Ślub konkordatowy, czyli jaki? Sprawdź, jakie są potrzebne dokumenty do ślubu konkordatowego i czy taki ślub może odbyć się w plenerze

Ślub konkordatowy, cywilny i kościelny – podstawowe różnice

Konkordat to międzynarodowa umowa zawierana między Stolicą Apostolską a danym państwem. Reguluje istotne kwestie dotyczące obu stron, m. in. związane ze skutkami prawnymi, jakie rodzi zawarcie małżeństwa przed duchownym katolickim. Do roku 1998 w Polsce zawarcie ślubu kościelnego nie rodziło konsekwencji prawnych. Innymi słowy, małżeństwo kanoniczne, niezależnie zresztą od wyznania, miało wyłącznie znaczenie w danej społeczności czy wspólnocie wiernych, a dopiero zawarcie związku w urzędzie stanu cywilnego skutkowało małżeństwem cywilnym.

Obecnie ślub konkordatowy umożliwia zawarcie związku uznawanego za ważny zarówno przez państwo, jak i władze kościoła i to nie tylko katolickiego. Konkordatowe są małżeństwa zawarte m. in. w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym, Kościele Polsko-Katolickim, Starokatolickim Mariawitów, Kościele Ewangelicko-Augsburskim, Ewangelicko-metodystycznym i Ewangelicko-reformowanym, Kościele Chrześcijan Baptystów, Adwentystów Dnia Siódmego, Zielonoświątkowców a także w gminach wyznania żydowskiego.

Kto może zawrzeć ślub konkordatowy?

Zawarcie ślubu konkordatowego w obecności osoby duchownej możliwe jest po dopełnieniu formalności w urzędzie stanu cywilnego. Zgodnie z obowiązującym w naszym kraju prawem, ślub konkordatowy można zawrzeć, podobnie zresztą jak cywilny, jeśli kandydaci:

• mają ukończone 18 lat,
• nie pozostają w związku małżeńskim,
• nie są rodzeństwem oraz nie są ze sobą spokrewnieni w linii prostej (np. matka i syn),
• nie są ze sobą spowinowaceni w linii prostej (np. zięć i teściowa),
• nie pozostają w stosunku przysposobienia (osoba adoptująca i adoptowana). 

Niekiedy dopuszcza się małżeństwa, które nie spełniają powyższych warunków – o tym jednak w każdym przypadku decyduje sąd.

Do zawarcia ślubu konkordatowego należy przygotować odpowiednie dokumenty

• dowody osobiste lub paszporty
• potwierdzenie dokonania opłaty skarbowej
• w urzędzie także trzeba będzie podjąć decyzję, jakie nazwisko będziemy nosić po ślubie oraz jakie nazwisko będą nosić nasze dzieci.

Jeśli obydwoje kandydaci, albo jeden z nich posiada obywatelstwo polskie, lecz nie ma polskich aktów stanu cywilnego, niezbędny będzie zagraniczny akt urodzenia lub zawarcia związku małżeńskiego zagranicą, wraz z potwierdzeniem ustania, unieważnienia lub nieistnienia małżeństwa.

Ślub konkordatowy z obcokrajowcem – jakich formalności trzeba dokonać w USC

Ślub z obcokrajowcem nie należy do rzadkości, a państwo stara się ułatwić zawarcie takiego związku. Niemniej, w takim przypadku formalności są nieco bardziej skomplikowane. Po pierwsze, obcokrajowiec musi złożyć w USC dokument, który potwierdza brak przeciwwskazań do zawarcia związku małżeńskiego w kraju, skąd pochodzi. Jeśli uzyskanie takiego dokumentu jest szczególnie trudne, np. z powodu działań wojennych, sąd w RP może zwolnić z dopełnienia tego obowiązku. Trzeba wówczas przedłożyć w USC orzeczenie sądu w tej sprawie.

Jeśli istnieją problemy z ustaleniem danych niezbędnych do wpisania w akcie małżeństwa, urzędnik może zwrócić się do obcokrajowca, żeby przedłożył odpis aktu urodzenia lub w przypadku osób będących wcześniej w związku małżeńskim – odpis aktu małżeństwa z odpowiednimi adnotacjami (dokumentami) potwierdzającymi unieważnienie, ustanie lub nieistnienie małżeństwa.

Wszystkie dokumenty sporządzone w języku obcym należy przetłumaczyć przez tłumacza przysięgłego, a w przypadku, kiedy choć jeden z kandydatów nie mówi po polsku – niezbędny będzie w USC tłumacz lub biegły.
Na podstawie dostarczonych dokumentów i informacji, do których dostęp ma urzędnik stanu cywilnego, kierownik USC wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Zaświadczenie to dostarcza się duchownemu, który ma udzielić ślubu konkordatowego.

Dokumenty do ślubu kościelnego

Do ślubu konkordatowego należy się przygotować pod względem formalnym odpowiednio wcześniej, pamiętając jednak o tym, że zaświadczenie wydane przez USC ważne jest 6 miesięcy. W zależności od wyznania istnieją różne wymogi kanoniczne dla przyszłych małżonków. W kościele katolickim przygotowania do ślubu trwają dość długo i składają się na nie nauki przedmałżeńskie, okazanie się świadectwem chrztu i bierzmowania oraz ewentualne uzupełnienie brakujących sakramentów. W zależności od okoliczności (np. od tego czy ślub odbywa się w parafii jednego z narzeczonych, czy w zupełnie innej) dopełnić trzeba również innych formalności.

Tuż przed ślubem zarówno narzeczeni, jak i świadkowie zobligowani są do spowiedzi a na samą uroczystość należy koniecznie zabrać ze sobą dowody osobiste, dzięki którym duchowny będzie mógł potwierdzić tożsamość osób zawierających związek małżeński i świadków. Podczas ceremonii, a ściśle tuż przed nią, przyszli małżonkowie podpisują oświadczenie o chęci zawarcia ślubu konkordatowego, które duchowny podpisuje już po ceremonii. Na duchownym spoczywa obowiązek dostarczenia dokumentów do USC, a po około 2 tygodniach akt małżeństwa gotowy jest do odbioru.

Ślub kościelny w plenerze

Od kilku lat polskie prawo zezwala na zawarcie cywilnego związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego. Ślub można zaaranżować w dowolnym praktycznie miejscu na terenie RP, pod warunkiem zachowania bezpieczeństwa i uroczystej formy zaślubin. Oczywiście wiąże się to z dodatkową opłatą i to dość wysoką – górną jej granicę stanowi 50% przeciętnego wynagrodzenia.

Niestety, zawarcie małżeństwa konkordatowego w tej formie jest co do zasady niemożliwe. Prawo kanoniczne wymaga zawarcia małżeństwa w miejscu uświęconym, w innym przypadku potrzebna jest zgoda biskupa, który w szczególnych okolicznościach (np. choroby uniemożliwiającej opuszczenie szpitala itp.) może jej udzielić. Ślub kościelny w plenerze uzasadniony jedynie chęcią narzeczonych do zawarcia małżeństwa poza kościołem czy kaplicą raczej nie zostanie w kościele katolickim zaakceptowany.

Śluby i wesela coraz droższe. Ile kosztuje najpiękniejszy dzień w życiu?