Spis treści
Czym jest kompleks niższości?
– Kompleks niższości to nie termin naukowy, lecz potoczne określenie – mówi Gregor Müller, psychoterapeuta z Bochum.
W istocie chodzi o „fundamentalne poczucie niepewności wobec siebie”. Osoba taka nie wierzy w swoje możliwości, stale widzi siebie jako przegraną lub przegranego i uważa, że wszystko robi źle.
Psychoterapeutka z Fryburga Eva Maria Klein woli mówić o „problemach z poczuciem własnej wartości” niż o „kompleksie niższości”. U osób z tym problemem występuje rozbieżność między „idealnym ja a rzeczywistością”. Ta rozbieżność pojawia się, gdy ktoś stawia sobie bardzo wysokie wymagania. Ich źródłem są często oczekiwania rodziców w dzieciństwie. Jeśli rzeczywistość nie odpowiada tym oczekiwaniom, pojawia się cierpienie.
Znaczenie ma także to, że osoby o wysokich wymaganiach wobec siebie nieustannie porównują się z innymi. Samo porównywanie się nie jest niczym niezwykłym.
– Ale jeśli robi się to cały czas i zawsze czuje się gorszym, może to być bardzo obciążające – podkreśla Klein.
Skutki kompleksu niższości
Poczuciu „bycia niewystarczającym” często towarzyszą inne negatywne emocje.
– Niskie poczucie własnej wartości może prowadzić do lęku przed określonymi sytuacjami – mówi Klein.
Często pojawia się też wstyd, który dodatkowo obciąża. Może się z tego rozwinąć na przykład depresja.
Jak rozpoznać, czy ma się kompleks niższości?
Aby sprawdzić, czy dotyczy nas kompleks niższości, warto skupić się na własnej samoocenie. Zadaj sobie pytania: „Jakie mam atuty wizualne, jakie posiadam umiejętności i zdolności, jakie są moje mocne strony?”. Jeśli podczas tej analizy trudno znaleźć coś pozytywnego, a uwaga skupia się wyłącznie na słabościach i błędach, może to świadczyć o problemach z postrzeganiem siebie:
– Im bardziej negatywnie się postrzegamy i im bardziej zakładamy, że inni też nas tak oceniają, tym większe prawdopodobieństwo kompleksu niższości – mówi Gregor Müller.
Sposoby na przezwyciężenie kompleksu niższości
Poczucie niższości i towarzyszące mu negatywne myśli można często przełamać.
Kobieta
– W łagodniejszych przypadkach wystarczy pozytywne wsparcie od przyjaciół lub dobra opinia w pracy – mówi Müller.
Niezależnie od tego, warto samemu podjąć działania, by odwrócić negatywne myślenie o sobie.
– Ten proces może trochę potrwać, ale jest możliwy – podkreśla Klein.
Istnieje wiele strategii wzmacniania poczucia własnej wartości, na przykład:
Akceptacja siebie.
– Pierwszym krokiem może być przyjęcie siebie takim, jakim się jest – mówi psycholog Müller. Nie chodzi tu o ocenę siebie w kategoriach pozytywnych czy negatywnych.
Kolejnym krokiem jest zastanowienie się, co nam się w sobie nie podoba.
– Na przykład ktoś uważa się za zaniedbanego lub zbyt otyłego – mówi Müller. Wtedy warto opracować plan rozwiązania problemu: częściej myć włosy i dbać o czyste ubrania lub postawić sobie cel zrzucenia pięciu–dziesięciu kilogramów w określonym czasie.
– Już samo uświadomienie sobie problemu i opracowanie planu jego rozwiązania może być początkiem wzmacniania poczucia własnej wartości – mówi Müller. W ten sposób wychodzimy z poczucia bezsilności i zaczynamy działać.
Spróbuj prowadzić listę swoich mocnych stron. Warto jeszcze raz przyjrzeć się sobie i uświadomić sobie własne atuty – każdy je ma.
– Pomocne może być przypomnienie sobie własnych sukcesów i mocnych stron – mówi Klein. Jeśli spokojnie się nad tym zastanowisz, na pewno znajdziesz kilka rzeczy, które inni w tobie cenią. Warto je zapisać i regularnie uzupełniać tę listę. W chwilach zwątpienia można do niej wracać, by wzmocnić poczucie własnej wartości.
Uznaj swoją wartość. Gorszy? Bezwartościowy? Nikt taki nie jest – warto to sobie uświadomić. Każdy ma zarówno mocne, jak i słabe strony. Oczywiście można porównywać się z innymi i zauważyć, że w czymś jest się słabszym.
– Ale to nie znaczy, że jesteśmy przez to mniej warci – mówi Müller. Być może potrafimy coś, czego inni nie umieją.
Poszukaj profesjonalnej pomocy. Czasem trudno samodzielnie przezwyciężyć problemy z poczuciem własnej wartości, zwłaszcza jeśli towarzyszą im inne objawy i utrudniają codzienne funkcjonowanie.
– W takich przypadkach psychoterapia może być bardzo pomocna – mówi Eva Maria Klein.
Źródło: DPA/PPG
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Kobiet codziennie; Obserwuj StronaKobiet.pl!
