Syndrom Piotrusia Pana i Roszpunki, kompleks Edypa lub Kopciuszka – za tymi bajkowymi nazwami kryją się poważne zaburzenia. Co oznaczają?

Choroby psychiczne dotyczą coraz większej liczby osób, według statystyk z uch powodu cierpi już co czwarta osoba na świecie. Zaburzenia psychiczne związane są ze zdrowiem psychicznym, jednak trzeba je odróżnić od chorób psychicznych. Ma to szczególne znaczenie w polskim prawie, ponieważ osoba, która ma stwierdzoną przez specjalistę chorobę psychiczną ma łatwiejszy dostęp do refundowanych świadczeń zdrowotnych. Z drugiej jednak strony możliwe jest podjęcie leczenia jej bez jej zgody.

Definicja zaburzeń psychicznych określa je jako utrwalone, nawracające lub epizodyczne wzorce zachowań, sposoby myślenia i postrzegania oraz relacji z innymi, które utrudniają cierpiącej na nie osobie normalne funkcjonowanie. Przy czym granica między normą a patologią jest dość płynna i niekiedy trudna do uchwycenia.

Zaburzenia psychiczne wiążą się z zaburzeniami nastroju, świadomości, u osoby na nie cierpiącej mogą się pojawić również omamy i halucynacje. Mogą one być wywołane przez doświadczenia i interakcje społeczne, wynikać z wychowania, pojawiać się jako reakcja na stres lub być konsekwencją urazów i uszkodzeń mózgu.

Zaburzenia psychiczne wpisane są do Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 stworzonej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), która wyróżnia:

• zaburzenia psychiczne organiczne – spowodowane uszkodzeniem mózgu, np. choroba Alzhaimera,
• zaburzenia psychiczne i zachowania wywołane używaniem substancji psychoaktywnych – alkoholizm, narkomania,
• schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe,
• zaburzenia nastroju (afektywne) – choroba afektywna dwubiegunowa, depresja,
• zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną – zaburzenia lękowe,
• zespoły behawioralne związane z czynnikami fizycznymi i zaburzeniami fizjologicznymi – bulimia, lęki nocne, wytrysk przedwczesny, awersja seksualna,
• zaburzenia osobowości – osobowość schizoidalna, kleptomania, zaburzenia preferencji seksualnych,
• upośledzenia umysłowe – niepełnosprawność intelektualna,
• zaburzenia rozwoju psychicznego – autyzm dziecięcy, zespół Aspergera,
• zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym – ADHD,
• zaburzenia psychiczne bliżej nieokreślone (BNO).