po narodzeniu dziecka w wysokości 1000 złotych. Jeżeli na świat przyjdą bliźniaki, można uzyskać 2000 złotych. O dodatek mają prawo ubiegać się osoby uprawnione do zasiłku rodzinnego. Ten rodzaj świadczenia przysługuje:

• matce, ojcu lub opiekunowi prawnemu dziecka,
• opiekunowi faktycznemu dziecka do ukończenia przez nie pierwszego roku życia, jeżeli dodatek nie został przyznany matce, ojcu ani opiekunowi prawnemu dziecka.

Jeżeli na świat przyjdą bliźniaki, trojaczki lub więcej dzieci (bądź przysposobione, a więc adoptowane zostanie więcej niż jedno dziecko), dodatek do zasiłku rodzinnego przysługuje na każde z nich. Aby jednak uzyskać świadczenie, trzeba jeszcze spełnić dodatkowe kryteria.

1. O dodatek do zasiłku rodzinnego można starać się jedynie wówczas, gdy matka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu (ten wymóg nie dotyczy prawnych i faktycznych opiekunów dziecka).
2. Kobieta musi posiadać zaświadczenie lekarskie, z którego wynika, że spełniła powyższe kryterium.

Warto pamiętać, że wniosek o przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego i dodatku z tytułu urodzenia się dziecka należy złożyć do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.

Ten rodzaj świadczenia wynosi 400 zł miesięcznie. Może je otrzymać: matka lub ojciec dziecka, opiekun prawny lub opiekun faktyczny dziecka. Jeżeli na urlopie wychowawczym przebywa dwoje rodziców lub opiekunów, dodatek dostanie tylko jedno z nich.

Sprawdź, ile wynoszą dodatki przysługujące do zasiłku rodzinnego!

Ze świadczenia nie skorzystają osoby, które bezpośrednio przed urlopem wychowawczym miały umowę o pracę, ale pracowały na jej podstawie krócej niż 6 miesięcy, pobierały w trakcie urlopu wychowawczego zasiłek macierzyński lub wykonują pracę zarobkową, uniemożliwiającą im opiekowanie się dzieckiem. Dodatek nie zostanie również przyznany, jeżeli dziecko przebywa w placówce całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu (nie dotyczy to pobytu w szpitalu ani innym zakładzie leczniczym).

Dodatek wypłacany jest rodzicom wraz z zasiłkiem rodzicielskim i nie można go otrzymać, jeżeli nie posiada się prawa do takiego zasiłku. Maksymalny okres wypłaty wynosi:

• 24 miesiące kalendarzowe – gdy ma miejsce opieka nad jednym dzieckiem,
• 36 miesięcy kalendarzowych – gdy ma miejsce opieka nad co najmniej dwojgiem dzieci urodzonych podczas jednego porodu,
• 72 miesięcy kalendarzowych – gdy ma miejsce opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym z orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym jej stopniu.

Ten rodzaj dodatku można otrzymać maksymalnie na dwoje dzieci. Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka, a także osobie pełnoletniej do ukończenia przez nią 24 lat, jeżeli uczy się ona w szkole lub w szkole wyższej, a jej rodzice nie żyją. Zgodnie z ustawą osoba ubiegająca się o tę formę zapomogi musi być: panną, kawalerem, wdową lub wdowcem, osobą pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu lub osobą rozwiedzioną. Dziecko, na które zostanie przyznany dodatek, nie może być wychowywane wraz z jego drugim rodzicem.

Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka wynosi 193 zł miesięcznie na dziecko, maksymalnie 386 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwota dodatku wzrasta o 80 zł na dziecko (co daje 273 zł na dziecko), ale nie o więcej niż 160 zł na wszystkie dzieci (co daje 546 zł na wszystkie dzieci). O świadczenie można starać się tylko wówczas, gdy ma się prawo do zasiłku rodzinnego.

O ten rodzaj dodatku może starać się: matka, ojciec, opiekun faktyczny lub opiekun prawny dziecka. Świadczenie przysługuje na trzecie i każde następne dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego. Jest wypłacane razem z zasiłkiem rodzinnym w kwocie 95 zł miesięcznie na dziecko.

Ten rodzaj dodatku przysługuje: matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka lub pełnoletniej osobie uczącej się, której rodzice nie żyją bądź zasądzono od nich alimenty. O dodatek można starać się do ukończenia 16. roku życia przez dziecko, jeżeli ma ono orzeczenie o niepełnosprawności oraz po ukończeniu przez nie 16 lat i do ukończenia przez dziecko 24. roku życia, jeżeli dziecko posiada orzeczenie o umiarkowanym lub o znacznym stopniu niepełnosprawności. O dodatek mogą starać się wyłącznie osoby, którym przysługuje zasiłek rodzinny (jest on wypłacany razem z nim).

Świadczenie wynosi:

• 100 zł miesięcznie na dziecko do 5. roku życia, 
• 110 zł miesięcznie na dziecko pomiędzy 5. a 24. rokiem życia.

O ten rodzaj dodatku do zasiłku rodzinnego można wnioskować, jeżeli jest się rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym dziecka uczącego się w szkole, która znajduje się poza miejscem zamieszkania dziecka (gdy dziecko dojeżdża do tej placówki lub zamieszkało w miejscowości, w której szkoła się znajduje). O dodatek mogą się także starać uczące się dzieci.

Dodatek wynosi 113 zł miesięcznie na dziecko, które zamieszkało w miejscowości, gdzie znajduje się szkoła i zostało zameldowane w bursie, internacie lub innym miejscu w tej miejscowości. W przypadku dojazdów do szkoły dodatek wynosi 69 zł miesięcznie na dziecko. Świadczenie na dojazdy do szkoły zostanie przyznane, jeżeli dziecko lub osoba ucząca się uczęszcza do szkoły podstawowej i legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności bądź gdy dziecko dojeżdża do szkoły ponadgimnazjalnej lub artystycznej o poziomie ponadgimnazjalnym, położonej w innej miejscowości niż ta przez nie zamieszkana.

Dodatek jest wypłacany przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki i tylko wówczas, gdy przysługuje zasiłek rodzinny.

O ten dodatek można wnioskować raz do roku, jeżeli posiada się prawo do zasiłku rodzinnego (nie można otrzymać go bez tego świadczenia). Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego wynosi 100 zł na dziecko. Świadczenie przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka bądź osobie uczącej się. Wniosek o takie świadczenie należy złożyć do 31 października.