Kulisy zdrowia: Sezon alergiczny rozpoczęty! Jak sobie radzić? Jak się odczulić? [WIDEO]

Termin alergia pierwotnie oznaczał zmienioną odpowiedź organizmu na powtórny kontakt z alergenem. Synonimem alergii jest nadwrażliwość.

Wyróżnia się cztery główne typy nadwrażliwości alergicznej. Najczęściej występuje nadwrażliwość natychmiastowa, zależna od przeciwciał IgE. Ten typ nadwrażliwości może prowadzić do rozwoju alergicznego nieżytu nosa, astmy, w części przypadków: alergicznego zapalenia spojówek, pokrzywki, atopowego zapalenia skóry, alergii pokarmowej.

Najbardziej niebezpieczną, na szczęście występującą sporadycznie, manifestacją nadwrażliwości jest wstrząs anafilaktyczny stanowiący bezpośrednie zagrożenie dla życia. Pozostałe typy nadwrażliwości II-IV typ (niezależne od przeciwciał IgE) odpowiadają za powstawanie wyprysku kontaktowego (kontaktowe zapalenie skóry), chorobę posurowiczą, reakcje poprzetoczeniowe i inne rzadziej występujące choroby.

W ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się gwałtowny wzrost zachorowań na choroby alergiczne (głównie IgE zależne), przez niektórych naukowców określany jako "epidemia alergii". Szacuje się, że po 2020 roku na choroby alergiczne będzie chorowało około 50 procent populacji. Prowadzone w latach 2006- 2008 badania epidemiologiczne wykazały występowania chorób alergicznych u 40 proc. Polaków, częściej u mieszkańców miast.

Co jest przyczyną tak dużego wzrostu zachorowań na choroby alergiczne? Nikt nie zna odpowiedzi na to pytanie. Istnieje kilka hipotez próbujących wyjaśnić ten problem.

Podejrzewa się, że za wzrost chorób alergicznych odpowiada przede wszystkim zmiana stylu życia oraz środowiska, w którym żyjemy. Nadmierna sterylność otoczenia może zwiększać ryzyko alergii (rzadziej chorują dzieci z gorszych warunków środowiskowych). Nie do przecenienia jest wpływ czynników genetycznych. Występowanie choroby alergicznej u jednego z rodziców zwiększa ryzyko alergii u potomstwa o 40 proc., choroby alergiczne u obojga rodziców prowadzą do rozwoju choroby alergicznej u 60-80 proc. ich dzieci.

- Chorobom alergicznym można próbować zapobiegać między innymi poprzez prawidłowe żywienie. Nie zaleca się profilaktycznego stosowania diet hipoalergicznych u kobiet w ciąży i w okresie karmienia naturalnego mlekiem mamy mówi dr n. med. Grażyna Durska, alergolog z Zachodniopomorskiego Centrum Leczenia i Profilaktyki Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Szczecinie. - Wydaje się, że zbyt późne wprowadzanie do diety zdrowych niemowląt pokarmów takich jak jaja, ryby gluten itp. może zwiększać ryzyko wystąpienia nadwrażliwości alergicznej w późniejszych okresach życia. Należy unikać żywności przetworzonej zwłaszcza tej zawierającej środki konserwujące i sztuczne barwniki.

Niezwykle ważne jest unikanie narażenia na dym tytoniowy, spaliny silników Diesla a w przypadku wystąpienia choroby alergicznej unikanie lub znaczące zmniejszenie narażenia na kontakt z alergenami. Nie do końca znany jest wpływ czynników infekcyjnych, zwłaszcza wirusowych, wyniki niektórych badań wskazują na zwiększenie ryzyka rozwoju astmy. Najczęstszymi alergenami odpowiedzialnymi za rozwój chorób alergicznych są alergeny kurzu domowego.

- Rozpoznanie choroby alergicznej w obecnym czasie nie jest na szczęście "wyrokiem "- dpdaje dr Durska. - Większość chorych może być skutecznie leczona, chociaż ryzyko ponownego wystąpienia objawów istnieje do końca życia chorego. Najważniejszą metodą leczenia jest immunoterapia czyli odczulanie, ale nie wszyscy alergicy mogą być w ten sposób leczeni. Istnieją dwie metody prowadzenia immunoterapii: metoda klasyczna (refundowana przez NFZ)- iniekcje podskórne oraz metoda podjęzykowa (krople, tabletki), które nie podlegającą refundacji. Ograniczeniem immunoterapii podjęzykowej jest wysoki koszt leczenia.
Inna formą terapii jest leczenie objawowe zmniejszające nasilenie dolegliwości.

- Stosowane są leki antyhistaminowe potocznie nazywane antyalergicznymi podawane w postaci tabletek, syropów lub kropli. Przy nasilonych objawach alergicznego nieżytu nosa dodatkowo chorzy przyjmują donosowe glikokortykosteroidy obecnie dysponujemy preparatami o bardzo dużym stopniu bezpieczeństwa zarejestrowanymi do leczenia pacjentów powyżej 3 roku życia. W leczeniu astmy zastosowanie znajdują przede wszystkim leki hamujące zapalenie alergiczne w drogach oddechowych oraz doraźnie leki rozszerzające oskrzela podawane drogą wziewną wymienia alergolog. Obecnie polscy pacjenci leczeni są najnowocześniejszymi lekami i co najważniejsze leki te od wielu lat w dużym lub bardzo dużym stopniu są refundowane przez co stały się dostępne dla wszystkich alergików.

Poza dostępnością i skutecznością stosowanych leków najważniejsze jest aby były one przyjmowane przez chorych. Leczenie nie powinno być przerywane bez konsultacji z lekarzem, co niestety często się zdarza. Ważna jest świadomość ryzyka wynikającego z przedwczesnego przerwania terapii.

- W przypadku nieleczonego alergicznego nieżytu nosa istnieje możliwość rozwoju astmy. O tragicznym, zakończonym zgonem, skutku stosowania pseudo diety u dziecka z alergią pokarmową informowała prasa. Niestety część alergików nadal korzysta z metod polecanych przez pseudoterapeutów - zauważa dr Grażyna Durska. - W przypadku alergii pokarmowej, natychmiastowej (IgE zależnej) spożycie alergizującego pokarmu może doprowadzić do rozwoju wstrząsu anafilaktycznego, stanowiącego zagrożenie dla życia.

Niezwykle niebezpieczna jest także alergia na jady owadów błonkoskrzydłych (osy, pszczoły, szerszenie, trzmiele). W tym przypadku odczulanie jest leczeniem ratującym życie. W Szczecinie odczulaniem pacjentów uczulonych na jady owadów zajmują się poradnie alergologiczne w szpitalach na Pomorzanach i przy ul. Arkońskiej.