Efekt końca wpływa na postrzeganie minionego związku i tego, jak będzie wyglądał kolejny? Tak mówi psychologia

Efekt końca nazywany jest także efektem świeżości. Jest to zjawisko psychologiczne, które jako pierwszy zauważył psycholog Daniel Kahneman. Według tej reguły najlepiej zapamiętywane informacje to te, które były najbardziej intensywne oraz wystąpiły na końcu procesu. Jego przeciwieństwem jest efekt pierwszeństwa. Przykładowo według efektu świeżości, aby zapisać się w pamięci odbiorców,  najlepiej jest najistotniejsze informacje przedstawić na końcu prezentacji, a jeśli jesteśmy przedstawicielami firmy, która ma się zaprezentować przed publicznością, dobrze jest wystąpić na końcu.

Efekt końca ma też swoje przełożenie na relacje romantyczne. Przykładowo, ze związku będziemy pamiętać najlepiej najbardziej znaczące, emocjonalne momenty, jak pierwszy pocałunek, a także koniec relacji. Nawet jeśli cały związek był satysfakcjonujący, ale zakończył się poprzez negatywne wydarzenie, jak zdrada, w naszej pamięci cała relacja będzie wydawała się przez to gorsza. Ten efekt może zniekształcać ogólny obraz związku, nawet jeśli obejmował on spokojne, dobre momenty.

Czasopismo Forbes wyróżnia trzy sposoby, w jakie zasada końca wpływa na relację:

1. Przesadzone wspomnienia. Jeśli przykładowo para wybiera się w podróż, która kończy się kłótnią, wspomnienia mogą się skupiać na konflikcie, a nie więzach, które partnerzy nawiązali podczas wycieczki. Pamięć zniekształca ciąg zdarzeń, skupiając się bardziej na tych, które pasują do struktury wydarzenia. Potrzeba logicznych wzorców zakłóca nam skupienie się na tym, co dobre, jeśli wydarzyło się coś złego.

2. Nierealne oczekiwania. Początkowe, pozytywne etapy związku, jak czas romantycznych uniesień czy miesiąc miodowy, stają się poprzeczką dla kolejnych przeżyć. To z kolei prowadzi do oczekiwania, że związek cały czas powinien dawać ekscytację, być intensywny i idealny. Codzienność może przynieść rozczarowanie.

3. Błąd w trakcie rozstania. Jeśli kończymy związek w sposób dotkliwy, dramatyczny i bolesny, może to rzutować na postrzeganie całej minionej relacji. Wówczas pozytywne wspomnienia stają się przyćmione, nawet jeśli stanowiły większość wspólnego czasu, a bolesny koniec wyolbrzymiany. Uczucie rozgoryczenia może utrudniać „pójście naprzód” i przepracowanie tego, co minęło, a co za tym idzie, zbudowanie kolejnej, zdrowej relacji.

Pojęcie „klin klinem” często pojawia się jako sugestia, że lekarstwem na ból po zakończeniu związku może być wejście w nową relację. To w dużej mierze działa na zasadzie przykrycia trudnych emocji. Jednak, jeśli osoba, mówiąc żargonowo, nie przepracuje tego, z jakich powodów doszło do kryzysu, nie zrozumie przyczyn zakończenia związku i zagłuszy żałobę euforią nowej relacji, pojawia się pytanie: na ile te nierozwiązane kwestie przeniesie do nowego związku? – mówi w wywiadzie dla Vogue psycholog dr Robert Kowalczyk.

Choć efekt końca jest silnie zakorzeniony w ludzkiej psychice, istnieje kilka sposobów, by świadomie wpływać na nasze postrzeganie relacji:

• Analiza całości relacji: Przypomnij sobie zarówno dobre, jak i trudne momenty związku, zamiast skupiać się jedynie na zakończeniu. Zastanów się nad waszą codziennością.

• Komunikacja w relacji: Regularne rozmowy z partnerem o waszych potrzebach i uczuciach mogą pomóc zniwelować znaczenie jednorazowych błędów.

• Praca nad sobą: Świadome śledzenie swoich emocji i reakcji może pomóc zidentyfikować, kiedy efekt końca wpływa na nasze postrzeganie.

• Dobrze zakończ związek: Jeśli twoja relacja już się kończy, postaraj się, by stało się to w możliwie spokojnej, pozytywnej atmosferze. Sposobem jest szczera rozmowa z partnerem, wyjście na ostatnie wspólne spotkanie czy też po prostu powiedzenie sobie, co pozytywnego dała wam ta relacja.

• Zadbaj o nowy związek: Jeśli jesteś w nowej relacji, postaraj się uniknąć efektu końca. Nie skupiaj się tylko na emocjonalnych momentach, ale też na tych spokojnych. Zwróć uwagę na to, czy przepracowałaś poprzednią relację i czy nie przenosisz z niej pewnych zachowań do nowej.

Jak mówi dr Kowalczyk, jakieś sytuacje w nowym związku mogą przywołać schematyczne reakcje, co wynika z procesu uczenia się. Wówczas włącza się automatyzm. Również przenoszenie oczekiwań na nowego partnera jest czymś naturalnym (już nie mamy „czystej karty”), ale ważne jest, by być świadomym swoich schematów, zwłaszcza na początku nowego związku. Poprzednie relacje i ich wygląd mogą wpływać na kolejne.

Źródła:

• A Psychologist Explains The ‘Peak-End Rule’ Of Love, Forbes;

• Efekt końca: Jak ostatnie chwile w związku wpływają na przyszłe relacje?; Vogue.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Kobiet codziennie; Obserwuj StronaKobiet.pl!