Kim jest feministka? Jak wygląda feminizm w Polsce i jakie są główne założenie tego ruchu społecznego?

Słowo feminizm wywodzi się od łacińskiego słowa femina, oznaczającego kobietę. Jest to ruch społeczny, którego celem jest zapewnienie kobietom równouprawnienia we wszystkich sferach życiach, zarówno prawnego, jak i faktycznego. Stanowi ideologię, która ma wspólny cel - uzyskanie oraz utrzymywanie równości płci. Według przedstawicieli i przedstawicielek feminizmu społeczeństwo przyjęło model patriarchalny, w którym rządzą mężczyźni, a kobiety są traktowane nieuczciwie.

Słowo feminizm zostało po raz pierwszy użyte w 1837 r. przez Charlesa Fouriera. Był to francuski utopijny socjalista.

W ramach feminizmu prowadzone są rozmaite kampanie dotyczące praw kobiet (do sprawowania urzędów publicznych, do posiadania własności, do zawierania umów, do prawa wyborczego, do pracy oraz właściwego wynagrodzenia, do urlopu macierzyńskiego).

Feministki dążą do zapewnienia kobietom prawa do legalnej aborcji, a także ochrony ich przed gwałtem, wykorzystywaniem, przemocą domową, molestowaniem seksualnym. Oprócz tego feminizm zajmuje się konstrukcją płci kulturowej oraz samym problemem prób definiowania kobiecości.

Za pierwszą feministkę w historii tego ruchu uznaje się Christine de Pisan, XVI-wieczną pisarkę. Jednak na skalę masową postulaty feministyczne zostały rozprzestrzenione dopiero w XIX wieku. Mówi się o trzech falach feminizmu.

Pierwsza fala tego ruchu wiązała się z działalnością sufrażystek. Wykazały się one walką o prawa kobiet w Ameryce i Anglii. Zależało im na reformie prawa rodzinnego, równych prawach wyborczych oraz poprawie warunków ekonomicznych kobiet. To właśnie dzięki nim kobiety uzyskały prawa wyborcze.

Druga fala feminizmu to 1963 - wydanie przez Betty Friedan "Mistyki kobiecości". Książka ta stanowiła protest przeciwko wizji kobiety, która nie ma pracy i zajmuje się wyłącznie gospodarstwem domowym. W latach 60. i 70. feministki dbały przede wszystkim o to, by teoretyczne równouprawnienie miało odzwierciedlenie w rzeczywistości. Zwracano także uwagę na takie problemy jak: prawa reprodukcyjne, większy udział kobiet w polityce, ujawnienie ich w historii. Druga fala feminizmu rozwinęła się głównie w USA, krajach Europy Zachodniej - Francji, Wielkiej Brytanii czy Niemczech. Do Polski nie dotarł on w pełni, gdyż według oficjalnej propagandy Polski Ludowej - kobiety były równouprawnione. Dopiero po roku 1989 dotarła do nas druga fala feminizmu.

Feminizm trzeciej fali pojawił się w odpowiedzi na tzw. postfeminizm. Trzecia fala feminizmu skupia się na kwestiach mniejszości religijnych, etnicznych oraz rasowych, a także podziałach ekonomicznych. W związku z tym powstały różne odmiany tego rodzaju feminizmu:

• feminizm lesbijski,
• feminizm czarny (społeczności afroamerykańskiej,
• feminizm trzecioświatowy,
• feminizm latynoski,
• feminizm czerwony (społeczności indiańskiej).

Zadajesz sobie pytanie kim jest feministka? Definicja wyraźnie wskazuje, że to osoba, której zależy na uczciwym równouprawnieniu, broni osób dyskryminowanych i szerzy pokój.

Dzięki feministkom możemy dziś brać udział w wyborach, posiadamy równy dostęp do edukacji, pracy, a także możemy po prostu o sobie decydować.

Wśród feministek wyróżniamy feministki radykalne oraz liberalne. Te pierwsze dążą do rewolucji, są w stanie walczyć w imię wysuwanych przez siebie postulatów. Feministki liberalne nie próbują od razu zmieniać całości systemu społecznego, a także dążą do reform społecznych.

W opinii powszechnej feministka to kobieta, która potrafi o siebie zawalczyć, jest ambitna, dąży do ustalonych celów i nie potrzebuje mężczyzny, aby zapewnił jej byt. Jest pewna siebie, nie spieszy się do ślubu, czasem nie chce mieć dzieci. Niektórzy wciąż sądzą dodatkowo, że feministka nienawidzi mężczyzn - nie jest to prawdą. Rzeczywisty feminizm nie ma nic wspólnego z niechęcią do mężczyzn czy walce z nimi - jedynie z patriarchalną strukturą społeczną.

Kim zatem nie jest feministka? Nie jest to kobieta, która nienawidzi mężczyzn. Nie ma ona kompleksów ani zaburzeń; feminizm nie jest jej próbą odreagowania niepowodzeń życiowych. Feministka nie twierdzi również, że nie ma żadnych różnic pomiędzy mężczyznami i kobietami - nie zrównuje ich ze sobą. Pragnie jedynie, by byli oni równo traktowani w pracy oraz w życiu prywatnym, bez wyzyskiwania żadnej ze stron.

Główne tematy, które zajmują feministki, to przede wszystkim:

• indywidualne oraz kulturowe samostanowienie,
• przemoc wobec kobiet,
• równouprawnienie w polityce, społeczeństwie, pracy, rodzinie,
• dyskusje na temat pornografii,
• przeciwdziałanie dyskryminacji dzięki dążeniom emancypacyjnym,
• równe traktowanie związków hetero i homoseksualnych,
• legalność i dopuszczalność aborcji,
• tożsamość płciowa,
• samostanowienie seksualne,
• pozycja i rola matek w społeczeństwie,
• ujawnienie kobiet w dziedzinie języka.

Ruch feministyczny jest obecnym w naszym kraju od początku XIX wieku. Historycznie jego dzieje znacząco się różnią od feminizmu amerykańskiego oraz zachodnioeuropejskiego, głównie z powodu izolacji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej od światowego ruchu feministycznego. Jedna z najważniejszych, a jednocześnie pierwszych publikacji dotycząca praw kobiet została napisana przez prawnika Antoniego Czajkowskiego w 1836 roku. Feminizm w Polsce i jego historię dzieli się na siedem tzw. fal.

W ramach feminizmu wyodrębniło się wiele różnych rodzajów tego ruchu, które dzielą się typem podejścia:

• feminizm egzystencjalny - analizuje pozycję kobiet w ramach filozofii egzystencjalnej,
• feminizm anarchistyczny - przedstawiciele uważają, że należy znieść wszelką władzę nad człowiekiem,
• feminizm psychoanalityczny - twierdzi, że nierówności kobiet są zależne od ich psychiki (od tzw. kompleksu Edypa),
• feminizm postmodernistyczny - szuka przyczyn opresji kobiet w strukturze języka,
• ekofeminizm - dyskryminacja kobiet łączy się z niszczeniem środowiska naturalnego,
• feminizm chrześcijański - sprzeciwia się nierównemu traktowaniu kobiet w Kościele i Biblii.

Oprócz tego dzięki rozwojowi myśli feministycznej pojawiły się nowe dziedziny nauki, takie jak:

• gender studies,
• historia kobiet,
• feministyczna teoria prawa,
• feministyczne ujęcie badań literackich,
• filozofia feministyczna,
• feminizm w muzykologii,
• feministyczna antropologia.