Dlaczego część kobiet rezygnuje z walki o fotel szefa?

Jak duże są różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn w Polsce?
Według ostatnich badań różnice w zarobkach między kobietami i mężczyznami w Polsce plasują się na poziomie 7,2 procent. Nasz kraj należy do czołówki pod względem równości płac, w tym także wśród państw europejskich. Średnia unijna kształtuje się bowiem na poziomie około 16 procent.

Które zawody nadal pozostają niedostępne dla polskich pracownic? Dlaczego?
Na początku warto zaznaczyć, że coraz mniej zawodów pozostaje niedostępnych dla kobiet na polskim rynku pracy. Na przykład takie zawody, jak zawodowy kierowca czy taksówkarz, przez długi czas postrzegane były wyłączenie jako męskie. Obecnie jednak możemy spotkać coraz więcej kobiet realizujących te obowiązki zawodowe.

Niemniej jednak część branż jest nadal niedostępna dla kobiet ze względu na tzw. warunki psychofizyczne, jak chociażby górnictwo. Jeżeli jednak popatrzymy na branże przyszłości, w tym m.in. IT, to tam odsetek kobiet znacząco rośnie. Część pracodawców z tej branży dostrzegła, jak dużą wartość niesie za sobą zatrudnianie kobiet, które zazwyczaj mają mocniej rozwinięte umiejętności komunikacji interpersonalnej.

Jak długą tradycję mają parytety, dzięki którym część posad na najwyższych stanowiskach jest zarezerwowana dla kobiet?
Pierwszym krajem na świecie, który wprowadził parytety na kierowniczych stanowiskach, była Norwegia. Miało to miejsce w 2004 roku. W tym państwie kobiety mają zagwarantowane 40 proc. miejsc w radach nadzorczych spółek publicznych.

Czy istnieje realna szansa na wprowadzenie parytetów w Polsce? Co musiałoby się stać, aby przyjęto je w firmach, rządzie czy parlamencie?
W ostatnich czasach w Polsce obserwuję powrót tematu parytetów w radach nadzorczych. W badaniach na temat kapitału społecznego kobiet w radach nadzorczych, które prowadzę razem z prof. Dorotą Dobiją i Anną Górską, pytałyśmy nasze respondentki o stanowisko w sprawie parytetów. Zdania są bardzo podzielone. Duża część rozmówczyń uważa, że parytety nie są dobrym rozwiązaniem, ponieważ stwarzają sztuczne warunki wymuszenia awansu kobiet. Przeciwne parytetom kobiety chcą czuć, że same zapracowały na swój awans i nie zawdzięczają go wymogom prawnym.

Natomiast druga grupa kobiet, która opowiada się za wprowadzeniem parytetów, swoje zdanie opiera na negatywnych, osobistych doświadczeniach zawodowych. Wszystkie rozmówczynie podkreślały jednak, że to nie parytety są kluczowe, ale wsparcie państwa w wychowaniu dzieci, w tym m.in. ułatwiony dostęp do żłobków.

Proszę podać przykłady kobiet sukcesu, najchętniej Polek, które zostały prezeskami liczących się na polskim rynku firm.
Do polskich przedsiębiorczyń, które osiągnęły sukces, możemy zaliczyć dr Irenę Eris, Karolinę Tokarz, która stoi na czele Promag czy Joannę Żuk, prezeskę Kome Polska.

Dlaczego brakuje kobiet na kierowniczych stanowiskach?
Jednym z powodów braku kobiet na wysokich stanowiskach kierowniczych w Polsce jest istniejący od dawna stereotyp Matki Polki, który ukształtował się jeszcze za czasów Polski pod zaborami. W naszej kulturze kobiety odgrywają istotną rolę w dbaniu o rodzinę i dom. To powoduje, że nie mają one tak wiele czasu, aby poświęcić uwagę swojej karierze.

Przykładowo, wyniki badania „Kobiety i mężczyźni w pracy” pokazują, że to głównie kobiety są odpowiedzialne za prowadzenie gospodarstwa domowego. Mimo że coraz częściej mówi się o partnerskim modelu związku, to badanie pokazało, iż ów model opiera się głównie na tym, że obydwoje partnerów pracuje zawodowo. W efekcie kobiety są coraz bardziej obciążone nadmiarem codziennych obowiązków.

Prowadzone przeze mnie, prof. Dobiję i Annę Górską badania pokazują z kolei, że kobiety na wysokich stanowiskach kierowniczych współdzielą obowiązki domowe ze swoimi partnerami. W ten sposób mogą rozwijać swoją karierę.

Innym, ale nie mniej istotnym, powodem braku kobiet na stanowiskach kierowniczych jest to, że kobiety dość często nie wierzą we własne kompetencje. Nawet gdy mają szanse awansu, zdarza im się wątpić w to, czy faktycznie będą w stanie podołać nowym obowiązkom.