Pandemia sprzyja uzależnieniu od telefonu komórkowego. Jakie są objawy tego zaburzenia?

Polacy i telefony komórkowe

97% Polaków powyżej 15 roku życia deklaruje korzystanie z telefonu komórkowego. 92% osób posiadających telefon komórkowy wykorzystuje go do łączenia się z Internetem. Coraz więcej uczniów korzysta z Internetu przez telefon dłużej niż 3 godziny dziennie. 10 lat to przeciętny wiek rozpoczęcia regularnego korzystania z telefonu komórkowego. Ponad 60% osób w wieku 15-35 lat ma telefon cały czas przy sobie w ciągu dnia, a blisko 82% nie rozstaje się z nim również w sypialni.

Objawy uzależnienia od telefonu

Dane statystyczne dotyczące korzystania Polaków z telefonu wyraźnie pokazują, że to urządzenie staje się czymś więcej niż tylko narzędziem wykorzystywanym w pracy i sporadycznej komunikacji ze znajomymi. Granica między zdrowym korzystaniem z telefonu a uzależnieniem jest płynna, ale są kryteria, które pozwalają nam ocenić, czy możemy mieć poważniejszy problem.

Prof. Napoleon Waszkiewicz, kierownik Kliniki Psychiatrii UMB, wymienia sygnały alarmowe, które możemy wyłapać, gdy problem zaczyna się rozwijać:

- Jeśli poświęcamy na korzystanie z telefonu zbyt dużo czasu, który dawniej przeznaczaliśmy na inne czynności, np. sen. Jeśli cierpią na tym relacje z bliskimi lub doświadczamy objawów odstawiennych, np. czujemy niepokój, poirytowanie, strach przed pozbawieniem kontaktu z telefonem - to znaczy, że mamy problem. Powstał nawet termin nomofobia na określenie fobii związanej z brakiem dostępu do telefonu komórkowego. Są też objawy fizyczne: zmęczenie, senność, a nawet mogą pojawić się symptomy padaczkowe wywołane nadmiarem niebieskiego światła.

Choć uzależnienie od telefonu jest zaburzeniem psychicznym, to oficjalnie nie widnieje w klasyfikacjach chorób.

- Uzależnienie od telefonu nie jest odrębnym zaburzeniem ujętym w klasyfikacji chorób ICD. Należy do grupy uzależnień behawioralnych, do której należą np. uzależnienia od Internetu, komputera, gier komputerowych - mówi Napoleon Waszkiewicz.

Zobacz też:

Problem narasta

Psychiatra zauważa, że problem uzależnienia od telefonu komórkowego staje się coraz powszechniejszy:

- W dobie pandemii bardzo wiele kontaktów odbywało się online i za pośrednictwem urządzeń, np. telefonów, więc zauważyliśmy nasilenie tego zjawiska. Nie ma oficjalnych polskich danych, ale dane międzynarodowe pokazują, że w czasie pandemii podwoiła się liczba osób, które doświadczają różnego typu zaburzeń psychicznych, w tym - uzależnienia od telefonów. I podejrzewamy, że ta liczba będzie rosła.

Kierownik Kliniki Psychiatrii UMB mówi, że na uzależnienie od telefonów komórkowych cierpią nie tylko osoby młode.

- Rzeczywiście osoby młode przeważają, ale w czasie pandemii problem ten dotyczy nawet osób starszych, w tym nawet seniorów, dla których telefon komórkowy był jedyną formą kontaktu i rozrywki. Niektóre osoby są bardziej narażone na rozwinięcie uzależnienia. W grę wchodzą tu czynniki osobowościowe i temperament. Jeśli mamy trudności z radzenia sobie z emocjami lub relacjami z innymi, to możemy mieć tendencję do uciekania w uzależnienia.

Gdzie szukać pomocy?

Bezpłatną i anonimową poradę i pomoc specjalistów można uzyskać na infoliniach:

• 116 111 – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę
• 800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 12:00 – 15:00
• 801 889 880 - Telefon zaufania dla uzależnionych behawioralne, czynny przez cały tydzień w godz. 17:00 - 22:00.

Jednak psychiatrzy nie mają wątpliwości, że terapia uzależnienia od telefonu to proces, którego nie załatwi jednorazowy telefon. Także ograniczanie czasu spędzanego z telefonem to niekoniecznie najlepsze rozwiązanie.

- To trochę tak, jakbyśmy chcieli leczyć zapalenie płuc poprzez naukę prawidłowego oddychania - zaznacza prof. Waszkiewicz. - Tu trzeba dotrzeć do przyczyn, czyli przyjrzeć się bliżej sytuacji pacjenta i ustalić, dlaczego ucieka on w uzależnienie. Czy nie radzimy sobie z uczuciami? Czy mamy problemy z komunikacją w rodzinie? Itd. I tu najlepiej sprawdzi się fachowa psychoterapia.