Nadużywamy leków bez recepty. Eksperci Śląskiego Uniwersytetu Medycznego przestrzegają: To niebezpieczne. Zwłaszcza dla przewlekle chorych

Chorujesz na jaskrę, astmę, nadciśnienie? Uważaj na leki przeciwbólowe

W dobie pandemii, zamiast iść do lekarza, coraz częściej bez konsultacji pędzimy do apteki. Eksperci Śląskiego Uniwersytetu Medycznego przyznają, że przyjmowanie leków dostępnych bez recepty (tzw. leków OTC) przyjęło już rozmiary ogólnokrajowej plagi. W ciągu ostatnich kilkunastu lat popyt na nie wzrósł w Polsce ponad czterokrotnie. Zajmujemy jedno z pierwszych miejsc w Europie pod względem liczby opakowań preparatów farmaceutycznych kupowanych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Uważać powinny zwłaszcza osoby cierpiące na choroby przewlekłe.

– Najczęściej sięgamy po leki przeciwbólowe, leki na objawy przeziębienia i grypy, witaminy i minerały oraz leki na dolegliwości ze strony układu pokarmowego – wymienia dr hab. n. farm. Artur Beberok, prof. SUM z Katedry i Zakładu Chemii i Analizy Leków Wydziału Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Kupujemy leki bez recepty najczęściej, gdy zaczynają nam doskwierać bóle czy przeziębienie, ale także pod wpływem kampanii reklamowych. Aż połowa z nas daje się zwieść chwytliwym, promującym preparaty hasłom.

To dlatego, że nadal wiele osób uważa, że leki bez recepty są bezpieczne. W końcu można je łatwo kupić nie tylko w aptece, ale i w sklepie, czy na stacji benzynowej. To wywołuje przekonanie, że można stosować je bez ograniczeń i bez kontroli lekarza czy farmaceuty. Eksperci przestrzegają przed takim podejściem.

– Stosowanie leków bez recepty w nadmiernych ilościach, niezgodnie z zaleceniami oraz przyjmowanie tych samych substancji pod postacią różnych nazw handlowych może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym przedawkowania lub zatrucia – tłumaczy prof. Dorota Wrześniok z Katedry i Zakładu Chemii i Analizy Leków Wydziału Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Jak zaznacza prof. Artur Beberok, nadużywanie leków przeciwbólowych powoduje uodpornienie organizmu, które wiąże się z tym, że dla osiągnięcia efektu (uśmierzenia bólu) pacjent potrzebuje coraz większych dawek, które musi przyjmować coraz częściej.

Leki, także te bez recepty, to nie cukierki! Mogą wywoływać szkodliwe reakcje

Wiele popularnych leków „na przeziębienie”, czy „na ból zatok” zawiera także substancje, które nie powinny być stosowane u osób z takimi chorobami jak nadciśnienie tętnicze, jaskra, nadczynność tarczycy i choroba wieńcowa. Kolejnym realnym zagrożeniem, związanym ze stosowaniem preparatów bez recepty, jest wystąpienie szkodliwych reakcji w połączeniu z innymi lekarstwami, zwłaszcza tymi przyjmowanymi w chorobach przewlekłych. Na przykład zażywanie popularnych leków przeciwbólowych może prowadzić do zmniejszenia skuteczności niektórych leków przeciwnadciśnieniowych.

– Osoby cierpiące na choroby przewlekłe powinny zachować szczególną ostrożność stosując leki OTC i korzystać z porady lekarza lub farmaceuty w celu uniknięcia niepożądanych skutków zdrowotnych – uczula prof. Wrześniok.

Jeśli już musimy zażyć leki wydawane bez recepty, powinniśmy kupować w aptece, gdzie są prawidłowo przechowywane. Poza tym w aptece pacjent ma możliwość skonsultowania się z farmaceutą na temat ewentualnych przeciwwskazań zdrowotnych lub interakcji lekowych. – Pamiętajmy – leki, także te dostępne bez recepty, to nie cukierki! – przypomina prof. Wrześniok.