Więcej osób ma problemy psychiczne. Wzrosła liczba samobójstw wśród młodych osób. Oto telefony, które dają wsparcie

O tym, że pogorszył się stan psychiczny młodych ludzi, mówią nauczyciele.

– Niektóre dzieci są obecnie w takim stanie, że wymagają natychmiastowej interwencji kryzysowej. Nas, nauczycieli, bardzo to martwi, bo my nie zawsze wiemy, jak z tymi dziećmi postępować, nie mamy tak szerokich kompetencji w tym zakresie. Nauczycieli przecież nie przygotowywano do roli interwentów kryzysowych – twierdzi Marcin Korczyc, prezes Fundacji Ja, Nauczyciel, m.in. uczy historii i języka polskiego.

Eksperci wskazują, że młodzi ludzie musieli poradzić sobie z ekstremalnie trudną sytuacją. Walczyli ze stresem związanym m.in. ze zmianą trybu nauki i izolacją, brakowało im bezpośrednich kontaktów rówieśniczych. Niektórzy stracili kogoś bliskiego. Inni zmagali się z alkoholizmem rodziców czy przemocą domową. Czasem nałożyło się kilka problemów, które mogły doprowadzić do załamania psychicznego.

– Uczniowie odczuwają silne lęki, niektórzy mają ataki paniki, inni boją się bezpośrednich kontaktów z ludźmi. Niektóre młode osoby boją się śmierci, bo zetknęły się z nią w swojej rodzinie i cały czas docierają do nich komunikaty dotyczące statystyk umieralności. Obawiam się, że młodzi ludzie mogą mieć trudności jeszcze przez długi czas, nawet już po pandemii – uważa Aleksandra Dulas, nauczycielka, terapeutka, interwentka kryzysowa, prezeska Fundacji Nowoczesnej Edukacji SPUNK.

• W całej Polsce w ubiegłym roku życie odebrało sobie 107 dzieci, najmłodsze z nich miało 8 lat – wynika z danych policji.
• W 2019 r. samobójstwo popełniło 98 dzieci (4 w grupie 7-12 lat, 94 w grupie 13-18 lat),
• W 2018 r. samobójstwo popełniło 97 dzieci (5 w grupie 7-12 lat, 92 w grupie 13-18 lat).
• W 2017 r. samobójczych śmierci wśród nieletnich odnotowano 116.

Spójrzmy też na dane dotyczące wszystkich ofiar samobójstw – dorosłych i dzieci.

• W 2020 r. prób samobójczych odnotowano 12 013, życie odebrało sobie 5 165 osób.
• W roku 2019 r. było to odpowiednio: 11 961 i 5 255.

Z tego wynika, że liczba samobójstw wśród dzieci w ubiegłym roku nieznacznie wzrosła w stosunku do poprzedniego roku. Wszystkich zarejestrowanych prób samobójczych również było więcej, ale nieznacznie mniej osób straciło życie.

Na Pomorzu w ubiegłym roku samobójstwo popełniły 302 osoby, a w 2019 r. – 313 (to dotyczy wszystkich grup wiekowych). Statystyki wyglądają gorzej, gdy porównamy pierwszy kwartał tego roku z pierwszym kwartałem 2020 r.

• Samobójstw i prób samobójczych w Gdańsku od stycznia do kwietnia było 123,
• podczas gdy w tym samym okresie roku 2020 było ich 16.

– Ze statystyk wynika, że liczba samobójstw wśród dzieci w ubiegłym roku nieznacznie wzrosła w stosunku do roku poprzedniego. Prób samobójczych w grupie wiekowej 13-18 lat było 814, gdy rok wcześniej było ich [/b]905[/b]. A więc niektóre wskaźniki w 2020 r. nieco wzrosły, inne nieco spadły.

– Obawiam się, że to może być cisza przed burzą. Z wielu badań dowiadujemy się, że młodzi ludzie dopiero teraz zaczynają odczuwać problemy psychiczne, mają epizody depresyjne lub wręcz depresję. W ubiegłym roku pandemia była nowością, ludzie – to dotyczy i dzieci, i dorosłych – nastawili się na działanie, lęk przed nieznanym uaktywniał ich. Teraz mamy czas stagnacji, wszyscy jesteśmy zmęczeni pandemią, zdalną nauką czy pracą. Dodatkowo niektórzy zmagają się z problemami rodzinnymi, które niestety w czasie pandemii się nasiliły, np. z przemocą domową czy nadużywaniem środków psychoaktywnych – mówi Tomasz Balicki, psycholog społeczny, terapeuta uzależnień.

Z badania przeprowadzonego przez Polską Akademie Nauk dowiadujemy się, że pandemia przyczyniła się do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego zwłaszcza wśród dzieci, nastolatków i tych osób, które już wcześniej miały problemy psychiczne. W grupie potrzebującej pilnej pomocy psychiatrycznej około 18 proc. zmaga się z myślami samobójczymi, z czego 11 proc. chciałoby popełnić samobójstwo.

„Doświadczanie przez osoby młode różnych form stresu, tak jak to się dzieje w pandemii, może prowadzić do pojawienia się lub nasilenia szeregu chorób psychicznych, jak depresja lub zaburzenia psychotyczne” – czytamy w komunikacie PAN.

Wyniki badań powinny zatrważać i to tym bardziej, że w Polsce brakuje psychiatrów. Według Naczelnej Izby Lekarskiej, w kraju pracuje 482 lekarzy specjalizujących się w psychiatrii dzieci i młodzieży. To znaczy, że na kilka tysięcy dzieci przypada mniej więcej jeden psychiatra.

Badania na zlecenie Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę przeprowadziło też ASM Centrum Badań i Analiz Rynku. Okazało się, że w pierwszym okresie pandemii:

• prawie co trzeci respondent w wieku 13-17 lat (30,8 proc.) uznał, że jego samopoczucie pogorszyło się. Na gorsze samopoczucie skarżyły się częściej dziewczyny niż chłopcy,
• natomiast 2,9 proc. zapytanych w badaniu osób w wieku 15-17 lat próbowało popełnić samobójstwo.

Fundacja prowadzi Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111, który jest dostępny 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Na stronie organizacji znajduje się też formularz, za pośrednictwem którego można poprosić o pomoc.

Fundacja otrzymała ponad 12 tys. sygnałów z prośbą o pomoc, o około 3 tys. więcej niż rok wcześniej. Pracownicy fundacji w ubiegłym roku 747 razy interweniowali w sytuacji zagrożenia życia młodego człowieka (najczęściej to dotyczyło prób samobójczych). W 2019 roku takich interwencji podjęto 519.

Badania pokazują też, że z psychicznymi skutkami pandemii źle radzą sobie też dorośli. Badanie przeprowadzone dla Human Power na grupie prawie 1,4 tys. osób pokazało, że po roku trwania pandemii:

• ok. 80 proc. doświadcza trudnych do opanowania ataków paniki,
• a 68 proc. odczuwa więcej stresu,
• niemal połowa ma też problemy ze snem,
• a prawie 40 proc. przyznało, że czuje się psychicznie gorzej niż na początku pandemii.

Numery telefonów dla osób, które potrzebują wsparcia:

• Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę: 116 111, udziela wsparcia dzieciom i młodzieży do 18. roku życia. Telefon jest anonimowy i bezpłatny, działa 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę,
• Telefon dla rodziców i nauczycieli Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę: 800 100 100,
• Centrum Praw Kobiet: 600 07 07 17,
• Niebieska Linia: 800 12 00 02,
• Feminoteka: 888 88 33 88,
• Ośrodek Interwencji Kryzysowej MOPR w Gdańsku – całodobowo: 58 511 01 21/58 511 01 22,
• Psycholog MOPR – w godz. pracy MOPR: 508 901 118,
• Fundacja Oparcia Społecznego A. FOSA Punkt Informacyjno-Konsultacyjny w Gdańsku: 787 960 860/lub tel. 790 200 282/577 442 838,
• Fundacja Pomorskie Centrum Psychotraumatologii: 660 765 050 lub 721 613 787,
• Gdańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień – w godz. pracy centrum: 58 320 44 04,
• Gdański Ośrodek Pomocy Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży (dla dzieci i rodziców) w godz. 8:00-16:00: 58 347 87 89 lub 58 347 89 30,
• Wirtualny Gabinet Psychologiczno-Pedagogiczny w Gdańsku: 798 498 118, 695 276 199, 697 639 433, 513 854 715.

Jeśli masz silne myśli samobójcze, zgłoś się do izby przyjęć najbliższego szpitala psychiatrycznego. Otrzymasz pomoc lekarską tego samego dnia.

Masz kryzys? Zadzwoń do Centrum Wsparcia na bezpłatny numer: 800 70 2222, lub porozmawiaj na czacie: www.liniawsparcia.pl.

Możesz też uzyskać pomoc dzwoniąc na bezpłatny kryzysowy:

• Telefon zaufania dla dorosłych: 116 123 (czynny codziennie od godz. 14:00 – do 22:00),
• Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111 (czynny codziennie od godz. 12:00 do 2:00).
• Aktualne dane dotyczące ośrodków pomocowych znajdziesz na stronie www.pokonackryzys.pl.
• W sytuacji zagrożenia życia zadzwoń na numer alarmowy 112.